Radiotoespraak van Stalin (03-07-1941)

Op 22 juni 1941, de dag waarop de asmogendheden de Sovjet-Unie binnenvielen, richtte niet Joseph V. Stalin, maar Vyacheslav M. Molotov, de volkscommissaris van Buitenlandse Zaken, zich tot het Sovjetvolk in een radiotoespraak (zie Radiotoespraak van Molotov van 22 juni 1941). Stalin verkeerde de eerste dagen van de invasie in diepe verwarring, apathie en ongeloof en liet pas elf dagen later, op 3 juli 1941, publiekelijk van zich horen met de onderstaande radiotoespraak, die dezelfde dag in Pravda verscheen. De toespraak is legendarisch geworden vanwege onder meer Stalins woordkeuze; voor het eerst sprak hij zijn landgenoten aan met "broeders en zusters" en "mijn vrienden".

Kameraden! Burgers! Broeders en zusters! Soldaten van ons leger en onze marine!

Tot u wend ik mij, mijn vrienden!

De verraderlijke militaire aanval van Hitler-Duitsland op ons moederland, die op 22 juni is begonnen, duurt voort. Ondanks de heldhaftige tegenstand van het Rode Leger en hoewel de beste divisies van de vijand en diens beste luchtmachteenheden reeds vernietigd zijn en hun einde hebben gevonden op de slagvelden, blijft de vijand oprukken en werpt hij nieuwe troepen in de strijd. Hitlers strijdkrachten zijn erin geslaagd Litouwen te veroveren, een aanzienlijk deel van Letland, het westelijke deel van Wit-Rusland en een deel van West-Oekraïne. De fascistische luchtmacht vergroot de actieradius van haar bommenwerpers en onderwerpt Murmansk, Orsha, Mogilyov, Smolensk, Kiev, Odessa en Sevastopol aan bombardementen. Een ernstig gevaar hangt over ons moederland.

Hoe kon het gebeuren dat ons roemrijke Rode Leger een aantal steden en gebieden heeft prijsgegeven aan de fascistische legers? Zijn de Duits-fascistische troepen werkelijk onoverwinnelijk, zoals de pocherige fascistische propagandamachine onvermoeibaar rondbazuint?

Natuurlijk niet! De geschiedenis toont aan dat onoverwinnelijke legers niet bestaan en nooit bestaan hebben. Het leger van Napoleon werd als onoverwinnelijk beschouwd, maar toch werd het achtereenvolgens door Russische, Engelse en Duitse troepen verslagen. Het Duitse leger van Wilhelm werd tijdens de Eerste Imperialistische Oorlog eveneens als onoverwinnelijk beschouwd, maar toch werd het verscheidene malen verslagen door Russische en Anglo-Franse troepen, en uiteindelijk vernietigd door Anglo-Franse legers. Hetzelfde dient gezegd te worden over het huidige fascistische Duitse leger van Hitler. Dit leger is nog niet op noemenswaardige tegenstand gestuit op het Europese continent. Alleen op ons grondgebied is het op noemenswaardige tegenstand gestuit. En wanneer als gevolg van deze tegenstand de beste divisies van het fascistische Duitse leger verslagen zijn door het Rode Leger, dan betekent dat dat Hitlers fascistische leger net zo goed verslagen kan worden en zal worden als de legers van Napoleon en Wilhelm.

Wat betreft het feit dat een deel van ons grondgebied niettemin veroverd is door de Duitse-fascistische troepen, dit vindt zijn oorzaak voornamelijk in het feit dat de oorlog van het fascistische Duitsland tegen de USSR is begonnen onder gunstige omstandigheden voor de Duitse troepen en ongunstige voor de Sovjettroepen. De legers van Duitsland, als oorlogvoerend land, waren namelijk reeds volledig gemobiliseerd, en de 170 divisies die door Duitsland tegen de USSR in de strijd waren geworpen en naar de grenzen van de USSR waren vervoerd, verkeerden in een staat van volledige paraatheid en wachtten enkel nog op het aanvalssignaal, terwijl de Sovjetstrijdkrachten nog moesten worden gemobiliseerd en naar de grenzen worden vervoerd. Van niet gering belang hierbij was de omstandigheid dat het fascistische Duitsland onverwachts en verraderlijk het in 1939 met de USSR gesloten niet-aanvalsverdrag schond, zonder er rekening mee te houden dat het door de hele wereld tot aanvaller verklaard zou worden. Het moge duidelijk zijn dat onze vredelievende natie niet het initiatief tot het verbreken van het pact heeft willen nemen en de weg van woordbreuk niet heeft kunnen inslaan.

Men kan zich het volgende afvragen: hoe kon het gebeuren dat de Sovjetregering met dergelijke verraders en monsters als Hitler en Ribbentrop een niet-aanvalsverdrag heeft gesloten? Heeft de Sovjetregering hier niet een vergissing begaan? Natuurlijk niet! Een niet-aanvalsverdrag is een verdrag tussen twee staten. Zo'n verdrag heeft Duitsland ons in 1939 aangeboden. Kon de Sovjetregering een dergelijk aanbond afslaan? Ik denk dat geen enkele vredelievende staat een vreedzame schikking met een buurland kan afwijzen, zelfs niet indien aan het hoofd van zo'n staat monsters en menseneters als Hitler en Ribbentrop staan. En dit natuurlijk onder één besliste voorwaarde: als de vreedzame schikking direct noch indirect afbreuk doet aan de territoriale onschendbaarheid, onafhankelijkheid en eer van die vredelievende staat. Zoals bekend was het niet-aanvalsverdrag tussen Duitsland en de USSR inderdaad zo'n pact.

Wat hebben wij gewonnen met een niet-aanvalsverdrag met Duitsland? Wij verzekerden ons land anderhalf jaar lang van vrede en de mogelijkheid onze strijdkrachten voor te bereiden op de afweer, mocht het fascistische Duitsland een aanval op onze natie wagen, het pact ten spijt. Dit was een besliste winst voor ons en een verlies voor het fascistische Duitsland.

Wat won en wat verloor het fascistische Duitsland door het pact verraderlijk te verbreken en de USSR binnen te vallen? Het heeft hiermee voor korte tijd enkele voordelen voor haar legers bereikt, maar heeft op politiek gebied verlies geboekt door zich in de ogen van de hele wereld als een bloeddorstige agressor bloot te geven. Er kan geen twijfel over bestaan dat deze kortstondige militaire winst voor Duitsland slechts een episode is, terwijl de enorme politieke winst voor de USSR een significante en langdurige factor is, op basis waarvan beslissende militaire successen van het Rode Leger in de oorlog tegen het fascistische Duitsland geboekt zullen worden.

Ziehier waarom heel ons onverschrokken leger, heel onze onverschrokken marine, alle valken van onze luchtmacht, alle volkeren van onze natie, al de beste mensen van Europa, Amerika en Azië, en ten slotte ook al de beste mensen van Duitsland het verraderlijke handelen van de Germaanse fascisten brandmerken en sympathiseren met de Sovjetregering, de handelwijze van de Sovjetregering goedkeuren en inzien dat onze zaak rechtvaardig is, de vijand verslagen zal worden en dat wij moeten overwinnen.

In deze ons met geweld opgedrongen oorlog is ons land een worsteling op leven en dood aangegaan met zijn kwaadaardigste en meest achterbakse vijand - het Germaanse fascisme. Ons leger strijdt heldhaftig tegen de vijand, die tot de tanden bewapend is met tanks en vliegtuigen. Het Rode Leger en de Rode Marine, die talrijke moeilijkheden te boven zijn gekomen, strijden met zelfopoffering voor iedere duimbreed Sovjetgrond. De hoofdmacht van het Rode Leger, bewapend met duizenden tanks en vliegtuigen, treedt in actie. De dapperheid van de soldaten van het Rode Leger is ongeëvenaard. Onze afweer tegen de vijand groeit in kracht en omvang. Het gehele Sovjetvolk staat op om samen met het Rode Leger het moederland te verdedigen.

Wat is er vereist om het gevaar dat boven ons moederland hangt, weg te nemen, en welke maatregelen moeten worden genomen om te vijand te vernietigen?

Bovenal is het noodzakelijk dat onze mensen, de Sovjetmensen, de volle omvang inzien van het gevaar dat ons land bedreigt, en zich losmaken van de geest van onbezorgdheid, lichtzinnigheid en vreedzame opbouw, die geheel begrijpelijk was in de periode voor de oorlog, doch funest is in de huidige tijd, nu de oorlog de situatie wezenlijk heeft veranderd. De vijand is wreed en onverbiddelijk. Zijn doel is de verovering van ons grondgebied, doordrenkt met ons zweet, en de toeëigening van ons graan en onze olie, gewonnen door ons harde werken. Zijn doel is het herstel van de heerschappij der landheren, het herstel van het tsarisme, de vernietiging van de nationale cultuur en het nationale staatsbestel van de Russen, Oekraïners, Wit-Russen, Litouwers, Letten, Esten, Oezbeken, Tataren, Moldaviërs, Georgiërs, Armeniërs, Azerbeidzjanen en de andere vrije volkeren van de Sovjet-Unie, hun germanisering en hun slaafse onderwerping aan de Duitse prinsen en baronnen. Het gaat zodoende om leven en dood van de Sovjetstaat, om leven en dood van de volkeren van de Sovjet-Unie, en over de vraag of de Sovjetvolkeren vrij zullen blijven of onderworpen zullen worden. Het is noodzakelijk dat de Sovjetmensen dit begrijpen en niet langer zorgeloos zijn, dat ze zich mobiliseren en al hun werkzaamheden op een nieuwe, militaire leest schoeien, waarbij geen genade voor de vijand wordt gekend.

Het is verder noodzakelijk dat er in onze gelederen geen plek is voor jammeraars en bangerikken, paniekzaaiers en deserteurs, dat onze mensen geen vrees kennen in de strijd en dat zij opofferingsgezind deelnemen aan onze vaderlandse bevrijdingsoorlog tegen de fascistische onderdrukkers. De grote Lenin, de stichter van onze staat, heeft gezegd dat de voornaamste karaktereigenschappen van de Sovjetmensen hun dapperheid en moed dienen te zijn, hun onbevreesheid in de strijd en hun bereidheid om samen met het volk tegen de vijanden van ons moederland te vechten. Het is noodzakelijk dat deze grootse karaktereigenschappen van de bolsjewiek eigen worden aan miljoenen en miljoenen soldaten van het Rode Leger, onze Rode Marine en alle volkeren van de Sovjet-Unie.

We moeten onmiddellijk al onze arbeidsinspanningen op militaire leest schoeien en alles ondergeschikt maken aan de belangen van het front en de voorbereidingen van de vernietiging van de vijand. De volkeren van de Sovjet-Unie zien nu dat het Germaanse fascisme bezeten is van ontembare verbolgenheid en haat jegens ons moederland, dat alle werkenden vrije arbeid en voorspoed verschaft. De volkeren van de Sovjet-Unie moeten zich verheffen ter bescherming van hun rechten en van hun grondgebied tegen de vijand.

Het Rode Leger, de Rode Marine en alle burgers van de Sovjet-Unie moeten iedere duimbreed Sovjetgrond verdedigen, tot de laatste druppel bloed vechten om onze steden en dorpen en blijk geven van de manhaftigheid, ondernemendheid en pienterheid die ons volk eigen zijn.

We moeten veelzijdige hulp voor het Rode Leger organiseren, het leger voorzien van extra versterkingen voor zijn gelederen, het leger voorzien van al het onontbeerlijke materieel, de snelle voortgang van transporten met troepen en oorlogsmaterieel organiseren en uitgebreide hulp aan gewonden opzetten.

We moeten de achterhoede van het Rode Leger versterken door al onze inspanningen aan dit doel ondergeschikt te maken, we moeten ervoor zorgen dat alle bedrijven hun werkzaamheden intensiveren, er moeten meer geweren, machinegeweren, kanonnen, patronen, granaten en vliegtuigen worden geproduceerd, we moeten de bewaking van fabrieken, elektriciteitscentrales en telefoon- en telegraafverbindingen organiseren en we moeten de plaatselijke luchtverdediging opzetten.

We moeten een meedogenloze strijd voeren tegen eenieder die de achterhoede ontregelt, tegen deserteurs, paniekzaaiers, verspreiders van geruchten, we moeten spionnen, saboteurs en vijandelijke parachutisten uitroeien en we moeten hierbij een snelle samenwerking met onze vernietigingsbataljons tot stand brengen. We moeten in ons achterhoofd houden dat de vijand slinks is, sluw en ervaren in het bedrog en het verspreiden van leugenachtige geruchten. We moeten met dit alles rekening houden en niet ingaan op provocaties. We moeten onmiddellijk iedereen die door zijn paniekzaaierij en lafhartigheid de landsverdediging hindert voor een militair tribunaal brengen, zonder aanzien des persoons.

In het geval van een noodgewongen terugtocht van eenheden van het Rode Leger moet al het rollend spoorwegmaterieel worden weggevoerd, zonder ook maar een enkele locomotief, een enkele wagon, een enkele kilo graan of een enkele liter brandstof achter te laten voor de vijand. Kolchoz-boeren moeten al hun vee wegvoeren en het graan overdragen aan de staat om te worden afgevoerd naar gebieden in het achterland. Alle waardevolle bezittingen die niet kunnen worden afgevoerd, waaronder non-ferrometalen, graan en brandstof, moeten absoluut worden vernietigd.

In de door de vijand bezette gebieden moeten partizanendetachementen worden opgericht, zowel bereden als te voet, en er moeten sabotagegroepen worden opgericht om de strijd aan te gaan met het vijandelijk leger, om overal een partizanenoorlog te ontketenen, om bruggen en wegen op te blazen, om telefoon- en telegraafverbindingen buiten werking te stellen en om bossen, opslagplaatsen en konvooien in brand te steken. In de bezette gebieden moet voor de vijand en zijn trawanten een onhoudbare situatie geschapen worden, bij iedere stap moeten zij achtervolgd en vernietigd worden en al hun maatregelen moeten mislukken.

De oorlog met het fascistische Duitsland kan niet worden beschouwd als een gewone oorlog. Het is niet alleen een oorlog tussen twee legers. Het is ook een grote oorlog van het gehele Sovjetvolk tegen de fascistische Duitse troepen. Het doel van deze Vaderlandse Oorlog van het hele volk tegen de fascistische onderdrukkers is niet alleen het wegnemen van het gevaar dat over ons land hangt, maar ook het helpen van alle Europese volkeren die zuchten onder het juk van het Duitse fascisme. In deze bevrijdingsoorlog zullen wij niet alleen staan. In deze grote oorlog zullen wij over trouwe bondgenoten beschikken in de hoedanigheid van de Europese en Amerikaanse volkeren, waaronder ook het Germaanse volk, dat tot slaaf is gemaakt door de Hitleriaanse raddraaiers. Onze oorlog voor de vrijheid van ons vaderland zal samensmelten met de strijd van de Europese en Amerikaanse volkeren voor hun onafhankelijkheid, voor democratische vrijheden. Dit zal een verenigd front worden van volkeren die voor vrijheid zijn en tegen onderdrukking of de dreiging van onderdrukking door Hitlers fascistische legers. In dit verband is de historische toespraak van de Britse premier, de heer Churchill, over hulp aan de Sovjet-Unie en de verklaring van de Amerikaanse regering over diens bereidheid om onze natie te hulp te komen, die enkel gevoelens van dankbaarheid kunnen oproepen in de harten van de Sovjetvolkeren, geheel begrijpelijk en illustratief.

Kameraden! Onze krachten zijn onmetelijk. De verwaande vijand zal dit weldra ondervinden. Vele duizenden arbeiders, kolchoz-boeren en leden van de intelligentsia zijn opgestaan om samen met het Rode Leger de strijd aan te gaan met de binnengevallen vijand. Miljoenen burgers zullen nog opstaan. De arbeiders van Moskou en Leningrad zijn al overgegaan tot het vormen van een volksmilitie met vele duizenden leden om het Rode Leger te ondersteunen. In elke stad die bedreigd wordt met het gevaar van een vijandelijke inval, moeten we een dergelijke volksmilitie oprichten en alle arbeiders oproepen om de strijd aan te gaan en met hun lichaam hun vrijheid, hun eer en hun moederland te verdedigen in onze Vaderlandse Oorlog met het Germaanse fascisme.

Om alle krachten van de Sovjetvolkeren snel te mobiliseren en om ons te verweren tegen de vijand, die ons moederland op verraderlijke wijze is binnengevallen, is het Staatsverdedigingscomité opgericht, in wiens handen nu het volledige gezag van de regering is geconcentreerd. Het Staatsverdedigingscomité is aan haar werkzaamheden begonnen en roept het gehele volk op zich rond de partij van Lenin en Stalin en rond de Sovjetregering te scharen om zo onzelfzuchtige steun te verlenen aan het Rode Leger en de Rode Marine, om de vijand te verslaan en om de overwinning te behalen.

Al onze inspanningen ter ondersteuning van ons heldhaftige Rode Leger en onze roemrijke Rode Marine!

Alle inspanningen van het volk ter vernietiging van de vijand!

Voorwaarts, voor onze overwinning!