Gedenktekens Sloedam ‘The Causeway‘

Aan de Postweg die parallel loopt langs de A58 bij het Mallardviaduct, vindt u in de gemeente Arnemuiden deze Gedenkplaats Sloedam ‘The Causeway‘ met vijf monumenten.

Tijdens de bevrijding van Zeeland is op de Sloedam een hevige strijd gestreden waarbij vele slachtoffers zijn gevallen en de Sloedam veroverd werd op de Duitsers.

De Gedenkplaats met de vijf monumenten herinnert aan de flankerende operatie om de Sloedam en Walcheren tijdens de Tweede Wereldoorlog, waarbij de Sloedam werd veroverd op de Duitsers. De naam van het later gebouwde viaduct voor de Sloelijn voor goederenvervoer van en naar Vlissingen-Oost, kreeg de naam ‘Mallardviaduct’ het Engelse woord voor `wilde eend’, de codenaam van operatie Mallard.

Aan de opgang naar de monumenten staat een informatiebord met aan beide zijden tekst en uitleg in het Nederlands en het Engels.
"De strijd om de Sloedam en operatie Mallard van 31 oktober tot 5 november 1944".

In de Tweede Wereldoorlog was de Sloedam (destijds een dijk van 1000 meter lang en slechts 45 meter breed) de enige toegang tot Walcheren vanuit Zuid-Beveland.Door de aanwezigheid van Franse troepen werd na de Nederlandse capitulatie op 14 mei 1940 in Zeeland de strijd nog voortgezet. Op 17 mei 1940 om 09:20 uur opende de vanuit het oosten oprukkende 9e compagnie / SS-regiment "Deutschland" van SS-Verfugungs-Division de aanval vanuit Zuid-Beveland. De Fransen van o.a. het 224e Regiment d' Infanterie van de 68e Division d' Infanterie boden heftig verzet en sloegen diverse aanvallen af. Om ongeveer 17:00 uur moesten de Fransen zich terug trekken. Die zelfde avond volgde de overgave van Walcheren en Zuid-Beveland. De Fransen telden negentien gesneuvelden, de Duitsers vijftien.

Aan het einde van de oorlog was de Sloedam weer het toneel van hevige strijd.Vanaf eind oktober 1944 moesten de geallieerden het opnemen tegen de Duitse bezetting van Walcheren. Die strijd begon met een aanval over land via de Sloedam op 31 oktober 1944 door Canadese troepen van de 2nd Canadian Infantry Division the Black Watch of Canada (RHR), the Calgary Highlanders en Le Régiment de Maisonneuve van de 5th Canadian Infantry Brigade voerden achtereenvolgens vier frontale aanvallen uit.
Het eerste ingenomen bruggenhoofd op Walcheren kon slechts enkele uren worden vastgehouden. Men moest weer terug trekken. Op 2 november werd de aanval (operatie Magnetise) overgenomen door het 1e Bn the Glasgow Highlanders van de 52e (Lowland) Infantry Division.
In de middag van 3 november kon de Sloedam definitief worden ingenomen.Tijdens de strijd om de Sloedam, durende van 31 oktober tot en met 5 november 1944 sneuvelden 45 Canadezen en 19 Britten.
Een belangrijk onderdeel van de verovering van de Sloedam was de flankerende operatie Mallard. Vanuit het haventje Zuid-Kraayert bij Nieuwdorp werd over het Sloe in de nacht van 2 op 3 november een landing uitgevoerd op Walcheren door het 6 th Bn the Cameronians (SR) om de Duitse verdediging via een omtrekkende beweging bij de Sloedam op de knieën te krijgen. De operatie was een succes. Oostelijk Walcheren werd mede hierdoor op 5 november 1944 bevrijd. Bij de operatie Mallard verloren negentien Britse soldaten hun leven. Gedurende de strijd om de Sloedam hebben zich felle gevechten afgespeeld.

De monumenten die hier staan vormen een eerbetoon aan de dappere geallieerde militairen die hier op en rond de Sloedam en bij de strijd om het Sloe hun leven gaven voor onze vrijheid.

Tekst op het 52nd Lowland Division monument:
52 Lowland Division
Forceerde hier een overtocht
Op 2 Nov. 1944
En bevrijdde het eiland
52 Lowland division
Forced A Crossing Here
On 2 Nov. 1944
And Liberated the Island

Monument ter ere van The Black Watch R.H.R. of Canada.
Tekst op het Monument:
Le 2 Novembre 1944
135 Fantassins Canadiens
Avaient eté tués ou blessés
Sur Le Sloedam
Pour Liberer Walcheren
By the 2 ND of November 1944
135 Canadian Infantry Soldiers
Had Been Killed Or Wouned
On the Sloedam
To Liberate Walcheren
Opgericht ter ere van
The Black Watch R.H.R. of Canada
Le Régiment de Maisonneuve
The Calcary Highlanders
Onthuld op 31 oktober 1987
Door Z.K.H. Bernhard Prins der Nederlanden.

Het Franse monument herinnert aan de in mei 1940 omgekomen Franse militairen tijdens de strijd om Zeeland op de Sloedam.
Voor en in de Tweede Wereldoorlog was de Sloedam een dijk van een kilometer lang
en slechts 45 meter breed. Op die 45 meter brede dijk lagen de Postweg en de spoorlijn van Vlissingen naar Bergen op Zoom en zo verder het land in. Aan weerszijden was het Sloe. Een modderig gebied. De Sloedam was de enige verbinding van Walcheren naar Zuid-Beveland en verder het land in. Na de capitulatie van Nederland op 14 mei 1940 is de strijd in Zeeland nog een aantal dagen doorgegaan mede door de te hulp gesnelde Franse troepen. Op 11 mei landde over zee aangevoerde Franse infanterie met artillerie in Vlissingen en zowel in west- als oost-Zeeuws-Vlaanderen verscheen een Franse infanteriedivisie onder leiding van de generaal-majoors Deslaurens en Beaufrère. De doelstelling van de Fransen was de beveiliging van de Scheldemonding en het creëren van aansluiting met het geallieerde front in België. Het mocht niet baten.
Op 17 mei trokken de Fransen zich al vechtend van de Sloedam terug naar Vlissingen om vandaar de Westerschelde over te steken naar Zeeuws-Vlaanderen en via België terug naar Frankrijk om daar de strijd voort te zetten.

De tekst op het Franse monument:
A La Mémoire
Des Soldats Francais Tombés
Dans Les Combats
15.16.17 Mai 1940
224e R.I. - 271e R.I.
68e G.R.D. - 89e R.A.

De Stichting Steun Bevrijders heeft er voor geijverd om een plaquette te plaatsen op de stenen op de voorgrond, te zien op de overzichtsfoto van de Gedenkplaats. De plaquette heeft een Engelse tekst met daarbij een Franse en Nederlandse vertaling. De plaquette is bedoeld als eerbetoon aan alle manschappen die hier sinds de strijd om de Sloedam in 1940, de bezetting en de bevrijding van ons land, gedurende al die jaren, hun strijdmakkers hebben herdacht.

De Engelse tekst op de plaquette:
The Exhortation
They shall grow not old, as we that are left grow old.
Age shall not weary them, nor the years condemn.
At the going down of the sun and in the morning,
WE WIL REMEMBER THEM.
De Franse tekst op de plaquette:
lls ne vieilleront pas comme nous vieillissons,
nous qui sommes toujours là.
L`âge ne les marquera pas,
les années ne les condamneront pas.
Au coucher du soleil comme au matin,
NOUS NOUS SOUVIENDRONS D`EUX
De Nederlandse tekst op de plaquette:
Oud zijn ze niet geworden, zoals wij
die wel oud konden worden.
Tijd en leeftijd zal hen niet vermoeien,
noch verouderen.
Bij het ondergaan van de zon en in de vroegte
van de morgen,
ZULLEN WIJ HEN ALTIJD GEDENKEN

Op 6 mei 2010 is een nieuw monument met twee gedenkplaquettes onthuld op de Sloedam door de Historic Sites and Monuments Board of Canada waarmee het geheel aan monumenten op de gedenkplaats Sloedam nu compleet is.
De tekst op de linker plaquette is in drie talen, Engels, Frans en Nederlands.

De Nederlandse tekst:
De Slag om de Schelde
In oktober 1944 kreeg het Canadese Tweede Korps, met Poolse en Britse strijdkrachten onder zijn bevel, opdracht om de beide oevers van de Scheldemonding te zuiveren van Duitse troepen. De hevige gevechten op ondergelopen land bij de Breskens Pocket, het schiereiland Zuid-Beveland en het eiland Walcheren deden denken aan de modderige strijd om vierkante meters grond in de Eerste Wereldoorlog. Dankzij het Canadese optreden werd de vijand van de oevers van de Schelde verdreven en kregen de geallieerden toegang tot de haven van Antwerpen. Hiermee werd de weg naar de bevrijding van Nederland en de overwinning op Duitsland in mei 1945 geopend.
Historic Sites and Monuments Board of Canada

Rechts is op een plaquette een legenda te zien in de drie voornoemde talen waarop uitgelegd wordt hoe de strijd is verlopen en welke eenheden waar zijn geweest op Zuid-Beveland en Walcheren en vanwaar ze kwamen.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Mia van den Berg
• Foto's: Arjan Vrieze

< >