Noorse Torpedobootjagers van de Sleipner-klasse

De Sleipner-klasse torpedobootjagers van de Noorse Marine, waren een klasse van zes moderne, relatief kleine torpedobootjagers, gebouwd of in aanbouw vlak voor en bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Van de klasse ging één schip verloren tijdens de strijd in Noorwegen in april 1940, één schip diende tijdens de gehele oorlog bij de Noorse Marine en vier schepen dienden tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de Kriegsmarine. Vijf van de schepen dienden na de Tweede Wereldoorlog weer bij de Noorse Marine, waar ze uiteindelijk als fregatten uit de dienst werden genomen.

Sleipner in dienst bij de Royal Navy Bron: Wilco Vermeer collection

Tijdens de vaststelling van de defensiebegroting van 1933 - 1934 werd besloten tot de aanschaf van zes nieuwe torpedobootjagers voor de Noorse Marine. Bij het ontwerp van de Sleipner-klasse was gebruik gemaakt van de op dat moment modernste technieken. Voor de bovenbouw was veel gebruik gemaakt van aluminium, een voor die tijd moderne bouwwijze. De schepen bezaten goede vaareigenschappen en voor hun formaat uitstekende bewapening. Bij de bouw werd geen standaard bewapening ingevoerd, waardoor de diverse schepen enigszins van elkaar konden afwijken qua wapens aan boord. Voor goede vaareigenschappen en wendbaarheid in de soms krappe fjorden rond Noorwegen kregen de schepen een relatief kleine lengte en waterverplaatsing waardoor de meer leken op torpedoboten dan torpedobootjagers. Globaal kan de Sleipner-klasse in twee subklassen worden verdeeld, de Sleipner-klasse en de Odin-klasse. De eerste drie schepen, KS Sleipner (1936), KS Aeger (1936) en KS Gyller (1938) waren iets kleiner qua lengte dan de laatste drie schepen, de KS Odin (1939), KS Tor (1939) en KS Balder (1939).^[1]

Vier schepen konden door de Noorse Marine in dienst genomen worden voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. De naamgever van de klasse, HNoMS Sleipner (H48) wist na de strijd in Noorwegen in april 1940 te ontsnappen naar Groot-Brittannië en bleef van daaruit de gehele oorlog varen onder Noorse vlag en in dienst van de Geallieerden. KS Aeger (1936) werd op 9 april 1940 onherstelbaar beschadigd bij een Duits bombardement.^[2]

de vernielde Aeger Bron: Public Domain (onbekend)

De KS Gyller (1938) en KS Odin (1939), werden na de strijd in Noorwegen door de Kriegsmarine in beslag genomen en als respectievelijk Löwe (1940) en Panther (1940) in dienst genomen. De overige twee schepen, KS Tor (1939) en KS Balder (1939), werden door de Duitsers in onafgebouwde staat in beslag genomen en voor de Kriegsmarine afgebouwd als respectievelijk Tiger (1940) en Leopard (1940). Vanwege hun lengte en waterverplaatsing werden de schepen bij de Kriegsmarine geclassificeerd als torpedoboten, wat ze qua ontwerp eigenlijk ook waren, en ondergebracht in de Raubtier-Klasse (1940).^[3][4]

Odin in Duitse dienst als Panther Bron: Wilco Vermeer collection

Alle vijf de schepen die de strijd om Noorwegen in april 1940 overleefden, overleefden ook de gehele Tweede Wereldoorlog en kwamen na de oorlog weer bij de Noorse Marine terug. Bij de Noorse Marine werden de schepen na de oorlog verbouwd tot fregat. Als fregat deden de schepen dienst tot eind jaren 1950, begin jaren 1960, waarna ze uit de vaart werden genomen en werden gesloopt.

Noten

1. Gogin, 2021, pag. 132
2. Lunde, 2009, pag. 9
3. Bertke, 2011, pag. 79
4. Dodson, 2020, pag. 233