Liberation Route Marker 061: Woeste Hoeve

Woeste Hoeve
De Woeste Hoeve was in maart 1945 het toneel van een bloedig drama. De hoogste Nederlandse SS-officier Rauter raakte hier bij een toevallige aanslag zwaargewond. Zijn wraak was gruwelijk: in heel Nederland werden 263 gevangenen geëxecuteerd, waarvan 117 op de Woeste Hoeve. Het is de grootste massa-executie van de Nederlandse oorlogsjaren.

Het bizarre van de aanslag op Rauter is dat deze helemaal niet zo was bedoeld. Het Apeldoorns verzet had een Duitse vrachtwagen nodig, om daarmee een Duits vleestransport te kunnen onderscheppen. Maar toen de verzetslieden in de nacht van 6 op 7 maart 1945 bij Woeste Hoeve uit hun hinderlaag kwamen, zagen ze plots een grijsgroene BMW personenwagen. Er ontstond een vuurgevecht waarbij alle inzittenden van de auto werden gedood, behalve één man. In het donker hadden de verzetslieden niet gezien dat het Rauter was, en ook niet dat hij nog leefde.

Rauter werd enige tijd later gevonden en overgebracht naar een ziekenhuis. Omdat hij uitging van een aanslag op zijn leven, gaf hij meteen opdracht tot de ergst denkbare vergeldingsmaatregel: het fusilleren van 300 Todeskandidaten, gevangenen die vanwege uiteenlopende redenen ter dood waren veroordeeld. Uiteindelijk werden het er 263, meer konden de directeuren van de diverse gevangenissen niet leveren. En het waren ook niet allemaal Todeskandidaten; niet alleen verzetsmensen werden geëxecuteerd, maar ook een aantal toevallige gevangenen. De executies werden op verschillende plaatsen voltrokken, waarvan 117 op de Woeste Hoeve. De gevangenen werden in twintigtallen vanuit Apeldoorn op een aanhanger gezet en naar de Woeste Hoeve gereden, waar het vijftig man tellende vuurpeloton klaarstond. Na vijf minuten kwam de volgende lichting.

De lijken werden door de Duitsers langs de grote weg gelegd. Later werden ze weggestopt in een massagraf op begraafplaats Heidehof in Ugchelen. Na de bevrijding van Apeldoorn werd het massagraf geopend en de lichamen zo goed mogelijk geïdentificeerd. Enkele slachtoffers zijn op Heidehof herbegraven aan het ‘Woeste Hoevelaantje’, enkele anderen liggen op het Ereveld Loenen. Op de Woeste Hoeve zelf staat een monument ter nagedachtenis.

Audiospot - Woeste Hoeve

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd.
Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Arjan Vrieze (1), Arie van Wijngaarden (2, 3), Peter Schipper (4, 5)