Oprichting
Om de gigantische bouwprogramma's van het Derde Rijk te organiseren werd er reeds ruim voor de oorlog een organisatie opgericht naar grotendeels militaire inzichten. De organisatie stond onder leiding van ir. Fritz Todt. De organisatie begon relatief klein met de bouw van Autobahnen en later de Westwall (Siegfriedlinie). Echter naarmate de oorlog vorderde, werd dit een gigantische staatsonderneming. Tot aan het begin van de oorlog was de Organization Todt (OT) een onderdeel van het Ministerie voor bewapening en munitie. Na het uitbreken werd zij compleet onafhankelijk van de rijksregering en de partij en had verregaande bevoegdheden. De enige aan wie deze organisatie verantwoording moest afleggen, was de Führer zelf. Naast de OT waren er echter ook nog andere bouw- en constructieondernemingen t.b.v. het militaire apparaat zoals de RAD (Reichsarbeitsdienst).

Werkwijze
De Organization Todt was een overheidsorgaan dat de uitvoering overliet aan plaatselijke kleine en grote bouwbedrijven, welke onder contract stonden bij OT. De bedrijven sloten deze contracten niet onder dwang af en verdienden hier zelfs behoorlijk veel geld mee. Door de vele contracten werd een gigantisch staatsbouwbedrijf gevormd, bestaande uit aannemers, architecten, constructeurs, toeleveranciers etc. die allemaal onder contract stonden bij OT. In een later stadium werden aan deze bedrijven onder dwang buitenlandse dwangarbeiders, krijgsgevangenen en gevangenen uit concentratiekampen toegevoegd om de gigantische bouwprojecten af te kunnen krijgen.

Indeling en taken
De organisatie kende verschillende afdelingen, welke ook verschillende taken en werkgebieden hadden. Voor het bouwen van de Westwall (Siegfriedlinie) waren er de Westwallleitungen opgericht. Toen de Westwall was voltooid en de oorlog uitbrak, werden uit de Westwallleitungen Frontbauleitungen gevormd, welke weer OT-Einsatzkommando's bevatten. Deze werden toegewezen aan legers en legergroepen met de taak om vlak achter het front wegen, bruggen en spoorlijnen te herstellen. Verder waren er OT-Einsatzgruppen welke specifieke opdrachten kregen, zoals het vervaardigen van een stuk Atlantikwall of U-Bootbunkers.

RAD (Reichsarbeitsdienst)
De RAD was een organisatie die vergelijkbaar was met Organization Todt. De taken van de RAD waren echter meer gericht op ondersteuning van de strijdende troepen en ze bevonden zich daarom vaak dicht bij of zelfs tussen de strijdende troepen. Ze waren tot vlak voor het einde van de oorlog niet gemachtigd zelf wapens te dragen, al gebeurde dit wel geregeld. Hun taken waren voornamelijk het aanleggen en repareren van wegen, bruggen, spoorlijnen, versterkingen direct achter het front.

OT-Einsatzgruppen in Frankrijk
Toen OT de opdracht kreeg tot de bouw van de Atlantikwall kreeg Karl Weiss die de leiding had over de OT-Einsatzgruppen in Frankrijk, de leiding over de bouw van de gehele Atlantikwall. Karl Weiss en Willi Henne, die de leiding had over de werkzaamheden in Denemarken en Noorwegen, kregen op 2 juni (4 dagen voor D-Day) zelfs voor hun verdienste met betrekking tot de bouw van de Atlantikwall het Ridderkruis verleend, wat wel aangaf hoe belangrijk Adolf Hitler deze organisatie en vestingmuur achtte.

Arbeitseinsatz
Omdat OT niet voldoende goedkope arbeidskrachten had om de bouwwerken voor de gestelde data af te krijgen, kregen ze buitenlandse dwangarbeiders, krijgsgevangenen en gevangenen uit concentratiekampen toegewezen. In 1941 was het aantal tewerkgestelden dankzij Generalbevollmächtigte für den Arbeitseinsatz Fritz Sauckel al 271.000 personen. In het jaar daarop (1942) was dit aantal tot 696.000 personen gestegen. Voor de bouw van de Atlantikwall werden in 1942 66.700 en in 1943 248.200 personen gebruikt. Echter, ook deze gigantische aantallen bleken onvoldoende te zijn, waardoor Hitler in 1942 een arbeidsdienstplicht invoerde om te werken voor OT, wat in de volksmond ook wel Arbeitseinsatz werd genoemd.

Atlantikwall
Bij de bouw van de Atlantikwall in België en Frankrijk zijn totaal ongeveer 35 tot 40.000 Nederlanders gebruikt. Nog enkele getallen: er was eind 1942 voor de bouw per maand 650 miljoen Reichsmark nodig. Van augustus 1940 tot mei 1944 werd voor alle kustverdedigingswerken 17.968.000 m3 beton gebruikt, waarvan 4.664.000 m3 voor U-bootbunkers. Deze getallen geven aan hoe belangrijk de U-boten waren voor Duitsland.

Met de definitieve Atlantikwall werd pas begonnen toen Duitsland het militaire initiatief verloor. Toen de mislukte landingspoging in Dieppe voorbij was, werd het bouwprogramma versneld op bevel van Hitler. Albert Speer nam vanaf januari 1943 de Atlantikwall op in zijn urgentiebouwprogramma. Vanaf toen liet Adolf Hitler zich maandelijks voorlichten over de vorderingen d.m.v. gedetailleerde rapporten, betonhoeveelheden en vergelijkende cijfers met de Westwall (Siegfriedlinie) en de Franse Maginotlinie.

Hitler
De Führer zag de Organization Todt als de grootste bouwonderneming aller tijden en was altijd zeer te spreken over het breken van record op record door de hoeveelheden beton die werden verwerkt, de hoeveelheid mensen die eraan werkten en de kracht van de bunkers. Ook de Duitse propaganda reageerde zeer effectief op de bouwwerken van OT en wist zowel vriend als vijand te imponeren met beelden van onneembare bunkers, gigantische kanonnen en overdekte havens, terwijl dit in praktijk vaak stukken minder indrukwekkend was dan dat men liet geloven.