Gedenktekens Gerechtsgebouw Leuven

Op 10 mei 1940 valt Nazi-Duitsland België binnen. Op 14 mei komen Duitse troepen toe in de Leuvense buitenwijken, waarop de ‘Slag om Leuven’ begint. Drie dagen later is Leuven definitief ingenomen. De bezetter eist al snel openbare gebouwen en particuliere woningen op om de eigen diensten te huisvesten. Dat geldt ook voor het gerechtsgebouw. Naast de bestaande gerechtelijke diensten wordt er de zetel van de plaatselijke Kommandantur in ondergebracht.
Het gebouw groeit zo uit tot het administratieve hart van de bezettingsmacht..
De Duitse bezetting stelt de Belgische magistratuur voor een grote uitdaging.
Om te voorkomen dat de Duitsers een totale greep krijgen op de gerechtelijke instellingen, kiest het gerechtelijke bestel in de zomer van 1940 voor een aanwezigheidspolitiek.
De Belgische justitie blijft aldus bevoegd voor de normale rechtsgang.
In de praktijk zijn de spanningen echter niet van de baan. Bevoegdheidsconflicten tussen de gerechtelijke politie en de Duitse politiediensten zijn legio. Uit onvrede met het optreden van de lokale autoriteiten trekt de bezetter steeds meer zaken naar zich toe.
De spanningen zijn dan ook bijzonder voelbaar in het gerechtsgebouw, waar rechtbanken en Kommandantur onder hetzelfde dak huizen. Zeker ook omdat enkele magistraten, advocaten en personeelsleden actief zijn in het verzet. Vaak bekopen zij dat met hun leven.

Vier gedenkplaten in de wandelgang van het gerechtsgebouw herinneren aan deze oorlogsslachtoffers.
Gedenkplaten voor Fernand VAN OORLE, Gustave MORREN en Victor BEESEMANS.
Dienstdoend procureur des Konings Jean ‘Fernand’ Van Oorlé stichtte in augustus 1942 het inlichtingsnetwerk ‘Jean’. Hij hielp Engelse piloten terug te keren naar Engeland, was betrokken bij sabotageacties en wendde zijn functie aan om partizanen te helpen na hun aanhouding door de politie. Na zijn arrestatie door de Gestapo in februari 1943 werd hij in de gevangenis van Wolfenbüttel onthoofd op 5 juni 1944.
Zijn griffier Gustave Morren werd op 26 april 1944 gefusilleerd in het fort van Breendonk wegens vermeend terrorisme.
Zijn collega, bode Victor Beesemans kwam op 4 mei 1945 om het leven in het concentratiekamp van Buchenwald.

Ook de balie kende slachtoffers.:
Gedenkplaat : " De Balie van Leuven
Aan haar leden gestorven voor het vaderland "
Advocaat Fernand ISTAS, gesneuveld te Marchovelette op 22 augustus 1914.
Advocaat René SWAELUS spioneerde voor de Fransen samen met zijn schoonbroer.
In januari 1943 werd hij tijdens zijn lunchpauze aangehouden. Op 30 juni 1943 werd hij met de guillotine onthoofd te Dortmund.
Advocaat Gaston CAPPUYNS werd in 1942 opgepakt wegens "het verlenen van hulp aan de vijanden van Duitsland". Op 22 april 1945 werd hij bevrijd door de Amerikaanse troepen. Zwaar ziek door de geleden ontberingen stierf hij op 20 mei 1949, slachtoffer van de Duitse gevangenschap.

Bron : Erfgoedplus : dossier : het Leuvense gerechtsgebouw tijdens de tweede wereldoorlog.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Marie-Christine Vinck
• Foto's: Marie-Christine Vinck