TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Mijn grote verwachtingen

Titel: Mijn grote verwachtingen - Herinneringen
Schrijver: Paul Hellmann
Uitgever: Augustus
Uitgebracht: 2009
Pagina's: 279
ISBN: 9789045703190
Omschrijving:

Paul Hellmann doet in dit boek nauwgezet verslag van zijn levensloop. Hij verhaalt over zijn onderduiktijd op de Veluwe bij het gezin Kröller-Müller (die van het befaamde museum), over de naoorlogse jaren die hij doorbracht bij het gezin van Marten Toonder (de tekenaar van Olivier B. Bommel en Tom Poes), over zijn tante Ilse die een befaamde psychoanalytica in Londen was, over de moeizame relatie van zijn moeder Clarissa en vader Bernhard Hellmann, over het tragische lot van zijn vader die in 1943 in Sobibor werd vermoord, over zijn grootmoeder Irene die hetzelfde lot trof in Auschwitz, over Konrad Lorenz, de wereldberoemde boezemvriend van zijn vader, die direct na de Anschluss van Oostenrijk bij het Duitse Rijk de nazi-ideologie omarmde, over zijn grote liefde voor de stad Rotterdam en over zijn eindeloze liefde voor alles wat met film te maken heeft. Dat alles in een boek waarvan zeker vermeld moet worden dat het een bijzonder fraaie vormgeving heeft, namelijk voorzien van vele familiefoto's van Hellmann en pin-up plaatjes van de grote filmsterren in de vijftiger jaren.

Paul Hellmann (Rotterdam, 1935) begon zijn journalistieke carrière bij De Telegraaf, stapte al snel over naar de kunstredactie van Het Parool, stapte toen over naar de kunstredactie van het Algemeen Dagblad en NRC Handelsblad, waar hij in 1995 als algemeen verslaggever afscheid van het vak nam. Hellmann trad ook op als mede-aanklager op in het laatste grote naziproces tegen Ivan Demjanjuk, de kampbeul van Sobibor. Over dit proces zijn op deze site al recensies verschenen van dagboeken van Rob Fransman (“Het Demjanjuk-proces”) en van Wim Boevink (“Dienstausweis 1393”).

In het eerste deel van “Mijn Grote Verwachtingen” komen zijn onderduikperiode, de familiegeschiedenis en alles wat direct met de oorlog te maken heeft uitgebreid aan de orde. In “Klein Kwaad”, een ander boek van Hellmann dat onlangs verscheen, gaat hij uitgebreid in op de vraag wie zijn vader in maart 1943 in Lunteren had verraden. Na ongeveer eenderde van het boek zijn de oorlog en de eerste maanden die daarop volgden voorbij en begint voor Hellmann het 'gewone' leven. In zoverre dat ooit 'gewoon' kan worden. Altijd speelt de oorlog op de achtergrond mee, altijd is er nog wel een vraag die beantwoord moet worden. Pas in de laatste vier pagina's (dat had wat uitgebreider gemogen) komt de oorlog weer in alle hevigheid terug als hij vertelt over zijn deelname als mede-aanklager in het proces Demjanjuk.

In het grote tussenstuk, dat dus ruim tweederde van het boek bevat, wordt slechts zijdelings terugverwezen naar de oorlog, maar wel zodanig dat steeds pijnlijk duidelijk is welke effecten de onderduik en de moord op zijn vader op de rest van zijn leven hebben. Zoals ook andere dierbaren door de oorlog getekend zijn. Het boek geeft verder ook nog een mooi tijdsbeeld van de vijftiger en zestiger jaren, zeker voor degene die net zo'n filmfanaat als Hellmann is. Voor degene voor wie dat niet het geval is, bevat dit deel van het boek misschien teveel opsommingen van alle films die Hellmann gedurende zijn leven heeft gezien. Hij heeft hiervan een uitgebreid dagboek bijgehouden en van dat dagboek wordt dankbaar gebruik gemaakt. Lien Heyting, een collega van Hellmann bij de kunstredactie van NRC Handelsblad, maakte de treffende opmerking: “Het verhaal van Paul Hellmann, die in de oorlog als kind moest onderduiken en later zijn onderduik voortzette in de bioscoop ...” Het effect van de oorlog en de veelheid aan filmverwijzingen komen in deze opmerking treffend samen. Het loont echter meer dan de moeite om de overdaad aan verwijzingen naar films en filmsterren voor lief te nemen, want Hellmann weet in dit boek zijn boeiende levensloop mooi te verwoorden. De auteur en dichter Kees Schippers merkte over het boek op: “Lees Paul Hellmann en je ziet een oorlogsfilm die je nooit vergeet.” Een oorlogsfilm die zich grotendeels afspeelt in de jaren 1945 tot 2009.

Beoordeling: Goed

Informatie

Artikel door:
Frans van den Muijsenberg
Geplaatst op:
16-08-2011
Laatst gewijzigd:
18-08-2011
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen