Herdenkingszuil Market Garden

Ter herinnering aan de Operatie Market Garden is voor de kerk van Mariaheide op 4 mei 2015 een herdenkingszuil geplaatst. Hierop is te zien hoe op dinsdag 19 september 1944 Britse tanks van het 30ste korps het dorp binnen trekken tijdens Operatie Market Garden. Deze foto wordt gezien als de ‘bevrijdingsfoto’ van Mariaheide.

De rupsband aan de voorzijde van dit gedenkteken is afkomstig van de Engelse Bren Carrier, die werd uitgeschakeld tijdens een verkenningspatrouille nabij Mariaheide in de nacht van 22 op 23 september 1944. De rupsband had 60 jaar onder de grond gelegen voor hij werd opgegraven. Hij lag langs de route, die de geallieerden volgden tijdens hun opmars naar het Ruhrgebied.

 Uiteindelijk liet de bevrijding in 1944 nog een paar dagen op zich wachten doordat de Duitsers Operatie Market Garden nog een paar keer zouden doorkruisen. Zo ook bij Mariaheide ter hoogte van Duifhuis.

Zwarte vrijdag
Op vrijdag 22 september lanceren de Duitsers onder Kampfgruppe Walther een tegenaanval op de corridor bij Veghel. Bij Mariaheide bereiken de Panther tanks van Panzerbrigade 107 de corridor en stuiten daar op Britse militairen en voertuigen van 123 Light Anti-Aircraft Regiment. Zij stonden bumper aan bumper in een hele lange rij langs de kant van de weg geparkeerd. Ze hadden de opdracht gekregen om verkeer voor te laten wat met spoed nodig was in Nijmegen.

De Duitsers openen rond 11:30 uur het vuur waarbij ze niet alleen een aantal Britse voertuigen vernietigen maar ook toevallig overvliegende Auster III verkenningsvliegtuig. De piloot en zijn passagier komen daarbij om het leven. Ook een motorordonnans en zijn bijrijder worden het slachtoffer van de Duitse aanval. Zij waren met filmbeelden van de gevechten in Nijmegen op weg op weg naar België. Het is onduidelijk wat er met de filmbeelden is gebeurt, deze mannen zijn allen begraven op de oorlogsbegraafplaats in Uden.

In Mariaheide vechten de Britten voor wat ze waard zijn. Met PIAT anti-tank wapens houden ze de tanks enige tijd op afstand. Uiteindelijk lukt het de artilleristen om de Duitsers ruim anderhalf uur bezig te houden. Hierdoor lukt het de 101st Airborne Division om versterkingen aan te voeren naar Veghel. De Britten betalen hier echter wel een zware prijs voor, bijvoorbeeld bij het kantelen van een vluchtende vrachtwagen vallen meerdere slachtoffers.

Toch lukt het de Britten om een groot deel van de voertuigen en kanonnen terug te trekken op Veghel. De 40mm Bofors kanonnen zijn een welkome aanvulling voor de licht bewapende Amerikaanse parachutisten.

In totaal komen twee officieren en vijf manschappen bij de gevechten om het leven en ze worden later begraven op de oorlogsbegraafplaats in Milsbeek.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Hans van Hoof (intro), Joris Nieuwint (Black Friday)
• Foto's: Hans van Hoof
• RoyalArtilleryUnitsNetherlands1944-1945.com – 123 LAA War Diary.
• VERBAKEL, A., De graven en hun geschiedenis.
• DIDDEN, J. & SWARTS, M., Kampfgruppe Walther and Panzerbrigade 107, 2016.

< >