Vector of Memory: Vrijheidsmuseum

Vrijheidsmuseum
Het Vrijheidsmuseum ligt midden in het voormalige strijdgebied van Operatie Market Garden en het Rijnlandoffensief.

Market Garden vond plaats in september 1944. Het doel was om de bruggen over de Maas, Waal en Rijn in te nemen en zo de weg vrij te maken voor een snelle opmars naar Duitsland.

Hoewel het ambitieuze plan in zijn einddoel mislukte, werd het gebied rond Nijmegen en Groesbeek bevrijd door de Britten en Amerikanen. Strategisch bleek dit van zeer groot belang. Want na een half jaar van hevige frontliniegevechten startte in februari 1945 vanuit deze omgeving één van de grootste geallieerde operaties uit de Tweede Wereldoorlog: het Rijnlandoffensief. Het was de ‘final push to Berlin’ die leidde tot de bevrijding van Nederland en West-Europa.

Op 17 september 1944 barstte Operatie Market Garden los. De geallieerden verloren uiteindelijk de Slag om Arnhem, maar het Rijk van Nijmegen werd bevrijd. Met name de strijd om Nijmegen werd beslist op 20 september 1944. De stad en omgeving werd echter frontgebied dat een half jaar lang onder vuur kwam te liggen van Duitse granaten en bommen. Ook het gebied bij Groesbeek, dat weliswaar op 17 september 1944 was bevrijd, werd frontplaats en was doelwit van helse aanvallen vanuit Kleve en het Duitse Reichswald. In totaal werden in het najaar vanuit Groesbeek en omliggende dorpen bijna 30.000 mensen geëvacueerd.

Het luisterverhaal 'Boerderij in niemandsland' speelt zich af op boerderij Groenendaal aan de Wylerbaan. Gedurende de lange winter van 1944-1945 was de frontlinie, die tussen Maas en Rijn, van Mook over Groesbeek en Wyler tot Erlecom liep, nauwelijks gewijzigd. Tenslotte startte op 8 februari 1945 vanuit het Rijk van Nijmegen Operatie Veritable, het gigantische Rijnlandoffensief dat uiteindelijk de weg zou banen voor de bevrijding van Nederland en zelfs West-Europa.

Audiospot - Boerderij in niemandsland

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs de dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd. Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers.

Een afzonderlijke groep binnen de routes vormen de door de beroemde architect Daniel Libeskind ontworpen Vectors of Memory. Zij vormen een symbolische familie van markeringspunten die mensen, plaatsen en verhalen in het Europese landschap eren. De vectoren zijn een topografie van het geheugen. Ze fungeren als punten in zowel ruimte als tijd en sluiten aan bij het bevrijdingsverhaal. Het is belangrijk dat de markeringen een duidelijke en krachtige boodschap overbrengen.

Er zijn 4 soorten vectoren:
- De Remembrance Site Vector
- De Kruispuntvector
- De Muurvector
- De Vloervector

Voor meer informatie over de Vectors of Memory zie de site van Liberation Route Europe: https://www.lre-foundation.org/vectors-of-memory.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: TracesOfWar & Liberation Route Europe
• Foto's: Liesbeth Blogt