Duitse Zware-kruiser Admiral Scheer (1934)

De Admiral Scheer nam net als haar zusterschepen deel aan de Internationale Blokkade tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Bij het begin van de Tweede Wereldoorlog raakte het schip beschadigd en wist na reparaties eind 1940 uit te breken naar de Atlantische Oceaan. Na een succesvolle strooptocht keerde het schip in april 1941 terug en opereerde in Noordelijke wateren. Tussen eind 1942 en eind 1944 werd het schip gebruikt voor opleidingen. Begin 1945 zou het schip weer operationeel worden, maar werd op 9 april 1945 dusdanig beschadigd bij een luchtaanval dat het schip werd afgeschreven

De Admiral Scheer werd als Panzerschiff B besteld bij de Reichsmarinewerft in Wilhelmshaven als vervanging voor de SMS Lothringen (1904). De kiel voor het schip werd op 25 juni 1931 als bouwnummer 123 gelegd. Op 1 april 1933 werd het schip te water gelaten. Het schip was vernoemd naar Admiral Reinhard Scheer en werd op 12 november 1934 afgeleverd. De bemanning voor het schip was afkomstig van de buiten dienst gestelde SMS Hessen (1903).^[1][2][3][4]

De eerste twee jaar na haar indienststelling werden gebruikt voor proefvaarten en opleiding. In 1935 wed een katapult geïnstalleerd en vertrok het schip vanaf oktober 1935 voor een wereldtour. Net als haar zusterschepen Admiral Graf Spee (1933) en Deutschland (1933), werd ook de Admiral Scheer ingezet tijdens de Spaanse Burgeroorlog. Tijdens een vergeldingsactie op een aanval op de Deutschland, beschoot de Admiral Scheer op 31 mei 1937 de Spaanse stad Almeria.^[5][6]

Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werden nog reparaties uitgevoerd aan het schip. Liggend voor de rede van Schilling werd de Scheer op 4 september 1939 licht beschadigd bij een Britse luchtaanval door Bristol Blenheim bommenwerpers. Hierbij wist haar bemanning echter ook vijf van de tien Britse bommenwerpers neer te schieten. De hierop volgende periode lag de Admiral Scheer voor onderhoud binnen waarbij onder andere een nieuwe boeg werd gemonteerd en het schip werd geclassificeerd als Zware-kruiser. Tevens ontving het schip aanvullend luchtafweer en een verbeterde radarinstallatie. Op 27 juli 1940 was het schip gereed.^[7][8]

Admiral Scheer met 'nieuwe' kruiser boeg Bron: Public Domain (onbekend)

Op 31 oktober 1940 lukte het de Admiral Scheer om via de Straat van Denemarken te ontsnappen en de Atlantische Oceaan op te varen. Op 5 november lukte het de verkenningsvliegtuigen van de Admiral Scheer om konvooi HX 84 te ontdekken. De enige escorte van dit konvooi, HMS Jervis Bay, bond de strijd aan met de Admiral Scheer terwijl het konvooi zich verspreidde. Binnen 20 minuten werd de Jarvis Bay tot zinken gebracht. Het konvooi was ondertussen dusdanig verspreid dat de Admiral Scheer nog 'slechts' vijf van de 37 schepen tot zinken wist te brengen. Op 18 december 1940 nam de Admiral Scheer het koelschip s.s. Duquesa (1918) in beslag.^[9][10][11]

Eind december en in januari 1941 vervolgde de Admiral Scheer haar operaties in de Atlantische Oceaan en nam het schip nog eens drie Geallieerde schepen in beslag. In februari 1941 vertrok de Admiral Scheer naar de Indische Oceaan. Hier werd op 17 februari 1941 de Britse tanker s.s. Advocate (1922) in beslag genomen, de Griekse s.s. Grigorios C. II (1919) en de s.s. Canadian Cruiser tot zinken gebracht. Op 18 februari werd nog de Nederlandse s.s. Rantaupandjang (1922) tot zinken gebracht. Hierna trok de Admiral Scheer zich terug uit het gebied en kwam op 1 april 1941 aan in Kiel. Door het zinken van de Bismarck en het door de Royal Navy lamleggen van de Duitse bevoorradingsroutes, werd besloten de Atlantische raids niet meer voort te zetten. De Admiral Scheer werd naar Oslo overgebracht en later (8 september 1941) naar Swinemünde. In september 1941 opereerde het schip in de Oostzee, waar het moest voorkomen dat de Sovjets met hun Oostzeevloot zouden kunnen uitbreken. Vanaf 1942 opereerde de Admiral Scheer vanuit Noorse havens tegen de geallieerde konvooien naar Moermansk. Hierbij was het schip in augustus 1942 betrokken bij "Operatie Wunderland".^[12][13]

Terug in Wilhelmshaven in november 1942, werd de Admiral Scheer verbouwd en ingezet als opleidingsschip om pas in november 1944 weer in operationele dienst te worden genomen. Tijdens enige kleinere reparaties in Kiel werd het schip op 9 april 1945 door vijf bommen getroffen tijdens een Britse luchtaanval. De schade was zo groot dat het schip moest worden afgeschreven.^[14]

Gekapseisde Admiral Scheer in Kiel, april 1945 Bron: Imperial War Museum

Noten

1. Gröner, 1990, pag. 60-62
2. Papke, 1983, pag. 435
3. Chesneau, 1980, pag. 227
4. Williamson, 2012, pag. 24
5. Whitley, 1998, pag. 69
6. Ciupa, 1997, pag. 20
7. Watson, 2006, pag. 71-72
8. Ciupa, 1997, pag. 20
9. Showell, 2003, pag. 66
10. Williamson, 2012, pag. 33
11. Rohwer, 1992, pag. 48-52
12. Rohwer, 1992, pag. 56-59, 65, 98
13. Williamson, 2012, pag. 34
14. Williamson, 2012, pag. 36