Liberation Route Marker 009

Nederland Gelderland Groesbeek

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd. Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Bevrijders als sterren uit de hemel
Op 17 september 1944 landden hier in Groesbeek ontelbare parachutisten en zweefvliegtuigen met oorlogsmaterieel. Operation Market Garden was begonnen. Veel ooggetuigen herinneren zich de felle strijd. Velen hielden ook een dagboek bij. Pastoor Hoek van Groesbeek en Leutnant Bliss geven ons zoveel jaren naderhand nog steeds een aangrijpende beschrijving van die dagen.

Veldmaarschalk Montgomery dacht begin september 1944 dat een snelle aanval naar het noorden en tegelijkertijd richting het oosten, via de Duitse laagvlakte naar Berlijn, het einde van de oorlog kon bespoedigen. Britse en Amerikaanse Airborne Divisies moesten de bruggen over de Maas, Waal en Rijn bij Grave, Nijmegen en Arnhem in handen zien te krijgen. Daarvoor werden luchtlandingstroepen ingezet, die de bruggen moesten innemen en vasthouden tot het 2e Britse leger vanuit het zuiden zou doorstoten.

Op zondagmiddag 17 september 1944 kwam een groot deel van die luchtlandingstroepen rondom Groesbeek neer. Operation Market Garden was begonnen. In een paar dagen tijd werden in de directe omgeving van Groesbeek bijna 8.000 Amerikaanse parachutisten gedropt. In de eerste dagen na 17 september veranderde de omgeving van Groesbeek en Nijmegen in een hels frontgebied. De bruggen van Nijmegen werden ongeschonden veroverd, maar moesten in de daarop volgende dagen en weken worden verdedigd tegen alle Duitse aanvallen. De Rijnbrug bij Arnhem moest uiteindelijk door de Engelse parachutisten worden opgegeven. Grote delen van het gebied ten zuiden van Nijmegen werden wel bevrijd. Voor het verloop van de oorlog was dit van strategisch groot belang, vanuit hier kon het Rijnlandoffensief, de aanval in de Duitse flank, worden ingezet.

Audiospot - Bevrijders als sterren uit de hemel