Hoeveel je ook gelezen hebt over de Tweede Wereldoorlog, je stuit altijd weer op onderwerpen waar je niet eerder van gehoord hebt. In zijn boek ‘Oorlog in het Oosten’ koos geschiedenisstudent Samuel de Korte acht van deze naar verhouding minder bekende onderwerpen uit om ze kort te beschrijven. Hij doet dat aan de hand van bestaande literatuur. Alle beschrijvingen hebben betrekking op Oost-Europa in de Tweede Wereldoorlog, waarbij de nadruk onbewust is komen te liggen bij de strijd in de lucht. Het doel van de schrijver is om deze "kleine" verhalen onder het brede publiek bekend te maken. "Door ze opnieuw te vertellen blijven ze onder de aandacht", zo schrijft hij in zijn inleiding.

Het eerste hoofdstuk behandelt meteen al een aspect van de oorlog dat relatief onbekend is. Aan de hand van verschillende voorbeelden wordt beschreven hoe gedurende de luchtoorlog tussen de Luftwaffe en de Sovjetluchtmacht laatstgenoemde gebruikmaakte van zogenoemde ‘taran-aanvallen’. Het gaat hierbij om Sovjetvliegtuigen die in de lucht Duitse toestellen ramden om deze uit te schakelen. 270 van zulke ramaanvallen zouden hebben plaatsgevonden, meestal gedurende de beginperiode van de oorlog, toen de Sovjet-Unie overrompeld werd door de Duitse Blitzkrieg en nazi-Duitsland nog aan de winnende hand leek. Het was de bedoeling dat de Sovjetpiloten hun ‘ramaanval’ overleefden, hoewel ze een groot risico namen. De schrijver legt zowel de voor- als nadelen van deze aanvalswijze uit en beschrijft de verschillende technieken. Hij laat de lezer kennis maken met onder andere Victor Talalichin en vertelt over de uitzonderlijke prestatie die deze vliegenier op 6 augustus 1941 leverde, toen hij een Heinkel He-111 uit de lucht ramde, waarbij zijn eigen toestel ook neerstortte.

Behalve Talalichin en andere ‘rampiloten’ worden in afzonderlijke hoofdstukken ook andere luchtmachtpiloten geïntroduceerd, waaronder twee Russinnen: nachtjagerpiloot Lidija Litvyak en bommenwerperpiloot Klavdija Fomitsjova. Eerstgenoemde ‘Femme Fatale’ sneuvelde op 1 augustus 1943 en werd slechts 21 jaar oud. In haar korte leven had ze twaalf vijandige vliegtuigen neergehaald. De schrijver benadrukt dat alleen de Sovjet-Unie vrouwen inzette in gevechtsfuncties. Een Duitse piloot zou pas hebben geloofd dat hij door een vrouw uit de lucht geschoten was, toen hij als krijgsgevangene voorgesteld werd aan Litvyak. Een derde oorlogsvlieger die in het boek aan de orde komt is een man, een Duitser. Deze Erich Rudorffer was volgens de auteur een beroemdheid in nazi-Duitsland, maar is tegenwoordig minder bekend. Op 26 januari 1945 werd hij onderscheiden met het Ridderkruis met Eikenloof en Zwaarden. Tot het einde van het Derde Rijk bleef hij gevechtsmissies uitvoeren. In totaal zou hij volgens de schrijver 222 vijandelijke vliegtuigen neerhalen (andere bronnen spreken van 224). Hij overleefde de oorlog en overleed in 2016.

De overige militaire onderwerpen die beschreven worden zijn de ontsnapping van de Poolse duikboot de ORP Orzel vanuit Estland naar Groot-Brittannië in 1939 en de Sovjetaanval op de Roemeense haven Constanta in 1941. In twee aparte hoofdstukken worden verder nog de opstand in het Joodse getto van Bialystok op 6 augustus 1943 en de gettokroniek van 1941-1944 uit het getto van Lódz behandeld. Daarmee komt ook de meest duistere kant van de Tweede Wereldoorlog aan bod, de Holocaust. Uitgelegd wordt hoe de opstand in Bialystok tot mislukken gedoemd was. Er waren te weinig wapens en strijders, het verzet was onderling verdeeld en de Duitsers waren op de hoogte van het gewapende verzet. De opstand was een dappere maar zinloze poging van de Joden om zich te verzetten tegen deportatie naar vernietigingskamp Treblinka. De cijfers spreken voor zich: van de ruim 40.000 Joden die de stad in 1936 nog telde, zouden er slechts iets meer dan 1.000 overleven.

‘Oorlog in het Oosten’ is het eerste boek van Samuel de Korte. Enkele fragmenten eruit verschenen al wel op geschiedeniswebsite Historiek.net. De publicatie laat zich het beste lezen als het "experiment" dat het volgens de schrijver is. Als "enthousiaste, ambitieuze geschiedenisstudent", zo schrijft hij, wilde hij "kijken of het mogelijk was om een boek uit te geven." Dat is uiteraard gelukt. Op onderhoudende wijze heeft hij enkele interessante onderwerpen bondig beschreven, hoewel onderlinge samenhang grotendeels ontbreekt. Teksten zijn voorzien van noten en ook een bronvermelding ontbreekt niet, wat je van een geschiedenisstudent natuurlijk ook mag verwachten. Hoewel de tekst prettig leesbaar is zou een eindredacteur deze wel hebben kunnen verbeteren, vooral wat betreft stijl. Desondanks is deze in eigen beheer uitgegeven publicatie veelbelovend voor het werk dat we hopelijk van deze toekomstige historicus kunnen verwachten.