De periode rondom Kerstmis geldt voor velen als een tijd van vrede, liefde en gezelligheid. Al vele decennia is het een tijd waarin mensen nader tot elkaar komen. Ook tijdens oorlogen werd ondanks het vele bloedvergieten, de honger en de angst tóch aandacht besteed aan Kerstmis en het ‘kerstgevoel’. Gedurende de Tweede Wereldoorlog werden gedurende de feestdagen door de ‘gewone ’burgers inspanningen verricht om er toch een feestelijk geburen van te maken. De overheid gebruikte (of misbruikte) deze periode om de burgers een hart onder de riem te steken of gemotiveerd te houden door middel van propaganda.

Kevin Prenger schept in zijn nieuwe boek ‘Kerstmis onder vuur’ een intrigerend en helder beeld van de ervaringen van mensen gedurende de kerstdagen van 1939 tot en met 1945. De lezer wordt meegenomen in de ontwikkelingen rondom Kerstmis aan onder andere het front, aan het thuisfront en in de concentratiekampen. Verschillende zijden worden door Prenger belicht en geven de lezer een beeld van de ontwikkeling van Kerstmis in een tijd van groeiende schaarste en oorlogsgeweld. Aan de hand van anekdotes en feitelijkheden wordt onder andere het kerstfeest in Azië (de gruwelijke strijd tegen de Japanners) en het logistieke proces rondom het ‘typische’ Christmas-diner beschreven. Individuele ervaringen van soldaten schilderen een duidelijk en meeslepend beeld van deze periode.

Natuurlijk besteedt Prenger ook aandacht aan de hevige winterstrijd aan het Oost- en Westfront in Europa, die gekenmerkt wordt door extreme koude. Vanaf 1942 wordt het duidelijk dat Duitsland aan de verliezende kant staat. De Duitse burgers worden door het naziregime overstelpt met propaganda om maar vooral vol te houden. Het kerstfeest paste eigenlijk niet binnen de nazi-ideologie (want christelijk), maar werd oogluikend toegestaan, al werd er wel een Germaans nazi-sausje overheen gegoten. Tussen vernietigende geallieerde bombardementen door probeerden Duitse vrouwen met een hoop creativiteit en fantasie toch een fatsoenlijke kerstmaaltijd op tafel te krijgen, terwijl zij luisterden naar kerstliederen, afgewisseld met propagandabeloften over ‘Wunderwaffen’. Duitse soldaten aan het Oost- en Westfront waren er veel slechter aan toe. In het Oosten stond Koning Winter aan de zijde van de Russen die in een verwoestende strijd steeds verder richting de Duitse grenzen oprukten.

Aan het Westfront deed Adolf Hitler in december 1944 een laatste poging om het tij te keren tijdens het Ardennenoffensief. Ondanks enorme verliezen aan beide zijden, gedurende een van de koudste winters van de eeuw, werd het offensief de definitieve zwanenzang van de nazi’s. De Amerikaanse en Engelse geallieerden werden over het algemeen beter bevoorraad dan hun tegenstanders. Zowel aan het front als thuis probeerde men de traditie van Kerstmis in ere te houden en daar hoorde ook het typische eten bij. In Amerika en Engeland werden enorme hoeveelheden proviand voor de strijdende troepen geproduceerd (zo werd er bijvoorbeeld voor de kerst van 1944 meer dan 50.0000 kilo kalkoen naar een eiland in de Stille Zuidzee getransporteerd). Een enorm logistiek proces dat door Prenger prima wordt beschreven.

Omdat de aandacht (lees: proviand) vooral uitging naar de strijdende troepen was er voor de burgers her en der sprake van schaarste. Dit werd, onder andere met hulp van de overheid, opgelost door creativiteit en surrogaat-producten. Voor de gevangenen in de kampen was het leven überhaupt al verschrikkelijk zwaar. Over het algemeen werd dat tijdens de kersdagen niet beter. Vooral tegen het einde van de oorlog, toen overal al sprake was van schaarste, werd het voor de gevangene nog slechter.

Kevin Prenger is er in geslaagd om met zijn boek "Kerstmis onder vuur" een prima beeld te schetsen van de kerstdagen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Vooral de vele persoonlijke verhalen van betrokkenen en de aandacht voor interessante details boeien van de eerste tot de laatste pagina. De verschillen, maar ook de overeenkomsten, tussen verschillende landen en hun regimes komen duidelijk tot uiting. Opvallend is ook dat de kerstgedachte op individueel niveau helemaal niet zo veel verschilde; of je nou Duitser was of Amerikaan. En dat is dan wellicht ook het wrangste van alles, omdat juist gedurende de kerstperiode, vooral in het laatste oorlogsjaar, gigantisch veel menselijk leed is aangericht.

In deze tijd voor Kerstmis is het lezen van een boek óver Kerstmis vanzelfsprekend opportuun. Het boek van Prenger zou dan ook een ideaal cadeau zijn voor onder de kerstboom. Al kan het natuurlijk het hele jaar door gelezen worden.