Kerstmis in de Tweede Wereldoorlog

Gered door een kerstmaal van rendiervlees

DOOR: WESLEY DANKERS – Een hut in een besneeuwd berglandschap. Het lijkt een idyllische plek om kerst te vieren, maar dat was het allesbehalve voor een aantal Noorse militairen in 1942. Zij bevonden zich op vijandig terrein, in meerdere opzichten. Hun locatie was het onherbergzame Hardanger-plateau in het door de Duitsers bezette Noorwegen. Indien de vijand hen zou vinden, wachtte hen een gruwelijk lot. Daarbij kwam nog dat de winter ongenadig huishield. Hun voedselvoorraden waren uitgeput. De afgelopen weken hadden zij geleefd op rendiermos. Toen werd er aangeklopt. Wat zou het bezoek brengen?

Lees meer

Fijne kerst en een gelukkig 2024

Lees meer

Lichtjes op oorlogsgraven

Het is al enkele jaren een mooi gebruik om op kerstavond lichtjes te plaatsen op oorlogsgraven. Hier een impressie van de lichtjes op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek.

Lees meer

Kerstconcert in Japans vrouwenkamp deed gevangenen hun zorgen even vergeten

December 1943. Het dagelijkse leven was een hel in het Japanse vrouwenkamp in Palembang op Sumatra. Er was nauwelijks te eten en de gevangenen werden lastiggevallen door kwaadaardige en dronken Japanse bewakers. Desondanks besloten twee Engelse vrouwen om iets te organiseren om de kerstdagen draaglijker te maken.

Lees meer

World War 2 Youtube Serie - How Hitler, Churchill, Roosevelt, and Stalin Spent Christmas

Nieuw op Youtube, van de makers en bedenkers van Youtube-kanaal 'The Great War', de Tweede Wereldoorlog week voor week, 6 jaar lang.

Lees meer

329 kaarsjes voor geëxecuteerde mannen in Vught

CROMVOIRT/VUGHT - Tijdens Kerstmis wordt de fusilladeplaats in Vught wederom in het licht gezet. Samen met vrijwilligers steekt Vughtenaar Peter van Kaathoven 329 kaarsjes aan voor de mannen die hier zijn geëxecuteerd.

Lees meer

Kerstpudding eten met de bevrijders in Limburg

Voor de Britten is Kerstmis zonder Christmas pudding praktisch ondenkbaar, oorlog of niet. Onderstaande beelden zijn opgenomen tijdens de kerstdagen van 1944 in Baexem in Limburg. Manschappen van het 1st/5th Battalion Welch Regiment vieren kerst met de lokale bevolking. Er wordt bier gedronken en Christmas pudding gegeten. Op de achtergrond een windmolen. Sfeervolle beelden voor het thuisfront!

Lees meer

Spitfires en sneeuwballen: Kerstmis 1944 met de RAF

De filmafdeling van de RAF schoot in december 1944 prachtige beelden van een besneeuwde vliegbasis ergens in Engeland met Spitfires. Omdat de toestellen door de weersomstandigheden niet konden opstijgen, hadden de manschappen aan de grond tijd om sneeuwballen te gooien en heerste er een kerststemming. Men hoopte dat het de laatste kerst in oorlogstijd zou zijn.

Lees meer

Kerst- en nieuwjaarsboodschap

Lees meer

Fotoverslag Lichtjes op oorlogsgraven Airborne begraafplaats Oosterbeek

De beperkingen i.v.m. Covid-19 hebben een kleine groep vrijwilligers niet weerhouden om ook dit jaar op kerstavond op de Airborne begraafplaats in Oosterbeek lichtjes op de graven te plaatsen.

Lees meer

Leesfragment Kerstmis onder vuur: kerst in Little Stalingrad

In 2018 verscheen het vijfde boek van Kevin Prenger, getiteld Kerstmis onder vuur. Het gaat over hoe de kerstdagen gevierd en beleefd werden tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan het front, thuis en in de kampen. Hieronder een leesfragment over de slag om het Italiaanse stadje Ortona tijdens de kerstdagen van 1943. Vanwege de hevige strijd die Canadese troepen hier uitvochten met Duitse paratroepen werd Ortona ook wel 'Little Stalingrad' genoemd.

Lees meer

Leesfragment Kerstmis onder vuur: hoe Hitler kerst verpestte in 1944

In 2018 verscheen het vijfde boek van Kevin Prenger, getiteld Kerstmis onder vuur. Het gaat over hoe de kerstdagen gevierd en beleefd werden tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan het front, thuis en in de kampen. Hieronder een leesfragment over hoe geallieerde militairen in 1944 uitkeken naar kerst, maar hoe hun voorbereidingen werden verstoord door Hitlers offensief in de Ardennen.

Lees meer

Leesfragment Kerstmis onder vuur: Heilige nacht met de Führer

In 2018 verscheen het vijfde boek van Kevin Prenger, getiteld Kerstmis onder vuur. Het gaat over hoe de kerstdagen gevierd en beleefd werden tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan het front, thuis en in de kampen. Hieronder een leesfragment over hoe Hitler in 1939 de kerstdagen doormaakte.

Lees meer

Italiaanse dorpelingen hielpen Joodse onderduikers op kerstavond 1943

Goede daden en Kerstmis zijn traditioneel met elkaar verbonden. Naastenliefde was tijdens de Tweede Wereldoorlog echter lang niet altijd zo vanzelfsprekend. In tijden van gevaar, ontberingen en schaarste denk je eerst aan jezelf en aan je directe naasten en niet aan wildvreemden. Toch waren er ook in die tijd uitzonderingen hierop, zo bewijst het onderstaande verhaal dat zich afspeelt in een Italiaans dorpje op kerstavond 1943. De tekst is afkomstig uit het boek Kerstmis onder vuur van Kevin Prenger. Het boek over hoe de kerstdagen gevierd en beleefd werden tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan het front, thuis en in de kampen.

Lees meer

Bevrijdende Vleugels: Kerst in de Tweede Wereldoorlog

Kerst: een tijd vol gezelligheid, eten, drinken en vooral genieten samen met familie en vrienden... Maar hoe zag kerst eruit in de Tweede Wereldoorlog? Hoe is kerst in gevangenschap, onderdrukking of het heetst van de strijd?

Lees meer

Kerstmis tijdens de Tweede Wereldoorlog in het Britse bioscoopjournaal

Op YouTube is het uitgebreide archief van bioscoopjournaals van British Pathé te bekijken. Speciaal voor de kerstdagen kozen we voor elk jaar tussen 1939 en 1945 een video uit die in het teken staat van de kerstviering in oorlogstijd.

Lees meer

De ellende van de oorlog en de vrolijkheid van Kerstmis

STIWOT-medewerker Kevin Prenger publiceert al enkele jaren historische kerstverhalen op deze website en Historiek.net. Recent verscheen van zijn hand het boek Kerstmis onder vuur. Prenger beschrijft daarin de omstandigheden waaronder tijdens de Tweede Wereldoorlog kerst werd gevierd, door militairen, burgers en kampgevangenen. Te midden van het oorlogsgeweld bleef Kerstmis volgens de auteur een hoopvol baken van westerse beschaving. Geschiedeniswebsite Historiek.net stelde Kevin enkele vragen over zijn nieuwe boek:

Lees meer

Nieuw boek van Kevin Prenger: Kerstmis onder vuur

In oktober verscheen het vijfde boek van Kevin Prenger, getiteld “Kerstmis onder vuur”. Het gaat over hoe de kerstdagen gevierd en beleefd werden tijdens de Tweede Wereldoorlog, aan het front, thuis en in de kampen. Het is het ideale cadeau voor de in geschiedenis geïnteresseerde lezer voor de feestdagen.

Lees meer

Logeerpartij in Witte Huis met kerst '41 veranderde verloop van WO2

Gedurende de kerstperiode van 1941 logeerde de Britse premier Winston Churchill in het Witte Huis bij de Amerikaanse president Franklin Roosevelt. De kameraadschap tussen de mannen die toen ontstond en de afspraken die ze met elkaar maakten, veranderden het verloop van de Tweede Wereldoorlog. Met kerst 1941 werd de basis gelegd van de latere geallieerde overwinning.

Lees meer

Extra foto's Lichtjes op Oorlogsgraven

Onderstaande foto's kregen we nog op gestuurd van graven uit andere delen van Nederland.

Lees meer

Fotospecial Kerstmis aan het front

Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog werd aan het front Kerstmis gevierd. Militairen, die zich vaak ver van huis bevonden in een voor hen onbekend land, zongen kerstliederen met elkaar en staken kaarsjes aan. Vaak werd er een boom versierd en als de mannen geluk hadden, werden ze beloond met een kerstmaal. De brieven en pakketjes die ze rond de kerstdagen van thuis ontvingen deden hen nog meer verlangen naar hun familie. Hieronder een twintigtal foto’s van hoe Britse, Amerikaanse en Duitse soldaten de kerstdagen in de periode 1939-1945 ervoeren.

Lees meer

Kerstmis in Auschwitz: sadisme en verbroedering

Het is één van de laatste plaatsen waarvan je verwacht dat er Kerstmis werd gevierd. Toch werd dit feest van licht en vrede gedurende het vijfjarige bestaan van concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz jaarlijks gevierd door gevangenen, ondanks dat ondertussen het moorden binnen en buiten de gaskamers doorging. Gevangenen putten er hoop uit op een spoedige bevrijding en een veilige terugkeer naar hun families, terwijl de SS het feest misbruikte om haar slachtoffers verder te terroriseren.

Lees meer

Fotoverslag: Lichtjes op oorlogsgraven

Bij oorlogsgraven overal in Nederland werden vanavond, op kerstavond, kaarsjes/lichtjes bij oorlogsgraven worden geplaatst. Het is een spontaan initiatief, ontstaan op Facebook, ter nagedachtenis aan de gevallenen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het initiatief vindt zijn oorsprong op de Canadese erebegraafplaats in Holten, waar met kerst jaarlijks lichtjes bij alle graven branden. Het idee van initiator Dick Jansen is om dat nu te doen bij alle oorlogsgraven, zowel van (geallieerde) militairen als burgers, in ieders eigen woonplaatsen om er zo een landelijke traditie van maken.

Lees meer

Kerstmis tijdens WO2 in Amerikaanse advertenties 1944-1945

Kerstmis is voor Amerikanen het belangrijkste feest van het jaar. Dat was ook al zo tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen echter vele miljoenen jongens en mannen overzee waren om te vechten tegen nazi-Duitsland en het Japanse Keizerrijk. De oorlog en afwezigheid van zoons en vaders hadden een duidelijk effect op de advertenties die voorafgaand aan de kerstdagen in het magazine Life verschenen.

Lees meer

Kerstmis tijdens WO2 in Amerikaanse advertenties 1943

Kerstmis is voor Amerikanen het belangrijkste feest van het jaar. Dat was ook al zo tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen echter vele miljoenen jongens en mannen overzee waren om te vechten tegen nazi-Duitsland en het Japanse Keizerrijk. De oorlog en afwezigheid van zoons en vaders hadden een duidelijk effect op de advertenties die voorafgaand aan de kerstdagen in het magazine Life verschenen.

Lees meer

Kerstmis tijdens WO2 in Amerikaanse advertenties 1941-1942

Kerstmis is voor Amerikanen het belangrijkste feest van het jaar. Dat was ook al zo tijdens de Tweede Wereldoorlog, toen echter vele miljoenen jongens en mannen overzee waren om te vechten tegen nazi-Duitsland en het Japanse Keizerrijk. De oorlog en afwezigheid van zoons en vaders hadden een duidelijk effect op de advertenties die voorafgaand aan de kerstdagen in het magazine Life verschenen.

Lees meer

Ondergrondse kerstviering tijdens WO2 in Maastricht

Het was koud in de militaire voertuigen die in de avond van 24 december 1944 reden richting de Sint Pietersberg bij Maastricht. De inzittende Amerikaanse militairen voelden hoe de vorst beet aan hun handen en voeten. Onderweg naar hun eindbestemming raakten ze verdwaald op de verduisterde wegen, waardoor ze vreesden te laat te komen. Ze arriveerden echter ruimschoots op tijd en zouden nooit vergeten wat ze die nacht meemaakten. “Nooit eerder hadden we zo’n prachtige mis bijgewoond op zo’n geschikte plek voor een kerstnachtmis”, aldus één van hen.

Lees meer

Hoe een kerstnummer dé hit van WO2 werd

Het verhaal van Irving Berlins legendarische “White Christmas”

Lees meer

Duitsers en Amerikanen aten samen kerstmaal in 1944

Kerstavond, 1944. In een jagershut in het Hürtgenwald genoten drie Duitse en drie Amerikaanse soldaten gezamenlijk van een heerlijk kerstmaal, terwijl even verderop het Ardennenoffensief in volle hevigheid woedde. Deze opmerkelijke wapenstilstand werd ruim 40 jaar later door de Amerikaanse president Ronald Reagan in een toespraak gebruikt als voorbeeld van verbroedering, toen hij het bondgenootschap met West-Duitsland prees.

Lees meer

Kersttekenfilm uit 1939 waarschuwde wereld voor oorlog

Misschien is de tekenfilm naar tegenwoordige begrippen enigszins zoetsappig, maar toen “Peace on Earth” in december 1939 in de Verenigde Staten uitgebracht werd, had de boodschap niet toepasselijker kunnen zijn. In Europa was een nieuwe oorlog losgebarsten toen Adolf Hitler in september 1939 Polen binnenviel. Eerder al, in 1937, waren de Japanners Mantsjoerije in China binnengevallen. Beide conflicten vormden de prelude tot wat zou uitgroeien tot een nieuw mondiaal conflict, de Tweede Wereldoorlog.

Lees meer

Duitse piloot spaarde Amerikaanse vijand kort voor kerst

Het gebeurde kort voor kerst, op 20 december 1943, in het midden van de Tweede Wereldoorlog. Een Amerikaanse B-17 bommenwerper keerde zwaar gehavend terug van een missie boven Duitsland. Het toestel was een gemakkelijke prooi voor de toegesnelde Messerschmitt BF-109. Maar in plaats van het vijandige toestel neer te schieten, koos de Duitse piloot er uit medemenselijkheid voor om zijn Amerikaanse medemensen te sparen.

Lees meer