Monument Bruggenhoofd Rijkevorsel

Monument voor het bruggenhoofd van Rijkevorsel waar de Britten in de nacht van 24 op 25 september 1944 het kanaal Schoten-Turnhout konden oversteken. Zij werden hierbij de hulp van manschappen van het Geheim Leger van Turnhout, Beerse en Rijkevorsel.

Tekst infobord-1
In de nacht van 24 op 25 september 1944 kon de Britse 146ste Brigade, onderdeel van de 49ste Infanteriedivisie, hier bij Sint-Jozef-Rijkevorsel het kanaal Schoten-Turnhout oversteken, de Duitse stellingen doorbreken en een noodbrug aanleggen.
Hierdoor zetten de geallieerden de deur op een kier voor de bevrijding van de Noorderkempen. Om het brughoofd Rijkevorsel kost wat kost uit te schakelen, lanceerden de Duitsers drie dagen lang een reeks heftige tegenaanvallen. Met de hulp van het Canadese 27ste pantserregiment (The Sherbrooke Fusiliers) wisten de bataljons van het 49ste Infanteriedivisie evenwel stand te houden. Daarna werd het bruggenhoofd door de divisies van het 1ste (Britse) Korps gebruikt voor verdere operaties in de buurgemeenten. Het zou echter nog tot 23 oktober 1944 duren eer ook de laatste gehuchten van Rijkevorsel hun bevrijders konden verwelkomen. Deze maand in de frontlijn kostte aan een 20-tal inwoners het leven, verschillende raakten gewond en de materiële schade was aanzienlijk. Er werden na de moordende gevechten tevens 105 geallieerde en 142 Duitse graven geteld.
We mogen daarbij niet vergeten dat er nogal wat gewonden elders zijn bezweken aan verwondingen die ze in de regio Rijkevorsel hadden opgelopen.

Tekst infobord-2
Plum Bridge
Eens de geallieerde troepen het Albertkanaal definitief achter zich konden laten, kwam Rijkevorsel al vrij snel voor in de plannen i.v.m. de oversteek van het volgende grote obstakel, het kanaal Schoten-Turnhout. Oorspronkelijk dacht men aan de vorming van een bruggenhoofd bij de opgeblazen Brug 8 op de N14, een belangrijke noord-zuidverbinding door de Kempen. Na grondige verkenningen werd evenwel Sas 1 bij Sint-Jozef uitgekozen voor de gewaagde oversteek. De sluismuren vormden een solide basis voor een metalen noodbrug, de weg naar Vlimmeren zorgde voor een vitale aanvoerlijn en de bocht in het kanaal gaf enige flankdekking in het westen. Bovendien bleken de Duitse posities aldaar relatief makkelijk te omzeilen. Er werden over het kanaal in totaal een vijftal oversteekpogingen ondernomen tussen 24 en 26 september 1944 o.a. bij Sint-Job en Turnhout. Enkel de actie van de Britse 49ste Infanteriedivisie bij Sint-Jozef werd met succes afgesloten. Op korte termijn werden er twee Baileybruggen – voor zwaar verkeer in beide richtingen – geconstrueerd door de genietroepen. Ze kregen toevallig de codenamen "Plum I" en "Plum II" (plum betekent pruim of rozijn). De noodbrug die enkele dagen later alsnog bij Brug 8 werd aangelegd, noemde men "Apple". Vele duizenden manschappen honderden voertuigen en tonnen materiaal en voorraden trokken op door het bruggenhoofd Rijkevorsel.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

• Tekst: Jhonny Bastiaensen
• Foto's: Jhonny Bastiaensen