Noorse Onderzeeboten van de A 2-klasse

De Onderzeeboten van de Noorse A 2-klasse waren onderzeeboten tussen 1913 en 1914 gebouwd aan de Krupp Germaniawerft te Kiel, naar Duits ontwerp. De klasse bestond aanvankelijk uit vier onderzeeboten, waarvan de laatste, KS A 5, door de Reichsmarine bij aanvang van de Eerste Wereldoorlog in beslag werd genomen en in gebruik werd genomen als SM UA. De overige, wel aan Noorwegen geleverde schepen deden dienst tot aan de Tweede Wereldoorlog en gingen allen in april 1940 verloren.

A 3, A 1 en A 4 te Teie Bron: Public Domain (onbekend)

Op 11 mei 1911 bestelde de Noorse Marine een viertal onderzeeboten bij Krupp. De schepen werden gebouwd aan de Germaniawerft in Kiel. De vier schepen waren afgeleid van de, eveneens bij de Germaniawerft van Krupp gebouwde, eerste Noorse onderzeeboot de KS Kobben (1909). Ze waren echter iets groter (ruim 46 meter ten opzichte van de ruim 39 meter van de Kobben). Bij aflevering van de eerste drie schepen, werden ze ingedeeld bij de 1. Undervannsbatdivisjon (1e Onderzeebootdivisie), waarbij ook de Kobben was ingedeeld. Dit laatste schip ontving hierbij de naam KS A 1. Het vierde schip in deze A 2-klasse, de KS A 5, werd vanwege de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog door de Duitse Reichsmarine in beslag genomen tijdens de bouw en als SM U0 (later SM UA) in dienst genomen. Dit schip viel aan het eind van de Eerste Wereldoorlog in Geallieerde handen maar zonk tijdens een versleping.^[1]

De A 2-klasse schepen waren weliswaar gebaseerd op de Kobben maar waren zoals aangegeven groter. De schepen hadden een lengte van 46,47 meter bij een standaard waterverplaatsing van 242 ton boven water en 53 ton onder water. De schepen werden aangedreven door twee Krupp dieselmotoren van 350 pk elk of twee electromotoren van 190 pk elk. Men kon hiermee een snelheid van 14 knopen (25,93 km/u) boven water en 9 knopen (16,67 km/u) onder water behalen. De bewapening bestond uit twee 450 mm torpedolanceerbuizen in de boeg, één 450 mm torpedolanceerbuis achter en een 76 mm dek kanon. De bemanning bestond uit 16 personen.

Bij de ingebruikname bezat Noorwegen met deze schepen een aantal moderne onderzeeboten. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, waren deze schepen echter ernstig verouderd maar nog steeds in dienst bij de 1. Undervannsbatdivisjon. Toen Duitsland in april 1940 Noorwegen binnen viel tijdens Operatie Weserübung, werden de schepen vanuit hun basis in Horten naar de Tönsbergfjord gezonden ter bescherming van de Noorse kust aldaar. De KS A 2 raakte hierbij op 9 april 1940 dusdanig beschadigd dat het schip later moest worden gesloopt. De twee anderen, KS A 3 en KS A 4 werden op 15 april 1940 door de eigen bemanning tot zinken gebracht ter voorkoming dat ze in handen van de Kriegsmarine vielen. De Kriegsmarine heeft nog diverse pogingen gedaan om beide schepen te lichten. Dit mislukte echter.^[2][3]

Noten

1. Gogin, 2021, pag. 136
2. Gogin, 2021, pag. 136
3. Bertke, 2011, pag. 90