Vrijheidspark Tilburg

Vrijheidspark, Tilburg

Nederland Noord-Brabant Tilburg

Sinds 2016 heeft de gemeente Tilburg verschillende oorlogsmonumenten uit de stad samengevoegd op één locatie. De voormalige Factoriumtuin is veranderd in een tuin, die plaats geeft voor herdenkingen aan de Tweede Wereldoorlog. Met de komst van het nieuwe Holocaust monument op 24 april 2020 is het park compleet.

De monumenten zijn:

Monument voor de 15th Scottish Division
Dit monument voor de 15th Scottish Division herinnert de inwoners van Tilburg aan het aandeel van deze divisie in de bevrijding van de stad op 27 oktober 1944. Aan de bevrijding van Tilburg namen diverse legeronderdelen uit verschillende landen deel. De 15th Scottish Division, onder leiding van generaal-majoor Barber, speelde een prominente rol tijdens deze militaire operatie.

Het monument is een bronzen beeld van een Schotse doedelzakspeler ('Bagpiper'). Het beeld is geplaatst op een voetstuk, waarop een afbeelding van een heraldische leeuw is aangebracht.

De tekst op het voetstuk luidt:

'SCOTLAND THE BRAVE
TER DANKBARE HERINNERING
AAN DE 15TH SCOTTISCH DIVISION
VAN MAJOR-GENERAL C.BARBER
VOOR DE BEVRIJDING VAN TILBURG
OP 27 OKTOBER 1944.

(de namen van 13 legeronderdelen)

27-10-1989'

Holocaustmonument Tilburg
Het monument is opgericht ter nagedachtenis aan 172 Tilburgse slachtoffers van de Holocaust en is gemaakt door Tine van de Weyer.

Het monument is gebaseerd op de boom die symbool staat voor al wat groeit en bloeit, voor de verbinding van hemel en aarde, de boom als verbeelding van vitaal leven. Het Bijbelse verhaal leert dat God behalve de boom der kennis van goed en kwaad ook het symbool voor eeuwig leven en verrijzenis, de levensboom, in de Hof van Eden plantte. Deze is in vrijwel alle culturen uitgegroeid als de verbindende schakel tussen hemel en aarde, als de as waaromheen alle leven draait en tot stand komt. Het weefsel aan de takken verwijst naar geïmproviseerd opgehangen wasgoed van de tallozen op de vlucht voor genocide en dictatuur, onderweg, op zoek naar een veiliger wereld. In het voetstuk onder de boom is een subtiel weefsel van het stratenpatroon van de stad Tilburg rond 1940 aangebracht. Zowel met deze stratenstructuur als met de naar textiel verwijzende lappen en kleden is een verwijzing naar Tilburg gemaakt. Want de textiel is als industrietak inmiddels verdwenen uit de stad.
Op het voetstuk kunnen steentjes gelegd worden ter herinnering.

Het Monument Bombardement Tilburg
Op 10 mei kwam een bom neer in de Noordstraat, waarbij 14 mensen de dood vonden. Hieronder waren zes kinderen die tussen de zes en dertien jaar oud waren.

tekst (deels) op bijgaand informatiebord:
`Deze plaquette in brons en spiegelglas is een tastbare herinnering aan de eerste Tilburgse oorlogsslachtoffers die op 10 mei 1940 na een bominslag in de Noordstraat, om het leven kwamen. Deze plaquette is een replica. Het origineel is te zien aan de gevel van de woning in de Noordstraat 59.`

Het Indië monument
Dit monument herdenkt 60 inwoners van Tilburg, die tijdens de ontwapening van Nederlands–Oost- Indië zijn omgekomen. Het monument symboliseert een klein Indisch huisje. De gebogen vorm waarin het gebouwd is, staat voor omarming en bescherming.

Op het monument staat de volgende tekst:

Met respect herdenken wij de
in Nederlands-Oost-Indië omgekomen Tilburgse Militairen.

Op het informatiebordje links naast het monument staat de volgende, verbeterde tekst:

'Het Indië-monument heeft de contouren van een Indisch huis.
In de vensters van het huis zijn de namen van zestig Tilburgse
militairen opgenomen. Zij sneuvelden tijdens missies in
Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea in de periode 1946 -1962.
Het doel van de missies was om het Nederlandse gezag te
herstellen in Nederlands-Indië, dat voor de Tweede Wereldoorlog
een kolonie was. Generaal Spoor leidde de Nederlandse troepen.
Het monument is onthuld op de sterfdag van generaal Spoor door
zijn weduwe op 25 mei 2001.'

In 2017 is het monument verplaatst van de oorspronkelijke locatie aan de Gerard van Swietenstraat naar het Vrijheidspark te Tilburg.

Herdenkingskei Coba Pulskens Tilburg
Verzetstrijdster Coba Pulskens (1884-1945) gaf in de oorlog onderdak aan joden, geallieerde piloten en leden van verzetsgroepen. De herdenkingskei werd op 27 oktober 1984 onthuld op initiatief van buurtbewoners en is in oktober 2007 ’n kwartslag gedraaid en in een geplaveide border geplaatst. Jaarlijks vindt hier op 27 oktober een herdenking plaats.

Tekst op de gedenkplaten:
- Jacques Stewart Nott, 26 jaar R.A.F. Australië
- Ronald Arthur Walker, 21 jaar R.A.F. Engeland
- Roy Edward Carter, 23 jaar R.A.F. Canada

Deze 3 piloten zijn op 9 juli 1944 gefusilleerd ten huize van de verzetsstrijdster Coba Pulskens. Coba is vergast in het concentratiekamp Ravensbrück in februari 1945.

De 3 geallieerde piloten werden neergeschoten tijdens hun arrestatie op 9 juli 1944 toen zij voor het middagmaal bij Coba Pulskens aan tafel zaten. De lichamen werden in een truck door de Duitsers meegenomen. De Tilburgse politie kreeg op woensdag 12 juli 1944 van de SD opdracht om de drie lijken over te brengen van het St. Elisabeth Ziekenhuis naar het kamp Vught waar ze zijn gecremeerd.

Monument Koninklijke Nederlandse Brigade Prinses Irene
Dit monument voor de Koninklijke Nederlandse Brigade "Prinses Irene" herinnert de inwoners van Tilburg aan het aandeel van deze brigade in de bevrijding van de stad op 27 oktober 1944.

Het monument is op 27 oktober 1955 door Prinses Irene onthuld op de historische plaats waar bewoners en bevrijders het eerste persoonlijke contact hadden. Zeer tegen de wil van de bevolking is het monument in 1977 door de gemeente verplaatst naar het Stadhuisplein waar het nu in de schaduw staat van de huidige Concertzaal.

Inmiddels is het weer verplaatst naar het Vrijheidspark.

De tekst aan de voorzijde op het voetstuk luidt:

‘VERTROUWEND OP GOD,
ONZEN ONBUIGZAMEN WIL
EN DE OVERWINNING ONZER
BONDGENOOTSCHAPPELIJKER
WAPENS ZAL HET U
GEGEVEN ZIJN EENMAAL ALS
ZEGEVIERENDE BEVRIJDERS
VAN NEDERLAND
MET DIT VAANDEL DEN
NEDERLANDSCHEN BODEM
TE BETREDEN’