“Als symbool van den waarachtigen verzetsman zie ik Walraven van Hall. Hij bezat de vereiste eigenschappen en kennis! Het bedreven onrecht was hem een gruwel. De terreur haatte hij hartgrondig en het leven onder geestelijke dwang was hem waardeloos. Het vele veroorzaakte leed trof hem heftig.” (G.C. Huig, medeverzetsstrijder van Van Hall)

Walraven van Hall heeft een zeer grote bijdrage geleverd aan het Nederlandse verzet gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het door hem geleidde Nationaal Steunfonds (NSF) hield zich tijdens de Duitse bezetting bezig met de financiële ondersteuning van onder meer verzetsorganisaties en onderduikers. Door zijn charisma en zijn organisatorische en leidinggevende kwaliteiten speelde hij ook een grote rol in de totstandkoming en coördinatie van en de samenwerking tussen Nederlandse verzetsorganisaties. Erik Schaap schreef in 2006, het honderdste geboortejaar van Walraven van Hall, een biografie van deze tot voor kort vrij onbekende persoon.

Walraven (Wally) van Hall werd op 10 februari 1906 geboren in een liberaal en christelijk milieu. Hij kwam uit een rijke familie van bankiers en bestuurders. Na een korte carrière als koopvaardijofficier bij de NV Koninklijke Hollandse Lloyd, ging hij zelf ook werken in het bankierswezen.

Toen in mei 1940 Nederland werd bezet door de Duitsers, hield Van Hall zich in eerste instantie (zoals bijna elke Nederlander) afzijdig. Wel meldde hij zich aan voor de Nederlandse Unie. Een politieke partij die op 24 juli 1940 werd opgericht en die streefde naar politieke hervormingen en het doorbreken van de verzuiling. De Nederlandse Unie vormde tevens een tegenbeweging ten opzichte van de met de Duitsers collaborerende nationaalsocialistische NSB. Toen de Nederlandse Unie op 14 december 1941 werd verboden door de Duitse bezetter, besloot Van Hall om zich actief te gaan verzetten tegen de nazi-overheersing. Zijn eerste verzetsdaad bestond uit het financieel ondersteunen van personen die als gevolg van de Februaristaking een familielid hadden verloren, of die als gevolg van de staking waren ontslagen.

In februari 1942 kwam Walraven in aanraking met de Zeemanspot, een organisatie die zich bezig hield met de financiële ondersteuning van familieleden van Nederlandse zeelieden die in geallieerde dienst voeren (de Nederlandse rederijen mochten deze gezinnen in opdracht van de Duitsers geen vergoedingen meer uitbetalen). Al snel kreeg hij een leidende functie in deze organisatie. Hij was ook betrokken bij de oprichting van het landrottenfonds, een organisatie die zich bezig hield met de financiële ondersteuning van (familieleden van) onderduikers. Mede uit deze organisaties ontstond het Nationaal Steunfonds (NSF), “De bank van het verzet”.

Onder andere door de grootste bankfraude uit de geschiedenis (het NSF slaagde erin echte schatkistpapieren te verwisselen voor valse exemplaren) was deze organisatie in staat om meer dan tachtig miljoen gulden te verkrijgen voor de financiële ondersteuning van talrijke verzetsactiviteiten. Het NSF hield zich bezig met de financiële verzorging van onderduikers, familie van zeelieden, personen die deelnamen aan de spoorwegstaking van 1944-45, de illegale pers en talrijke andere verzetsorganisaties.

Behalve met financiële steunverlening hield Walraven van Hall zich ook bezig met de coördinatie van het Nederlandse verzet. Zo was hij ondermeer nauw betrokken bij de samenwerking tussen de LO (landelijke organisatie voor hulp aan onderduikers) en het NSF in de Kern. Ook was hij betrokken bij de oprichting van de Binnenlandse Strijdkrachten (BS).

Op 27 januari 1945 werd Wally van Hall door verraad binnen het verzet gearresteerd door de Duitsers. In eerste instantie wisten zij niet dat zij de veelgezochte Van Tuyl (schuilnaam van Van Hall) voor zich hadden, later kwamen zij hier alsnog achter. Op 12 februari 1945 werd Walraven van Hall samen met zeven andere verzetsstrijders geëxecuteerd in Haarlem.

“Walraven van Hall, premier van het verzet (1906-1945)” is een zeer lezenswaardig en onderhoudend boek. Het vertelt een verhaal dat tot nu toe eigenlijk te weinig aandacht heeft gekregen. De biografie is gedetailleerd, goed gedocumenteerd en bevat veel verklaringen van getuigen, hoewel niet bij alle getuigenverklaringen duidelijk is waar ze precies vandaan komen. Erik Schaap slaagt erin om, onder andere door het weergeven van een aantal anekdotes, een duidelijke en boeiende beschrijving te geven van de persoon Walraven van Hall. In zijn boek is hij erin geslaagd een goed beeld van hem te vormen.

Van Hall had, zoals al eerder is vermeld, een centrale rol in het Nederlandse verzet. Hierdoor geeft het boek ook een algemeen, zei het beknopt, beeld van het verzet tegen de Duitse bezetting. Hierdoor krijgt de lezer een redelijk inzicht in hoe het Nederlandse verzet zich gedurende de Tweede Wereldoorlog heeft ontwikkeld.

Door het veelbewogen en daardoor spannende leven van Walraven van Hall, maar ook door de meeslepende schrijfstijl van Erik Schaap, leest het boek bijna als een thriller. Het enige minpunt is dat de werkwoordsvormen in het boek af en toe wisselen tussen de verleden en de tegenwoordige tijd. Dit gaat een enkele keer ten koste van de leesbaarheid van het boek, maar het doet geen afbreuk aan het verhaal.

In november 2011 werd bekend dat de producent NL Film het levensverhaal van Walraven van Hall gaat verfilmen. De opnames staan gepland voor 2013. Het is niet verwonderlijk dat het leven van deze verzetsheld wordt verfilmd. Van Hall heeft een zeergrote (financiële) bijdrage geleverd aan het Nederlandse verzet. Zijn veelbewogen leven wordt in het boek op een zeer boeiende wijze weergegeven, waarbij het verhaal filmisch overkomt. Het boek is voor iedereen die is geïnteresseerd in de Tweede Wereldoorlog in het algemeen en in de geschiedenis van Nederland in deze periode in het bijzonder, een absolute aanrader.