De Waffen-SS was de militaire, gewapende tak van de SS tijdens de Tweede Wereldoorlog. De Waffen-SS ontstond als een militaire beschermingseenheid of lijfwacht (Leibstandarte) die Adolf Hitler (1889-1945) tijdens zijn toespraken moest beschermen. Tijdens zijn korte bestaan is de Waffen-SS berucht geworden door het fanatisme van sommige Waffen-SS'ers, de vechtlust van sommige soldaten, het over het algemeen goede tot zeer goede (kwalitatieve) wapenmateriaal en de uitrusting, maar ook de terreur die de Waffen-SS aan alle fronten veroorzaakte. Boeken over de Waffen-SS moeten zeer kritisch gelezen worden. Niet alleen om de organisatie 'an sich' te kunnen beoordelen, maar ook om de intenties van de auteur(s) te weten in te schatten en neonazisme of verheerlijking uit te sluiten.

Het boek ' Das letzte Jahr der Waffen-SS: Mai 1944-Mai 1945' uit 1997 van historicus en wapenexpert Wolfgang Fleischer en Richard Eiermann is over het algemeen niet ophemelend zoals andere boeken over de Waffen-SS dat soms wel zijn. Misschien afgezien van een zin in de inleiding die moed en heldendom van de Waffen-SS benadrukt: 'Es bleibt diese einleitenden Bemerkungen mit der Frage zu beschließen, weshalb es so schwer fällt, der Waffen-SS den Status einer Gardetruppe zuzubilligen? Vergleichbare Truppen gab es im Zweiten Weltkrieg in der britischen Armee, und auch die Rote Armee unterhielt derartige Verbände. Gardetruppen haben sich, das zeigt die Kriegsgeschichte, auf den Schlachtfeldern immer durch besonderen Mut, Tapferkeit und Härte ausgezeichnet' (op de eerste plaats waren niet alle Waffen-SS eenheden even sterk aan het oorlogsfront en op de tweede plaats worden de misdaden van de organisatie tegen burgers of soldaten niet besproken). Afgezien van die zin tracht het boek met behulp van foto's en tekst een min of meer objectief (visueel) beeld te geven over het laatste jaar waarin de Waffen-SS aan het front ingezet werd.

Toch is het essentieel om de criminele, ideologische achtergrond van de Waffen-SS (nationaalsocialisme) in ogenschouw te nemen bij het lezen van het boek. De publicatie gaat namelijk niet in op de verschillende criminele daden van Waffen-SS-eenheden, van Waffen-SS- soldaten of van ondersteunende Wehrmachteenheden. Het feit dat de Waffen-SS vaak gezien wordt als een elite eenheid staat door sommige gezaghebbende artikelen, publicaties en onderzoeken ook ter discussie (de Duitse wetenschapper Sönke Neitzel heeft in een boek over Duitse soldaten er bijvoorbeeld over geschreven). Het feit dat sommige Waffen-SS'ers soms zonder goed na te denken zich letterlijk in de strijd wierpen en 'zich dood vochten' en zelfs door Wehrmacht-soldaten bespot en veracht werden (nog afgezien van hun oorlogsmisdaden), doet afbreuk aan het beeld dat alle Waffen-SS eenheden gebruikmaakten van slimme tactieken. De publicatie maakt dat duidelijk wanneer het stelt dat alleen de eerste Waffen-SS eenheden (bijvoorbeeld de 1. SS-Panzer-Division Leibstandarte-SS Adolf Hitler), van zeer hoge kwaliteit waren (motivatie ontbrak vaak niet, wapens en uitrusting waren over het algemeen goed tot zeer goed). Later in de oorlog werden ook niet-Duitsers aan de Waffen-SS toegevoegd. Soms waren die eenheden helemaal niet zo sterk in de strijd vergeleken met bepaalde Wehrmacht-eenheden. De ideologische motivatie (het fanatisme) was bijvoorbeeld niet altijd even duidelijk aanwezig zoals bij eerder opgerichte Waffen-SS troepen.

In een aantal hoofdstukken (Einleitung, 2. Organisation und personelle Entwicklung, 3. Waffen- und Geräteentwicklungen der Waffen-SS, 4. Waffen- und Geräteausstattung der Waffen-SS), wordt het laatste jaar van de Waffen-SS belicht. Daarbij is de tekst over het algemeen vrij uitgebreid en gedetailleerd (net zoals in sommige andere titels van de uitgever). De lezer ziet de eerste afbeeldingen (motoren en een rupsvoertuig van Waffen-SS troepen). Ook komen foto's van een antiluchtdoelbatterij, een propagandaposter en jonge Waffen-SS soldaten die met medailles uitgerust zijn, aan bod. Dat de Waffen-SS tijdens de oorlog steeds meer leden kreeg ging hand in hand met hoge verliezen. Vooral aan het Oostfront en in Frankrijk zijn veel Waffen-SS-soldaten omgekomen. Hoofdstuk drie maakt duidelijk dat de Waffen-SS vergeleken met veel Wehrmacht- eenheden soms betere (en meer) wapens kreeg. Dat was echter niet altijd het geval. Zo werd vaak ook gebruik gemaakt van veroverde wapens (Beutewaffen) zoals Sovjet machinepistolen. Duidelijk wordt dat de Waffen-SS een steeds grotere invloed wilde uitoefenen op de productie en het ontwerp van wapens en de algemene uitrusting. Dat lukte voor een deel: sommige projecten liepen spaak en andere projecten vielen onder de verantwoording van de Waffen-SS (of verwante takken). Het camouflagepak van de Waffen-SS kenmerkte zich door puntjes (zwart, bruin en groene dotten) en groen, bruine en zwarte patronen. De publicatie maakt duidelijk dat de 1. SS Panzerdivision Leibstandarte Adolf Hitler in 1945 over het algemeen meer wapens had dan een Wehrmacht Panzerdivision (ook had de eenheid soms andere wapens die de Wehrmacht niet had).

Omdat Waffen-SS-eenheden geregeld direct aan het front ingezet werden waar vijandelijke doorbraken konden plaatsvinden, waren de verliezen soms erg hoog. De kwalitatief beste wapens (zoals sterke tanks) konden die verliezen op de lange termijn niet compenseren omdat de Sovjets en de geallieerden over het algemeen veel meer tanks, pantservoertuigen en andere wapens produceerden (nog afgezien van het feit dat laat in de oorlog geproduceerde geallieerde en Sovjettanks ook kwalitatief goed tot zeer goed waren). De publicatie toont die slachtoffers onder Waffen-SS-soldaten niet (wat opvallend is) en laat alleen afbeeldingen zien van frontacties, tanks, pantservoertuigen, vuurwapens en poserende soldaten (bijvoorbeeld een foto waarop Waffen-SS soldaten te zien zijn met Britse en Amerikaanse vlaggen in hun handen). Verbijsterend is het feit dat veel Waffen-SS soldaten erg jong waren (de gemiddelde leeftijd was 19 jaar). Vergeleken met de Hitlerjugend was dat niet jong. Ondanks het feit dat niet alle Waffen-SS eenheden sterke, ideologisch gemotiveerde en goed uitgeruste troepen waren, blijft het beeld bestaan dat de Waffen-SS wat betreft gevechtskracht superieur was aan de (gehele) Wehrmacht. Dat beeld is slechts gedeeltelijk waar: er bestonden ook zeer goed uitgeruste en fanatieke Wehrmacht eenheden.

'Das letzte Jahr der Waffen-SS: Mai 1944-Mai 1945' is een interessant boek om te lezen mits de lezer zich bewust is van de criminele daden van specifieke Waffen-SS-eenheden. Die criminele daden kwamen voort uit fanatisme, haat tegen vijanden, wreedheid en ideologische achtergrond (nationaalsocialisme). Het vermoorden van ongewapende burgers en minderheden is een misdaad tegen de menselijkheid, kan niet goedgepraat worden en doet afbreuk aan de 'elitestatus' van de Waffen-SS. Wel is het belangrijk te weten dat de Wehrmacht ook niet altijd 'zuiver' was wat betreft misdaden tegen burgers (verschillende gezaghebbende publicaties hebben dat aangetoond). Binnen de Waffen-SS zullen echter ook soldaten hebben gediend die minder fanatiek en haatdragend tegen minderheden waren (en wellicht geen misdaden gepleegd hebben). Al was een groot deel van de Waffen-SS'ers opgevoed en doordrenkt met nationaalsocialistische waanideeën: het was vaak geoorloofd om misdaden te plegen omdat het systeem en de slechte nationaalsocialistische ideologie misdaden goedkeurde. Afgezien van al die feiten tracht het boek vooral een overzicht te geven van de Waffen-SS (en het ingezette materiaal) aan het oorlogsfront. Het boek gaat niet zozeer in op ideologische aspecten (afgezien van de inleiding) en is niet geschikt als 'totaalbeeld' om de Waffen-SS te doorgronden en contextualiseren, maar is door de gedetailleerde informatie wat betreft de oprichting, inzet en uitrusting en de zeldzame foto's toch interessant.