TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Altes Lager Münsingen

Altes Lager Münsingen
3 augustus 1895 zou het leven in en rond Münsingen ingrijpend veranderen: Wilhelm II, koning van Württemberg, tekende de machtiging voor de onteigening van land op de Münsingen Hardt. Met deze handtekening wordt de discussie over de locatie van de gevechtsschietbaan voor de XIII Royal Württemberg Army Corps afgesloten. Münsingen kreeg de voorkeur boven Nellingen en Böhmenkirch.

De reden hiervoor: er zijn slechts vier binnenplaatsen binnen het beoogde gebied: Ludwigshöhe, Bäumlesburg, Achenbuch en Heroldstetten. Op de andere twee locaties moesten hele dorpen wijken voor het geplande manoeuvreerterrein. De Reichstag betaalt bijna vijf miljoen mark voor het 3669 hectare grote terrein in de Midden-Alb.

De eerste scherpe schietpartij vond plaats op 24 oktober 1895. Vrijwel tegelijkertijd wordt begonnen met de bouw van de eerste kazerne in het oude kamp. In eerste instantie hebben de soldaten echter maar één tentenkamp.

Het oude pakhuis, rond 1900.
In 1897 huldigden de militairen de eerste boerderijgebouwen, het algemene appartement en de bemanningsverblijven in. Na de eeuwwisseling waren er naast talrijke wijken en stallenbarakken ook twee uitkijktorens op de schietbaan beschikbaar. In de derde en laatste grote bouwfase voor de Eerste Wereldoorlog werd nog eens 600.000 mark uitgegeven. Onder andere voor de Schlössle voor de commandant, een schijvenhof, het proviandkantoor en een kogelvrije schuilplaats voor de bewoners van Ludwigshöhe.

Ouderen ervaren het ontstaan van de Duitse luchtvaart van dichtbij. Elk jaar vanaf 1908 landt een luchtschipafdeling uit Berlijn met hun ballonnen op het Württembergse plein.

Toen begon de Eerste Wereldoorlog: eind augustus 1914 richtte het Ministerie van Oorlog de 54th Reserve Infantry Division op de Hardt op. De gevechten tijdens de oorlog vereisen constante voorraden. Het oefenterrein in "Zwabisch Siberië" wordt een doorvoerstation voor nieuwe opleidings- en inzeteenheden. Tegelijkertijd worden in Münsingen grote krijgsgevangenenkampen gebouwd.

In 1916 bezocht koning Willhelm II de soldaten in het oude kamp.

800 Fransen zijn de eerste buitenlanders die daar worden ondergebracht. Bij overwinningen aan het oostfront namen de Duitsers duizenden soldaten gevangen. Het leger bouwt meer kampen voor Russen, Italianen en Serviërs.

Lange tijd na de Eerste Wereldoorlog maakten slechts enkele soldaten, zogenaamde vrijwillige eenheden en paramilitaire gevechtseenheden, gebruik van het oefenterrein. Pas eind jaren twintig vonden er weer meer manoeuvres plaats op de site.

Nadat Adolf Hitler in 1933 de macht had overgenomen, liet hij het leger versterken. Dit is merkbaar in het militaire oefenterrein Münsingen, waar de Wehrmacht steeds meer oefent. In hetzelfde jaar bezocht de bondskanselier de herfstoefening van de Württembergse troepen in de Schwäbische Alb.

Twee jaar later gaan er geruchten dat het plein wordt vergroot. Sterker nog: begin 1937 kwam het vreselijke nieuws uit het Urach Oberamt over de evacuatie van het dorp Gruorn, waarvan de volledige markering werd toegevoegd aan het militaire oefenterrein. Met veel inzendingen en talloze verzoeken proberen de bewoners deze plannen tevergeefs af te wenden. Op 1 maart 1939 was de hervestiging van Gruorn met ongeveer 650 inwoners bijna voltooid.

De Tweede Wereldoorlog begon in 1939. Veel van de gevangenen uit Polen en Frankrijk, werden door de nationaal-socialisten naar Münsingen getransporteerd. Tegelijkertijd worden op de Alb voortdurend nieuwe eenheden opgericht.

In Italië was er in de zomer van 1943 een opstand tegen Mussolini. De Duce wordt gearresteerd en later bevrijd door de Duitsers. Daarna was het militaire plan om betrouwbare Italiaanse eenheden op te zetten die volgens Duitse principes zouden worden opgeleid.

Mussolini bezocht zijn troepen in het militaire oefenterrein Münsingen in 1944 en de generaals waren de eersten die deze plannen in Münsingen uitvoerden. In september 1943 kwam de order om de 4e Italiaanse bergdivisie "Monte Rosa" op de Midden-Alb op te richten. Mussolini reist persoonlijk naar Münsingen om de nieuwe divisie onder de loep te nemen.

Een van de laatste Duitse eenheden die de Wehrmacht in het oude kamp heeft opgezet, is de 78th Infantry and Assault Division, die in november 1944 de Hardt verliet naar het oostfront.

Toen richtte de overgelopen ex-generaal van het Rode Leger, Andrei Vlasov, de naar hem vernoemde divisie op in Münsingen, die voornamelijk uit Russische gevangenen bestaat. Dit "bevrijdingsleger" vertrok in februari 1945 naar het Vistula-front.

Op het militair oefenterrein is weinig bekend over de laatste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Toen de Amerikanen in april 1945 binnen marcheerden, renden de laatste Duitse soldaten weg. De Amerikaanse eenheden vinden een verlaten kamp. Het Amerikaanse tijdperk in de Alb duurt maar een paar weken. In Augustus 1945 nam de Franse bezetter het bevel over.

Heeft u zelf meer informatie over deze locatie? Lever het aan!

Gebruikte bron(nen)

  • Tekst: Bjorn van Marle
  • Foto's: Bjorn van Marle

Gerelateerde boeken

Stalin's Generals

48.415749, 9.535521