Monument Royal Engineers en Royal Canadian Engineers Driel

Het Monument Royal Engineers (RE) en Royal Canadian Engineers (RCE) Driel herinnert aan de evacuatie van de overlevenden van de 1e Britse Luchtlandingsdivisie uit Oosterbeek. Deze evacuatie met de codenaam operatie 'Berlijn' vond plaats in de avond en nacht van 25 op 26 september 1944. De stormboten en aanvalsboten die de evacuatie van de troepen aan noordzijde van de rivier mogelijk maakte, voerde langs twee routes heen-en-weer over de rivier. Langs de westelijke route voerde 553e Field Company RE en de 20e Field Company RCE. Langs de oostelijke route voerde de 260e Field Company RE met 23e Field Company RCE. Toen de evacuatie rond 06:00 uur werd gestaakt waren er ongeveer 2.400 manschappen die ten noorden van de rivier ingesloten waren geraakt, overgezet. Zij, die nog aan de noordelijke oever wachtte om opgehaald te worden, werden krijgsgevangen gemaakt.

Op de voorkant van het monument staat:

"25/26 SEPTEMBER 1944"
"...THEY WERE JUST WHISPERS AND SHADOWS IN THE NIGHT..."
("...zij waren slechts fluisterstemmen en schimmen in de nacht...")

Het monument is een ontwerp van H. van den Brand uit Arnhem. Het bestaat uit een grote plaat van ongeveer twee meter hoog van Portugees graniet, geplaatst op een voet. De plaat is voorzien zijn drie panelen van zwart marmer. Op het linker paneel zijn de emblemen van de Britse genie (boven) en de Canadese genie (onder) zichtbaar. Op het rechter paneel is in bladgoud een tekening van de evacuatie te zien. Deze tekening verscheen enkele jaren na de oorlog in een legerkrantje. Het toont het moment dat twee evacuees van de Britse luchtlandingsdivisie aan de overzijde van de rivier door een stormboot worden opgehaald. Op het derde paneel, dat zich onder de tekening bevind, staat de tekst "...they were just whispers and shadows in the night...". Deze tekst was in eerste instantie rechtstreeks op het granieten plaat aangebracht, maar sinds enkele jaren is deze tekst op een zwart marmeren paneel gezet, welke als los paneel op de plaat is vastgezet.

Het monument staat op de plek ter hoogte van de oostelijke evacuatie-route. Het is langs deze route waarlangs de meeste evacuees konden worden overgezet. Even verderop zuidwaarts, langs de Vogelenzangstraat, in de grote schuur van boerderij de Vogelenzang werden de evacuees opgevangen door mannen van het 5e bataljon The Dorset Regiment. Hiervandaan trokken zij verder door de Betuwe naar Nijmegen.

Op 15 september 1989 werd het monument onthuld door de ontwerper, H. van den Brand, een Nieuw-Guinea veteraan uit Arnhem.

Het monument is een initiatief van de Vereniging Vrienden van het Airborne Museum. Nadat zij een lezing over operatie 'Berlijn' hadden georganiseerd, bleek er groot draagvlak te zijn voor een monument ter nagedachtenis. Daarom werd door een aantal leden binnen de Vereniging het Comité Engineers Monument opgericht. De gemeente Heteren, waartoe Driel behoorde, gaf toestemming en ook het Polderdistrict Betuwe, de eigenaar van de grond, steunde het initiatief. Om het dijklichaam geen schade toe te brengen werd besloten het monument op deze uitstulping langs de Drielse Rijndijk te plaatsen.

Na de onthulling is het monument overgedragen aan de gemeente Heteren, thans gemeente Overbetuwe. Tijdens de jaarlijkse herdenkingen in het kader van operatie Market Garden, wordt hier op zaterdag altijd een kranslegging georganiseerd.

Naast het monument is tevens een informatiepaneel aangebracht, waarin het verhaal van de evacuatie wordt uitgelegd:

"Het is 25 september 1944, de slag om Arnhem woedt nog voort. Voor de ingesloten Britse en Poolse Airbornes op de noordelijke Rijnoever wordt de toestand onhoudbaar. Dan wordt hun evacuatie over de rivier gelast. In die regenachtige nacht komen honderden Airbornes in groepjes door de gevaarlijke bossen naar de uiterwaarden en wachten op hun evacuatie. Britse en Canadese genietroepen varen met hun bootjes onder zwaar Duits vuur heen en weer. In die nacht redden zij, mede dankzij inspanningen van enkele andere onderdelen, 2400 Airbornes. Destijds hebben de mannen die gered zijn hun redders nauwelijks gezien en dus ook nooit kunnen bedanken. Om deze dank alsnog aan die dappere genietroepen over te brengen werd dit monument opgericht op 15 september 1989."

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Jeroen Niels
• Foto's: Arjan Vrieze (1, 2, 3), Jeroen Niels (4, 5)

< >