Huize Toorenvliedt

Het landhuis Toorenvliedt is gebouwd in 1754 en heeft een rijke geschiedenis. Rond de zomer van 1942 werden het landhuis en landgoed gevorderd door de Duitse landmacht die hier het hoofdkwartier van de Atlantikwall op Walcheren en de beide Bevelanden vestigde ‘Stützpunkt Brünhild’. De villa werd ingericht met de burelen van de divisiecommandant Generaal - Luitenant Wilhelm Daser en zijn naaste stafofficieren. Die staf bestond uit 13 officieren, 35 onderofficieren en 131 manschappen. Behalve de divisiestaf vestigde zich op Toorenvliedt ook de artilleriecommandant die het bevel voerde over een 10-tal batterijen veldgeschut die voornamelijk op Walcheren waren opgesteld. De overige stafafdelingen en de artilleriecommandant werden gehuisvest in enkele barakken in de beschutting van het park. Het aangrenzende 'Vijvervreugd' huisvestte de logistieke eenheden van de staf, waaronder de veldkeuken. Vanaf 6 juni 1944 (D-Day) verbleef de staf continu in de bunkers.

Tijdens de geallieerde opmars werd de divisie die Walcheren bezette naar het front in Noord-Frankrijk gestuurd. Toorenvliedt kwam hiermee korte tijd leeg te staan, maar al gauw streken hier enkele belangrijke staven neer op hun terugtocht richting Duitsland. Toorenvliedt fungeerde in die tijd als het hoofdkwartier voor de Duitse terugtocht uit de Kanaalkust en voor de voorbereidingen voor de verdediging van de Festung Walcheren in afwachting van de strijd. Eind september waren deze staven vertrokken en was de 70e Infanterie-Division weer terug op Walcheren. Het einde van het divisiehoofdkwartier Toorenvliedt werd ingeluid op 3 oktober 1944 door het geallieerde bombardement op de zeedijk van Westkapelle. Na opeenvolgende bombardementen op de andere zeedijken verdween het lager gelegen Walcheren langzaam maar zeker onder water. Het doel van deze acties, het uitschakelen van de Duitse verdediging in het achterland en het verstoren van de bevoorrading, communicatie en commandovoering werd bereikt. Door het stijgende water moest het hoofdkwartier op 17 oktober 1944 worden ontruimd. Na enkele omzwervingen streek de divisiestaf neer op de Dam in Middelburg. Hier ondertekende Generaal Daser in de middag van 6 november 1944, na een strijd van enkele dagen, de capitulatie.

De villa kwam zwaar gehavend uit de oorlog en van het ooit zo prachtige park was niets meer over dan een kale, dode vlakte. Het zoute water waarmee Walcheren sinds de inundatie was overspoeld had ook op landgoed Toorenvliedt een verwoestende uitwerking. Huize ‘Vijvervreugd’ bestaat niet meer. Het is na een brand in 1969 afgebroken.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Mia van den Berg / Stichting Bunkerbehoud
• Foto's: Mia van den Berg