Monument Slag Kapelsche (Capelse) Veer

Op deze locatie aan de Bergsche Maas was tijdens in 1944 een Duits bruggehoofd. Vier aanvallen werden gedaan door Polen, Britten en Canadezen. Het heeft in totaal 5 weken geduurd.
De eerste mislukte aanval door de 1e Poolse Pantserdivisie was in de nacht van 30 op 31 december 1944.
De tweede mislukte aanval door de 1e Poolse Pantserdivisie was in de nacht van 6 op 7 januari 1945.
De derde mislukte aanval door Britten en Noren was in de nacht 13 op 14 januari 1945.
De vierde aanval werd gedaan door de 4th Canadian Armoured Division van 26 t/m 31 januari 1945. Deze aanval slaagde, op 31 januari 1945 trokken de Duitsers zich terug.
In totaal vielen er bijna 1200 slachtoffers tijdens deze vier aanvallen.

Op 26 januari 2018 is een vernieuwd monument geplaatst. De grote centrale plaquette is terug geplaatst. De ander 4 kleine plaquettes zijn vervangen door 10 kleine, witte plaquettes.

De tekst op de grote plaquette luidt:

WERELDOORLOG II
CAPELSCHE VEER 1944-1945

DE MAAS VORMDE NA DE GEALLIEERDE OPMARS VANUIT NORMANDIË IN 1944 DE GRENS TUSSEN
BEVRIJD EN BEZET NEDERLAND. HET MAASFRONT WERD BEWAAKT DOOR DE 1 STE POOLSE
PANTSERDIVISIE. DE POOLSE SOLDATEN WAREN BIJ DE PLAATSELIJKE BEVOLKING INGEKWARTIERD.
OP 16 DECEMBER 1944 ONTKETENDEN DE DUITSERS IN DE ARDENNEN HUN LAATSTE GROTE OFFENSIEF.
IN DE DAAROP VOLGENDE NACHTEN STAKEN DUITSE PARACHUTISTEN DE BERGSCHE MAAS OVER OM
OOK HIER DE GEALLIEERDEN TE VERRASSEN. GEWAARSCHUWD DOOR DE VERZETSGROEP ANDRÉ
VIELEN DE POLEN AAN. IN AANVANKELIJK HOPELOZE STRIJD -HET POLDERLAND BOOD WEINIG
DEKKING- EN ONDANKS BRITSE VERSTERKING LIEPEN ZIJ VAST VOOR DE DUITSE STELLINGEN.
OP 29 JANUARI 1945 WAS MET INZET VAN CANADESE TROEPEN, TANKS EN ARTILLERIE DE STRIJD
BESLECHT. ER WAREN ROND 350 GEALLIEERDE DODEN EN GEWONDEN TE BETREUREN.

DE BEVOLKING DEZER STREEK IN DIE LAATSTE OORLOGSWINTER
GESPAARD VOOR NIEUWE BEPROEVINGEN, LEEFDE VEERTIG JAREN
IN VRIJHEID VOORT. DE HERINNERING AAN HEN, DIE ZO NABIJ DE
VRIJHEID VERDEDIGDEN, WERD STERKER NAARMATE DE TIJD VERSTREEK.
SPRANG-CAPELLE, 4 MEI 1985.

De tekst op het informatiebord rechts van het monument:

Januari 2018​

Veertig jaar na de strijd om Kapelsche veer (30 december 1944 – 31 januari 1945) nam men vanuit Sprang-Capelle het initiatief voor een monument ter herinnering aan die zware strijd en ter nagedachtenis aan de honderden doden en vele gewonden. In de jaren daarna zijn in totaal vier kleinere plaquettes toegevoegd.

Zo’n dertig jaar later werd door diverse personen, bedrijven en organisaties samengewerkt om tot een nieuw monument te komen, zodat er ruimte kon ontstaan om nog meer eenheden te eren die betrokken waren bij de gevechten. Zo vertellen de plaquettes samen een deel van de geschiedenis van de strijd om dit bruggenhoofd.

Op het huidige monument is de midden-plaquette van het oude monument (1985-2016) teruggeplaatst. De tekst op deze plaquette zou, met de kennis van nu, als volgt moeten worden weergegeven:

WERELDOORLOG II

Kapelsche veer 1944-1945

De Bergsche Maas vormde hier na de geallieerde opmars vanuit Normandië in 1944 de grens tussen bevrijd en bezet Nederland. Een groot deel van dit Maasfront werd bewaakt door de 1e Poolse pantserdivisie. Veel Poolse soldaten waren bij de plaatselijke bevolking ingekwartierd.
Direct na de bevrijding op 30 oktober 1944 staken Duitse troepen hier een aantal keren de Bergsche Maas over om uiteindelijk op deze plek, vanaf 8 december, een bruggenhoofd in te richten. Op 16 december 1944 ontketenden de Duitsers in de Ardennen hun laatste grote offensief.
Het bruggenhoofd Kapelsche veer leek hierbij een rol te gaan spelen.
Gewaarschuwd door onder andere de verzetsgroep André vielen de Polen het bruggenhoofd aan. Onder moeilijke omstandigheden – het polderland bood weinig dekking – voerden zij vergeefs twee aanvallen uit. Vervolgens plaatsten Britse en Noorse commando’s, ondersteund door eenheden van de 1e Poolse pantserdivisie, een derde aanval; ook nu bleef het beoogde resultaat uit.
Op 31 januari 1945 kwam na de inzet van Canadese infanterie, tanks en artillerie de strijd tot een eind.
In totaal vielen er ongeveer 450 geallieerde doden en gewonden te betreuren.

De bevolking van dit gebied leefde veertig jaren in vrijheid voort. De herinnering aan hen die hier in die laatste oorlogswinter een zware strijd tegen de Duitsers leverden, werd sterker naarmate de tijd verstreek.

SPRANG-CAPELLE, 4 mei 1985

De 10 nieuwe plaquettes herinneren aan de gevallenen van:

plaquette 1:
Bewakingstroepen Sprang-Capelle

plaquette 2:
Eerste Poolse Pantserdivisie

plaquette 3:
47 Royal Marine Commando

plaquette 4:
No 5 Troop/10 Inter-Allied Commando
The Norwegian Command Company

plaquette 5:
Lincoln & Welland Regiment Association in 1997

plaquette 6:
The Argyll Sutherland Highlanders of Canada

plaquette 7:
South Alberta Regiment (SAR)

plaquette 8:
The Algonquin Regiment (Canada)

plaquette 9:
The New Brunswick Rangers

plaquette 10:
1st Belgian Brigade

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Dick de Bruijne
• Foto's: Dick de Bruijne