Demjanskschild

Het Demjanskschild is ingesteld op 25 april 1943, om de verdedigers van de Demjansk vesting van 1942 te onderscheiden.

Demjansk was een kleine stad te zuidwesten van het Illmen meer in het noorden van Rusland. In deze stad werd tijdens het Russische winteroffensief van 1941/1942, het Duitse 2e Leger Korps omsingeld. Het omsingelde 2e Leger Korps bestond uit eenheden van de 12e, 30ste, 32ste, 223ste en 290ste infanterie divisies en de 3e SS-‘Totenkopf’ pantser divisie. Verder waren er nog politie, Reicharbeitsdienst (RAD) en organisatie Todt eenheden aanwezig. Dit waren bij elkaar ongeveer een 100.000 Duitse troepen, die onder leiding van General der Infanterie Walter Graf Brockdorff-Ahlefeldt stonden. De omsingeling van de stad was op 8-2-1942 een feit en duurde tot 21-4-1942. Op 21 april doorbrak het 2e Leger Korps de omsingeling, maar de gevechten in dit gebied bleven doorgaan tot half oktober van dat jaar. Door de hevige Duitse tegenstand en dan met name die van de gevechtsgroepen ‘Eicke’ en ‘Simon’ van de SS-Totenkopf divisie, werden er 18 Russische divisies en enkele brigades aan dit gedeelte van het front vast gehouden, terwijl deze eenheden hard op andere plaatsen aan het front nodig waren. De Duitse troepen werden bevoorraad door de lucht, vandaar dat er een vliegtuig in het schild verwerkt is. Van de ongeveer 100.000 Duitse troepen zijn er 3.335 gesneuveld en een 10.000 gewond geraakt. General der Infanterie Walter Graf Brockdorff-Ahlefeldt kwam als een gebroken man terug uit de vesting en overleed op 9-5-1943. Voor zijn geweldige leiderschap aan zijn elite troepen werd de commandant van de SS-Totenkopf divisie, SS-Obergruppenführer Theodor Eicke onderscheiden met het Eikenloof bij het Ridderkruis van het IJzeren kruis. Hij was de 88ste ontvanger van het Eikenloof.

Het Demjanskschild werd eerst uit verzilverd en later uit standaard zink vervaardigd. Het schild heeft een lichte bolle vorm en een holle achterkant. De bovenzijde van het schild toont de typische Wehrmacht adelaar met opengevouwen vleugels, die een krans van laurierbladeren in zijn klauwen houdt. In het midden van deze krans bevindt zich een vrijstaand hakenkruis. Links en rechts van deze krans staat een uit boomstammen opgebouwde bunker met in het midden een schietgleuf. De beeltenis op de onderscheiding wordt in twee helften gedeeld door een langwerpige balk met daarin de tekst ‘DEMJANSK’. Onder deze balk bevindt zich een op een punt uitlopende schild met iets teruglopende schouders. In het bovenste gedeelte van het schild is een éénmotorig verkenningsvliegtuig te zien met daaronder 2 grote, kruislings geplaatste militaire zwaarden. Onder de zwaarden, in de punt van het schild, staat het jaartal 1942. Er zijn 2 varianten van de 2-bladige propeller, de ene bestaat uit rechte bladen, terwijl de andere gekromde bladen heeft. Aan de achterzijde zit een ondersteuningsplaat bevestigd door middel van 4 pinnen en tussen deze 2 delen in, zit een stuk stof bevestigd. De kleur van deze stof is afhankelijk van in welk legeronderdeel de ontvanger diende, dit kon de Wehrmacht of de Luftwaffe zijn. De vorm van dit stuk stof is ovaal en aanzienlijk groter dan het schild, zodat het op de linkermouw genaaid kon worden. De ondersteuningsplaat met pinnen werd afgedekt door een stevig stuk bruinrood kleurige papier of door een stuk stof. Dit was om het uniform tegen de pinnen te beschermen. Het was voor de ontvanger ook mogelijk om een kleine speld (9mm) van deze onderscheiding te kopen. Deze speld kon dan worden gedragen op de burger kleding.

Deze onderscheiding is ongeveer 100.000 keer uitgereikt. Het schild werd uitgereikt uit naam van General der Infanterie Walter Graf Brockdorff-Ahlefeldt en er zat een standaard onderscheidingsdocument bijgevoegd. Tevens werd de uitreiking in het Soldbuch genoteerd. De laatste uitreikingen van deze onderscheiding vonden plaats op 1-4-1944. Het schild werd permanent op de linkermouw gedragen, hierdoor werden er meerdere exemplaren aan de ontvanger uitgereikt. Ook was het voor de ontvanger mogelijk om later nog nieuwe schilden bij te kopen, dit kon bij de officiële LDO winkels. Als de ontvanger meerdere schildonderscheidingen bezat, konden deze onder elkaar gedragen worden met 5mm tussen ruimte.

De criteria voor het ontvangen van deze onderscheiding waren:

Wehrmacht:

- Dat de ontvanger 60 dagen had gediend in het garnizoen tijdens de omsingeling.
- Dat de ontvanger gewond was geraakt binnen de Demjansk vesting.
- Dat de ontvanger een onderscheiding voor moed heeft ontvangen tijdens zijn dienst in het garnizoen.

Luftwaffe:

- Dat de ontvanger 50 gevechtsmissies boven de vesting of in de directe omgeving heeft gevlogen.
- Dat de ontvanger 50 bevoorradingsvluchten heeft gevlogen en hierbij binnen de vesting is geland.