Liberation Route Marker 011

Duitsland Noordrijn-Westfalen Kranenburg

Liberation Route Europe is gecertificeerd als Cultural Route of the Council of Europe. Met honderden plekken en verhalen in negen verschillende Europese landen, verbindt de route de belangrijkste regio's langs dezelfde route van de geallieerden in 1943-1945.
Het gehele traject bestaat uit themaroutes die per fiets, te voet of per auto kunnen worden afgelegd. Deze routes passeren tal van historische- en interessante locaties en vertellen verhalen vanuit een veelvoud aan perspectieven die belangrijk waren in de laatste fase van de Tweede Wereldoorlog.
Iedere route is voorzien van zogenaamde markers. Dit zijn grote keien of zuilen die zijn voorzien van tekst of mogelijkheden om de verhalen te beluisteren. Daarnaast zijn er vele ‘Vectors of Memory’ geplaatst, die aangeven dat de passant zich op een van de Liberation Routes begeeft.
De routes zijn terug te vinden op de website van Liberation Route Europe of in de app via welke ook veel verhalen te beluisteren zijn.

Moord op twee Amerikaanse militairen
Op 17 september 1944 werden in Wyler twee bemanningsleden van een neergestort Amerikaans transportvliegtuig gevangengenomen en naar Kranenburg gebracht. Voor het gemeentehuis kwamen ze een groep mannen in uniform tegen, waaronder de 35-jarige Sturmabteilung officier Ludwig Klüttgen. Alhoewel de gevangenen hun armen gekruist achter hun hoofd hielden, trok Klüttgen zijn wapen en schoot achtereenvolgens op beide soldaten. De eerste stierf direct. De tweede militair werd even later ook doodgeschoten.

Over de omstandigheden rondom deze misdaad is een heleboel informatie te vinden, omdat het Openbaar Ministerie in Kleve direct met vooronderzoek begon en getuigen ondervroeg. Het Openbaar Ministerie probeerde de dader ter verantwoording te roepen, maar een ‘instructie van hogerop’ voorkwam dat Klüttgen gearresteerd werd.

De zaak Klüttgen is niet uniek. Hij is onderdeel van een fenomeen dat bewust door het nationaalsocialistische regime geïnitieerd is. Historisch onderzoek gaat er vandaag de dag vanuit dat honderden piloten werden gelyncht. Met de ratificering van de Geneefse Conventies in 1929 had ook het Duitse Rijk zich ertoe verplicht om krijgsgevangenen uit de staten die getekend hadden, menswaardig te behandelen en ze in het bijzonder tegen gewelddadigheden, beledigingen en publieke nieuwsgierigheid te beschermen. Vergeldingsacties waren streng verboden. In de zomer van 1943 begon de top van het nationaalsocialistische regime echter een indringende propagandacampagne: een geveinsde moralistisch gerechtvaardigde wraak van de Duitse bevolking voor de steden die werden vernietigd en de familieleden die waren omgekomen in de vuurstorm. ”Deze was vooral gericht tegen de bemanning van geallieerde vliegtuigen, die door de nationaalsocialisten ‘terreurpiloten’ werden genoemd. Zij verloren de status van beschermde krijgsgevangenen. Later trof dit lot ook de parachutisten die via de lucht het Duitse grondgebied binnendrongen. Vooral vanuit de Rijkskanselarij werd deze stemming samen met Joseph Goebbels aangewakkerd.

Zo werd de weg voor deze misdaden vrijgemaakt, die weliswaar niet door het nationaalsocialistische regime aanbevolen werden, maar wel ondersteund. Het is begrijpelijk dat de moorden op geallieerde militairen tot de misdaden behoorden die direct na het einde van de oorlog als eerste in een rechtszitting behandeld werden.

Al in de zomer van 1945 begonnen de eerste processen van de Amerikanen en Britten. De openbare rechtszittingen van de Amerikaanse militaire krijgsraad waren in Dachau, waar meer dan 200 zogenaamde ‘Fliegerprozesse’ plaatsvonden. Ook Ludwig Klüttgen werd aangeklaagd. Hij werd op 12 augustus 1947 tot de doodstraf veroordeeld, die op 29 oktober 1948 in de gevangenis voor oorlogsmisdadigers in Landsberg am Lech uitgevoerd werd.

Audiospot - Moord op twee Amerikaanse militairen