Mikoyan-Gurevich MiG-1

De MiG-1 was een typisch voorbeeld van de haast waarmee bij aanvang van de Tweede Wereldoorlog de Sovjet-Unie trachtte om haar luchtmacht te moderniseren. Het was een typisch voorbeeld van de Sovjet-massaproductie waarbij alleen naar de vliegprestaties werd gekeken en niet naar de vliegeigenschappen. Het wars een toestel met een goede bewapening, uitstekende snelheid, bereik en plafond. Het toestel stond echter ook bekend om de slechte stabiliteit. De toestellen werden in 1941 geleverd terwijl doorontwikkeling van het ontwerp tot opvolger Mikoyan-Gurevich MiG-3 verder ging

I-200 prototype MiG-1 Bron: Wilco Vermeer collection

In 1938 werden door de Sovjetautoriteiten de specificaties afgegeven voor een jager, geschikt voor operaties op grote hoogte, dat in zeer korte tijd beschikbaar moest zijn. Nikolai Polikarpov, ontwikkelde samen met M. Tetivkin vanaf juni 1939 Project Kh (X). Het ontwerp was geheel ontwikkeld rondom de 1.350 pk Mikulin AM-37 motor. Omdat Polikarpov prioriteit stelde aan zijn Polikarpov I-180 werd de ontwikkeling echter vertraagd en pas in augustus 1939 ontstond een ontwikkelteam met Mikhail Gurevich, Alexey Karev, Nikolay Matyuk, Y. Seletskiy en Vladimir Romodin om het project verder te ontwikkelen. Het ontwerp diende een minimale snelheid van 531 km/u te kunnen behalen op lage hoogte en 670 km/u op hogere hoogten. Het ontwerp diende dusdanig vormgegeven te zijn dat het eenvoudig op de Zavod No. 1 fabriek van Polikarpov kon worden gebouwd als een massaproduct.

Tijdens een bezoek van Polikarpov in november 1939 als deelnemer aan een handelsdelegatie, besloot Stalin te komen tot de oprichting van een nieuwe ontwerpmaatschappij voor vliegtuigen, de OKO (Experimenteel Ontwikkel Departement) met Artyom Mikoyan aan het hoofd. Polikarpov werd, mede door Stalin, namelijk verantwoordelijk gehouden voor de dood van de populaire testpiloot Valéry Chkalov en raakte hierdoor in diskrediet bij de Sovjet leiding. Mikoyan kreeg tevens 80 medewerkers van Polikarpov toegewezen waaronder Mikhail Gurevich. De OKO bleef in Zavod No. 1 werken maar onafhankelijk van Polikarpov. Mikoyan was zelf nog onervaren in het ontwerpen van vliegtuigen en stelde Gurevich aan als hoofdontwerper. De Sovjet leiding wees Project Kh, welke ondertussen was hernoemd tot I-61 vervolgens toe aan het team van Mikoyan en Gurevich.^[1]

Het nieuwe team ging voortvarend aan het werk met het herontwerpen van de plannen en het ontwikkelen tot een volwaardig vliegtuig. Gedurende dit proces werd het toestel omgedoopt tot I-200. Op 25 december 1939 kon een model op ware grootte van het ontwerp worden getoond en in februari 1940 waren alle ontwerptekeningen gereed. De benodigde Mikulin AM-37 motor was echter nog niet klaar waardoor gebruik most worden gemaakt van de 1.200 pk Mikulin AM-35A motor. Hierdoor zou de snelheid lager komen te liggen op een maximale snelheid van 640 km/u. Toch ontving het OKO de opdracht om de ontwikkeling voort te zetten en moesten drie prototypen worden geconstrueerd en moest Zavod No. 1 in gereedheid worden gebracht het toestel te produceren.

Het ontwerp van de I-61 was zodanig dat het toestel in onderdelen kon worden geproduceerd en later worden geassembleerd.

I-200 prototype Bron: Wilco Vermeer collection

Op 31 maart 1940 was de eerste I-200 (I-200 No. 1) gereed en op 5 april koos het vanaf Khodynka bij Moskou voor het eerst het luchtruim met aan de stuurknuppel testpiloot Arkadiy N. Yekatov. Op 24 mei 1940 wist hij met dit toestel een snelheid van 648,5 km/u vast te leggen. Het was een modern ogende jager geworden met een gesloten cockpit en geheel intrekbaar landingsgestel (ook het staartwiel). De constructie was desondanks nog typisch conservatief. Een mengsel van gelaste buizen, houten frame, lichtmetalen beplating en veel houten plaatwerk was toegepast. De aandrijving bestond uit een 1.250 pk zware Mikulin AM-35A motor met een VISh-22Ye propeller. Het toestel was volledig rond de AM-type motor opgebouwd en had daardoor relatief kleine afmetingen. De prestaties bleken uitstekend te zijn. Met zijn 651 km/u bleek het op dat moment de snelste jager ter wereld. Het was echter moeilijk om mee te vliegen. Het toestel was zo instabiel dat men bij het minste geringste in een spin geraakte. Ook het bereik liet te wensen over. De ontwerpers begonnen gelijk met het aanbrengen van verbeteringen in het ontwerp. Het tekort aan vliegtuigen was echter zo groot dat de legerleiding direct het toestel in productie liet brengen.^[2]

I-200 No. 2 Bron: Wilco Vermeer collection

Het tweede prototype, de I-200 No. 2 vloog op 5 augustus 1940 voor het eerst en verschilde van het eerste prototype doordat het oliekoelers aan beide kanten van de motorkap had in plaats van alleen aan de linker zijde zoals bij het eerste prototype. Met dit toestel wist met 651 km/u te bereiken.

De I-200 No. 3, kreeg metalen vleugel uiteinden, waar bij de anderen dit uit hout was opgebouwd. Dit prototype was ook het eerste vanaf aanvang volledig bewapende prototype. Het eerste prototype werd nooit bewapend en het tweede pas in het laatste teststadium.

De basis voor de MiG-1, zoals het productievliegtuig werd genaamd, waren de drie prototypen van de I-200. Het toestel had geen bepantsering en was bewapend met een 12,7 mm Beresin UBS mitrailleur en twee 7,62 mm ShKAS mitrailleurs die allen waren aangebracht in de neus, boven de motor. Het toestel kon onder iedere vleugel een bom meenemen of een afwerpbare brandstoftank.^[3]

Operationele MiG-1 Bron: Wilco Vermeer collection

Met de bewapening van de MiG-1 werden de nodige experimenten uitgevoerd. Zo hadden sommige toestellen een 20 mm ShVAK snelvuurkanon in plaats van de UBS mitrailleur, weer andere hadden slechts twee mitrailleurs, maar dan wel twee stuks 12,7 mm UBS, terwijl andere naast de standaardbewapening weer twee 12,7 mm UBS mitrailleurs meevoerden in gondels onder de vleugels.

De productie werd opstart vanaf 31 mei 1940 en de MiG-1 kwam eind 1940 in dienst. De eerste toestellen werden geleverd aan de 41 IAP en tegen februari 1941 waren 89 toestellen geleverd aan de 41 IAP en 89IAP. Al snel bleek hoe gevaarlijk het toestel was en tegen de tijd dat Duitsland in juni 1941 de Sovjet-Unie binnenviel, waren vele MiG-1 toestellen al verongelukt. Nadat het 100ste toestel was geproduceerd, stapte men over op de productie van de MiG-3 die was ontstaan door middel van een doorontwikkeling van de I-200.^[4]

Noten

1. Bishop, 1998, pag. 177
2. Murphy, 2009, pag. 118
3. Bishop, 1998, pag. 177
4. Holmes, 2021, pag. 181