Duitse Onderzeeboten van het Type IId

Inleiding

De Type IId U-boot was een groep van zestien onderzeeboten van het basistype Type II U-boot welke tussen 1937 en 1940 werden gebouwd door Deutsche Werke AG in Kiel. Deze schepen waren de grootste van dit type en hadden aanvullende ballasttanks waar ook brandstof in kon worden opgeslagen. Hiermee werd hun bereik nagenoeg verdubbeld ten opzichte van hun voorgangers.

U 139, Baltische Zee Bron: Public Domain (onbekend)

Definitielijst

U-boot: Duitse benaming voor onderzeeboot. Duitse U(ntersee)-boten hebben tot in mei 1943 een belangrijke rol gespeeld in de oorlogvoering. Ook veel vracht- en passagiersboten werden door deze sluipmoordenaars van de zee getorpedeerd en tot zinken gebracht.

Schepen in deze klasse

U 137 (1940)	16 november 1939: kiellegging 18 mei 1940: tewaterlating 15 juni 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 138 (1940)	16 november 1939: kiellegging 18 mei 1940: tewaterlating 27 juni 1940: aflevering 18 juni 1941: gezonken (afgezonken)
U 139 (1940)	20 november 1939: kiellegging 28 juni 1940: tewaterlating 24 juli 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 140 (1940)	16 november 1939: kiellegging 28 juni 1940: tewaterlating 7 augustus 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 141 (1940)	12 december 1939: kiellegging 27 juli 1940: tewaterlating 21 augustus 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 142 (1940)	12 december 1939: kiellegging 27 juli 1940: tewaterlating 4 september 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 143 (1940)	3 januari 1940: kiellegging 10 augustus 1940: tewaterlating 18 september 1940: aflevering 5 mei 1945: overgave 22 december 1945: gezonken (afgezonken)
U 144 (1940)	10 januari 1940: kiellegging 24 augustus 1940: tewaterlating 2 oktober 1940: aflevering 10 augustus 1941: gezonken (getorpedeerd)
U 145 (1940)	29 maart 1940: kiellegging 21 september 1940: tewaterlating 16 oktober 1940: aflevering 5 mei 1945: overgave 22 december 1945: gezonken (afgezonken)
U 146 (1940)	30 maart 1940: kiellegging 21 september 1940: tewaterlating 30 oktober 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 147 (1940)	10 april 1940: kiellegging 16 november 1940: tewaterlating 11 december 1940: aflevering 2 juni 1941: gezonken (dieptebommen)
U 148 (1940)	10 april 1940: kiellegging 16 november 1940: tewaterlating 28 december 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 149 (1940)	25 mei 1940: kiellegging 19 oktober 1940: tewaterlating 13 november 1940: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 150 (1940)	25 mei 1940: kiellegging 19 oktober 1940: tewaterlating 27 november 1940: aflevering 5 mei 1945: overgave 21 december 1945: gezonken (afgezonken)
U 151 (1940)	6 juli 1940: kiellegging 14 december 1940: tewaterlating 15 januari 1941: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)
U 152 (1940)	6 juli 1940: kiellegging 14 december 1940: tewaterlating 29 januari 1941: aflevering 5 mei 1945: gezonken (afgezonken)

Geschiedenis

De Type IId U-boot was de grootste qua omvang van de hele Type II U-boot groep. Het ontwerp was hierbij uitgebreid met extra ballasttanks aan beide zijden van de externe romp. Deze ballasttanks konden worden gebruikt voor het opslaan vaan extra brandstof. Bij het verbruiken van de brandstof werd deze vervangen door zeewater.

Dit type werd iets groter dan de voorgangers. De schepen hadden een waterverplaatsing van 314 ton boven water en 364 ton onder water. De lengte was slechts iets groter dan die van de Type IIc U-boot, maar met name de omvang an de buitenzijde nam aanzienlijk toe van 4 meter bij de voorgangers tot bijna 5 meter. Ook de snelheid nam iets toe maar vooral het bereik van 10.460 km bij een snelheid van 8 knopen (15 km/u) was een aanzienlijke verbetering. De toren op het schip werd vergroot en kreeg een platform aan de achterzijde voor een stuk luchtafweer. Hiermee was bij aanvang de Type IId sterker bewapend met twee stuks geschut.

U 147 in het droogdok Bron: Public Domain (onbekend)

Tussen 1939 en eind 1940 werden door de Deutsche Werke AG in Kiel totaal zestien Type IId schepen gebouwd. De schepen werden in dienst gesteld bij de 1. Unterseebootsflottille. In de loop van 1940 werden de schepen verdeeld over de opleidingseenheden 21. Unterseebootsflottille, 22. Unterseebootsflottille en 24. Unterseebootsflottille. Vijf schepen van de 22. Unterseebootsflottille, waren de enige onderzeeboten die door de Kriegsmarine werden vrijgemaakt om in de Baltische Zee ter beschikking te staan ten tijden van operatie Barbarossa, de inval in de Sovjet-Unie. Drie van deze schepen gingen gedurende oorlogsactiviteiten verloren. Tien schepen werden op 5 mei 1945 in Kiel door de eigen bemanning afgezonken. Drie schepen vielen op 5 mei in Britse handen en werden tijdens operatie Deadlight door de Britten tot zinken gebracht.^[1]^[2]

Definitielijst

Kriegsmarine: Duitse marine, naast de Heer en de Luftwaffe onderdeel van de Duitse Wehrmacht.
operatie Deadlight: Codenaam voor de operatie die tot doel had het tot zinken brengen van een groot aantal U-boten nadat Duitsland had gecapituleerd.
Sovjet-Unie: Sovjet Rusland, andere naam voor de USSR.
U-boot: Duitse benaming voor onderzeeboot. Duitse U(ntersee)-boten hebben tot in mei 1943 een belangrijke rol gespeeld in de oorlogvoering. Ook veel vracht- en passagiersboten werden door deze sluipmoordenaars van de zee getorpedeerd en tot zinken gebracht.

Technische gegevens

Klasse:	Type IId U-boot
Aantal in klasse:	16
Land:	Duitsland
Type:	Onderzeeër
Waterverplaatsing:	314 t (309 lt) boven water 364 t (358 lt) onder water 460 t (453 lt) totaal
Lengte:	43,97 meter
Breedte:	4,92 meter
Diepgang:	3,93 meter
Aandrijving:	2x MWM RS127 S 700 Pk (510 kW; 690 shp) 2x SSW PG VV 322/36 420 Pk (300 kW; 400 shp) 2 schachten
Snelheid:	12,7 knopen (23,05 km/u) boven water 7,4 knopen (13,7 km/u) onder water
Bereik:	10.460 km bij 8 knopen (15 km/u) boven water 104 km bij 4 knopen (7,4 km/u) onder water
Bewapening (bij ontwerp):	3x 533 mm torpedolanceerbuizen (boeg) 5 torpedo's of 18 TMB mijnen 2x 2 cm L/65 C/30
Bemanning:	25

Noten

Paterson, 2001, pag. 280

Askey, 2018, pag. 323

Definitielijst

torpedo: Oorlogswapen, met van een explosieve lading voorzien sigaarvormig lichaam met een voortstuwings- en besturingsmechanisme, bestemd om na lancering via het water zijn weg te zoeken naar vijandelijke schepen en deze door een onderwaterexplosie uit te schakelen.
U-boot: Duitse benaming voor onderzeeboot. Duitse U(ntersee)-boten hebben tot in mei 1943 een belangrijke rol gespeeld in de oorlogvoering. Ook veel vracht- en passagiersboten werden door deze sluipmoordenaars van de zee getorpedeerd en tot zinken gebracht.