Anton Joachimsthaler, geboren in 1930, werkte als technicus bij de Duitse spoorwegen. In zijn vrije tijd begon hij met het bestuderen van de geschiedenis van de spoorwegen en schreef hij boeken over Hitler. Dit is het vierde boek van de amateurhistoricus over Adolf Hitler; het verscheen oorspronkelijk in 2004 met de titel “Hitlers Ende”. Zijn eerdere boeken gingen over de opkomst van Hitler, personen uit diens naaste omgeving en de verhoudingen van de Duitse dictator met vrouwen. Voor dit boek maakte hij onder meer gebruik van getuigenverklaringen, interviews, uitgetypte verslagen, foto’s, plattegronden, telegrammen en Werhrmachtverslagen.

Al vanaf de zelfmoord van Adolf Hitler op 30 April 1945 doen talloze volksverhalen, halve waarheden en leugens de ronde omtrent zijn dood. De Russen, als veroveraars van Berlijn de enige in de positie om hiernaar onderzoek te doen, zaaiden meer verwarring dan dat ze de zaak ophelderden. Het lichaam van Hitler was spoorloos en de onderzoeksresultaten van de Russen zijn nooit bekend gemaakt. Over Hitlers dood verschenen meerdere boeken. Joachimsthaler is over sommige boeken niet te spreken en rekent soms keihard af met publicaties die volgens hem aantoonbaar onjuist zijn.Werner Brockdorff, schrijver van het boek “Flucht vor Nürnberg”, noemt hij zelfs een gestoorde geest. Brockdorff schreef onder andere dat Hitler gevlucht zou zijn en in Argentinië zou wonen, op een complex dat qua bouw en ligging sterk zou lijken op Hitlers buitenverblijf de Berghof in Berchtesgaden.

In zijn eigen boek behandelt Joachimsthaler in acht hoofdstukken telkens een specifiek onderwerp rondom de laatste fase van Hitlers leven, zijn zelfmoord en de gebeurtenissen na zijn dood. De gemeenschappelijke deler is dat Joachimsthaler de verschillende onderwerpen zeer minitieus tegen het licht houdt, de door de jaren heen gepubliceerde onwaarheden scheidt van de waarheden en daardoor een betrouwbaar en duidelijk beeld geeft van hoe één en ander zich volgens hem heeft afgespeeld.

Joachimsthaler gaat in op de Führerbunker in Berlijn. Onder andere mythes over geheime gangen en ontsnappingstunnels worden ontzenuwd. Zo zijn er onder meer verhalen verschenen over de ontdekking van een kilometers lang labyrint onder Berlijn en een ondergrondse verbinding tussen de voormalige kanselarij en het vroegere vliegveld Tempelhof een kilometer of twee verderop. Jochaimsthaler noemt deze verhalen onzin. Ook komen het huwelijk met Eva Braun, het uitproberen van de blauwzuurampullen op Hitlers hond Blondi en de berichtgeving omtrent de militaire situatie tijdens de slag om Berlijn aan bod. Aan de hand van onder meer getuigenverslagen, foto’s en een pathologische evaluatie gaat de schrijver zeer gedetailleerd in op de wijze waarop Adolf en Eva Hitler zelfmoord pleegden. Hij beschrijft daarbij hoe de lichamen weggewerkt zijn, de plek van de lijkverbranding en zelfs de gebruikte hoeveelheid benzine en de duur van de verbranding. Ook de door de Russen gevonden gebitsresten van Hitler en zijn vrouw komen aan bod. Verder gaat hij in op de slechte behandeling van de verschillende door het Rode Leger gevangengenomen getuigen van Hitlers laatste dagen. Zo werd eerste piloot Hans Bauer tijdens verhoren keihard in zijn gezicht geslagen en een voormalig SS-bewaker werd dusdanig mishandeld dat hij zelfmoord overwoog. Het laatste hoofdstuk van het boek gaat over Eva Braun en Hermann Fegelein, Heinrich Himmlers adjudant en echtgenoot van Eva’s zus Gretl. Joachimsthaler beschrijft de relatie tussen Eva Braun en Hitler, tussen Eva Braun en Fegelein en de executie van Fegelein.

“Hitlers einde” is zeer de moeite waard om te lezen. De ondertitel “de legendes – het bewijs –de waarheid” wordt zeker waargemaakt. Joachimsthaler slaagt erin om een goed onderbouwd verhaal neer te zetten waarin hij afrekent met (halve) onwaarheden. Het boek heeft soms wat weg van een (goed leesbaar) onderzoeksrapport; in ieder geval toont de schrijver duidelijk aan hoe hij tot zijn conclusies komt. Bij het lezen van de uitgebreide beschrijving van het bunkercomplex hadden er wat meer illustraties afgedrukt mogen worden dan de éne kleine plattegrond. Ook kaartjes van de militaire posities van de legers, de ligging van de frontlinies en veelgenoemde gebouwen hadden zijn teksten wat inzichtelijker kunnen maken. Terwijl de Duitse versie 138 illustraties bevat, telt de Nederlandse versie er helaas slechts 15. Joachimsthaler heeft gebruik gemaakt van voetnoten die achterin het boek afgedrukt zijn waardoor enerzijds het verhaal zelf gevrijwaard blijft van hinderlijke zijsprongen over bijvoorbeeld personen en anderzijds een korte beschrijving van een persoon of gebeurtenis snel op te zoeken is. Ondanks het gebrek aan illustraties is dit boek een absolute aanrader, zeker voor iedereen die heeft genoten van de speelfilm “Der Untergang” en meer wil weten over deze geschiedenis.