Liberation Route Marker 063: De Razzia

De Razzia
De aanslag van de ondergrondse in de nacht van 30 september op 1 oktober 1944, die aan een Duitse officier het leven kostte, blijft niet zonder gevolgen. Op zondagochtend 1 oktober leggen Duitse soldaten een ondoordringbaar kordon om Putten. Vanuit de wijde omgeving worden mannen, vrouwen en kinderen opgejaagd naar de dorpskern en opgesloten in de Oude Kerk. Er voltrekt zich een rampscenario.

Het verzet in Putten pleegt in de nacht van zaterdag 30 september 1944 een aanslag waarbij een Duitse officier om het leven komt. De Duitse legerleiding neemt onmiddellijk represaille: het dorp wordt afgezet waarna Friedrich Christiansen, de hoogste Wehrmacht generaal in Nederland opdracht geeft om een razzia uit te voeren. Stafofficier Von Wühlisch deelt de bevelen uit en zo’n duizend soldaten van het Hermann Göring regiment drijven de burgers hardhandig, onder politietoezicht naar de dorpskern. Die dag worden 7 mensen doodgeschoten. De mannen worden opgesloten in de Openbare Lagere school op de markt. De vrouwen en kinderen zitten in de overvolle Oude Kerk.

Op zondagochtend wordt het volgende oordeel uitgesproken; Putten wordt platgebrand, de mannelijke inwoners worden afgevoerd naar Amersfoort en het dorp Putten moet binnen twee uur volledig zelfstandig geëvacueerd zijn. 659 Mannen vertrekken naar Kamp Amersfoort. Op 11 oktober worden 601 van hen op transport gezet naar concentratiekamp Neuengamme. Dertien mannen springen uit de trein. De weggevoerden moeten zware ontberingen trotseren; ze raken ondervoed, lopen ziekten op en sterven veelal door uitputting van het harde werken. Na de bevrijding keren slechts 48 van hen terug. Van hen overlijden er nog vijf. Er vallen 552 doden te betreuren als gevolg van de razzia en de deportatie.

Audiospot - De Razzia

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Dick de Bruijne (1, 2, 3), Willem Visser (4, 5)