Curtiss-Wright CW-21

De Curtiss-Wright CW-21 was een van een sportvliegtuig afgeleid jachtvliegtuig uit het eind van de jaren 1930. Slecht bewapend en bepantserd, was het vooral snel leverbaar. Het toestel werd gebruikt door China en Nederland, die het toestel voor Nederlands-Indië bestelde. Een aantal CW-21 toestellen werd buitgemaakt door Japan. Uit de CW-21 jager werd ook een Curtiss-Wright CW-22 verkenner ontwikkeld.

CW-21B, NX-19441 Bron: US Army photo

Gebaseerd op het mislukte ontwerp voor een sportvliegtuig, de Curtiss-Wright CW-19R, welk ontwerp later werd omgezet in een trainingsvliegtuig, ontwierp de Curtiss-Wright-fabriek een lichtgewicht jachtvliegtuig de CW-21. Het toestel viel op door de zeer smalle staartbasis welke in geen enkele verhouding leek te staan met de groot uitgevallen motorkap. De Curtiss-Wright Model 21 zoals het toestel formeel te boek stond, werd ook wel aangeduid met Curtiss-Wright Model 21 Demonstrator, Curtiss-Wright CW-21 Interceptor of Curtiss-Wright CW-21 Demon, was ontwikkeld bij de St. Louis Airplane Division van Curtiss-Wright. Het afdelingshoofd aldaar, George A. Page besloot in 1938 tot de ontwikkeling van het toestel op basis van het Model 19. Bij het ontwerp werd als uitgangspunt gekozen een toestel te ontwerpen dat zo snel als technisch mogelijk was kon klimmen naar grote hoogte om zo boven bommenwerperformaties uit te komen. Met deze keuze ging Curtiss in tegen de specificaties die in de Verenigde Staten voor jachtvliegtuigen golden. Dit werd niet als een probleem gezien aangezien Curtiss-Wright het toestel als exportproduct zag.^[1]

Het eerste exemplaar (NX19431) vloog in januari 1939 en was eigenlijk gelijk al verouderd. De CW-21 had geen enkel bescherming voor de piloot en was zwak bewapend. Het geheel metalen toestel was echter snel te leveren en werd daarom voor de export bestemd. De Amerikanen zelf vonden het toestel te licht voor gevechtsdoeleinden. Rechtsreeks van de CW-21 werd op basis van hetzelfde concept een verkenner ontwikkeld, de Curtiss-Wright CW-22. Beide toestellen zijn nagenoeg gelijk qua ontwerp, alleen was de CW-22 iets langer door de tweepersoons cockpit.

Prototype NX 19431 Bron: Public Domain (onbekend)

Van de CW-21 zijn slechts 65 exemplaren gebouwd waarvan China 35 CW-21's kocht en Nederland 24 CW-21B's. China kocht eerst drie toestellen inclusief gereedschappen, tekeningen en onderdelen voor 32 andere. De overige 32 exemplaren werden in China zelf geassembleerd. De CW-21 en B-versie waren identiek, het enige verschil bestond uit de manier van intrekken van het landingsgestel, grotere brandstofcapaciteit (CW-21B) en verdubbeling van de bewapening (CW-21B). Er was nog een CW-21A variant in ontwerp, aangedreven door een Allison V-1710, maar deze variant werd nooit gebouwd

Het Model 21 of de CW-21 werd verder ontwikkeld onder leiding van Willis Wells, Chief Engineer bij Curtiss-Wright. Het werd een volledig metalen toestel met laag liggende vleugel en naar achter intrekkende wielen. Ook het staartwiel werd intrekbaar uitgevoerd. Het toestel werd aangedreven door een Wright R-1820-G5, 9 cilinder luchtgekoelde motor met 1.000 pk (750kW). Het ontwerp kon verschillende combinaties van wapens krijgen met twee 7,62 mm of 12,7 mm machinegeweren in de neus, vurend door de propeller. Er werd, om gewicht te besparen, geen bepantsering of zelf dichtende brandstoftanks ingebouwd.^[2][3]

Op 22 september 1938 vloog het prototype voor de eerste keer. Het toestel droeg constructienummer 21-1en registratienummer NX19431. Ondanks dat het toestel voor de export was bedoeld werd het door het US Army op Wright Field in Dayton, Ohio getest en voor gebruik door de Amerikanen afgekeurd.^[4]

Het prototype werd ter evaluatie naar China gezonden en de Chinese luchtmacht was onder de indruk van de vliegprestaties van het toestel. China schafte 35 CW-21 toestellen aan. Het prototype en drie toestellen werden compleet geleverd in mei 1940 en de overige in onderdelen die in China werden geassembleerd. Van de Chinese toestellen werden drie exemplaren, na assemblage, overgedragen aan de zojuist opgerichte American Volunteer Group (AVG) in China. De drie toestellen verongelukten op 23 december 1941 tijdens slecht weer, waarbij twee piloten werden gedood.^[5]

Een Chinese CW-21 Bron: Public Domain (onbekend)

Nog terwijl de onderhandelingen tussen Curtiss-Wright en China plaatsvonden, werd het prototype operationeel ingezet tegen Japanse bommenwerpers bij Chungking. Het door piloot Bob Fausel gevlogen toestel schoot op 4 april 1939 een Japanse Fiat BR.20 bommenwerper neer. In mei 1939 werd het contract door China getekend. De assemblage vond plaats bij het Central Aircraft Manufacturing Company (CAMCO) te Loiwing. De Chinese toestellen werden bewapend met twee 12,7 mm en twee 7,62 mm machinegeweren. Toen in 1942 de fabriek verplaatst moest worden naar India, waren de toestellen hier nog niet samengesteld.^[6]

Bij de B-versie werden de wielen naar het midden toe ingetrokken. De CW-21B had twee 12,7 mm machinegeweren in de neus en twee van 7,62 mm in de vleugels en een grotere brandstofcapaciteit. Hoewel het toestel zwaarder was dan de CW-21 was het 29 km/u sneller.^[7]

Nederland kocht 24 toestellen voor de Militaire Luchtvaart KNIL. De Nederlandse toestellen waren eigenlijk bedoeld voor gebruik in Nederland zelf. In 1939 had Nederland snel behoefte aan goedkope en snel te leveren vliegtuigen. De CW-21 was er zo één. De aflevering kwam echter niet meer op tijd en de toestellen werden rechtstreeks naar Nederlands-Indië gezonden. Bij de Japanse aanval waren 16 toestellen vliegklaar en ingedeeld bij de 2e Afdeling van de IVe Vliegtuiggroep op vliegbases Perak en Maospati (Andir) nabij Madioen op Java. De kwaliteit is te typeren in het feit dat na twee dagen vechten al 12 Interceptors verloren waren gegaan. Toch claimden de Nederlandse piloten nog vier luchtoverwinningen tegenover de Japanse aanvallers.^[8]

Nederlands-Indische CW344 Bron: Public Domain (onbekend)

De Nederlandse toestellen waren genummerd met CW-343 tot en met CW-366. Na de Japanse capitulatie is een enkele CW-21B teruggevonden met Japanse kentekens wat er op wijst dat een aantal van de Nederlandse toestellen onbeschadigd in Japanse handen was gevallen.

Noten

1. Casius, 1981, pag. 33-34
2. Bowers, 1989
3. Casius, 1981, pag. 33-34
4. Casius, 1981, pag. 33-34
5. Andersson, 2008, pag. 260
6. Casius, 1981, pag. 34-35
7. Casius, 1981, pag. 37-39
8. Casius, 1981, pag. 37-39