Leclerc de Hauteclocque, Philippe François Marie

Franse Bevelhebbers

Geboortedatum:: 22 november 1902 (Belloy-Saint-Léonard/Département Somme, Frankrijk)
Overlijdensdatum:: 28 november 1947 (Colomb-Béchar, Algerije)
Begraven op:: Tombes Église Saint-Louis-des-Invalides
Nationaliteit:: Franse

Biografie

Bevorderingen:
9 september 1924: Sous-lieutenant (aangesteld)
26 oktober 1926: Lieutenant
25 december 1934: Capitaine
31 juli 1940: Commandant
25 november 1940: Colonel
10 augustus 1941: Général de Brigade (tijdelijk)
14 april 1942: Général de Brigade (permanent)
25 mei 1943: Général de Division
25 mei 1945: Général de Corps d'Armée
14 juli 1946: Général d'Armée
23 augustus 1952: Maréchal de France (posthuum)

Jacques-Philippe Leclrec de Hauteclocque (geboren Philippe François Marie de Hauteclocque 22 november 1902 in Belloy-Saint-Léonard, departement Somme – 28 november 1947 in de buurt van Colomb-Béchar, vandaag Algerië) was een Frans generaal-majoor tijdens de Tweede Wereldoorlog. Hij werd op 23 augustus 1952 postuum tot Maarschalk van Frankrijk benoemd.

Tweede Wereldoorlog
Kort na de nederlaag van Frankrijk ging hij in juli 1940 naar Londen, waar hij op 25 juli bij de eerste ontmoeting met Charles de Gaulle al tot majoor benoemd werd. Hij werd daarop als gouverneur van Frans-Kameroen naar de Franse landen rond de evenaar gestuurd. De Hauteclocque moest daar de koloniën in het kamp van het vrije Frankrijk begeleiden en nam ter bescherming zijn in Frankrijk gebleven vrouw, Auguste de Gargan en zijn zes kinderen, de naam van kolonel Jacques-Philippe Leclerc aan aangezien deze naam vaak in zijn thuisregio voorkwam.

Leclerc won in Afrika met Kameroen en Tsjaad probleemloos bepaalde strategische doelen. Vanuit deze basissen leidden zijn troepen, waarbij ook de eenheid van hoofdman Jacques Massu hoorde over duizenden kilometers aanvallen op Italiaanse ondersteuningspunten. Zijn doorkruising van de Sahara van Tsjaad tot de Middellandse Zee, waarbij alle Italiaanse verdedigingspunten en Oases werden veroverd, was een geweldige prestatie. Nadat de Kufra-Oases waren ingenomen (28 februari 1941), zworen hij en zijn soldaten de wapens pas neer te leggen als hun driekleur over de kathedralen van Straatsburg fladderde. Op 10 augustus 1941 werd Leclerc benoemd tot brigadegeneraal. Begin 1943 stootte hij met 2500 man door naar Tripolis, waar hij zich op 23 januari 1943 aansloot bij het Britse achtste leger dat deelnam aan de Tunesische Veldtocht. Op 25 mei 1943 werd hij gepromoveerd tot generaal-majoor (Général de devision).

In 1944 landde hij met zijn tweede tankdivisie op 1 augustus in Normandië. Hij stond onder het derde Amerikaanse leger van generaal Patton en Leclerc maakte met zijn divisie de geallieerde opmars mee. Op 12 augustus bevrijdde zij Alençon en was zij bepalend in Forêt d’Écouves, maar ondanks de Amerikaanse successen kon Leclerc op 13 augustus Argentan niet innemen. Leclerc verlangde in plaats daarvan toestemming om het Normandische oorlogstheater te verlaten zodat "hier geen enkele verdere man verloren gaat en [om] de hoofdstad van Frankrijk te bevrijden." Zo bereikte hij Parijs op 25 augustus 1944 en kon op station Montparnasse de capitulatie van de Duitse bezettingstroepen in Parijs van generaal von Choltitz in ontvangst nemen nadat deze Parijs eerder een open stad verklaarde. Na deze gevechtsloze overgang zette Leclerc zijn zegetocht door Frankrijk en Duitsland door totdat hij de woonplaats van Hitler in Obersalzberg bereikte. Hij is er meerdere keren van beschuldigd dat door zijn soldaten zware aanvallen op Duitse gevangenen en burgers zijn gepleegd en dat de moord van de 33ste Waffen-Grenadier-Devision van de SS "Charlemagne" door zijn troepen begaan zou zijn.

Het is zeker dat de executie van elf Franse soldaten van de 33ste Waffen-Grenadier-Devision van de SS "Charlemagne" aan de Kugelbachweg in Karlstein gebeurd zou zijn. Karlstein hoort vandaag de dag bij de stad Bad Reichelhall. De executie gebeurde op 8 mei tegen 17 uur kort voor het intreden van de onvoorwaardelijke capitulatie van de Wehrmacht. De executie door Franse soldaten onder het commando van generaal Leclerc begon "na een korte inspectie […], wat na de maatstaven van het algemene rechtvaardigheidsgevoel als oorlogsmisdaad te beschouwen is". De soldaten hadden zich zonder strijd overgegeven en waren uit de kazerne in Bad Reichenhall gevlucht nadat ze gehoord hadden dat de Amerikaanse bezettingstroepen door troepen uit Frankrijk vervangen zou worden. De vluchtelingen werden in een klein bos ontdekt en in de late namiddag van 8 mei 1945 op vrachtwagens naar Kugelbachweg gebracht. Na de executie liet men de lijken daar drie dagen liggen voordat zij door Amerikaanse soldaten werden begraven. Op 2 juni 1949 werden de lijken opgegraven, op de begraafplaats St. Zeno herbegraven en door een katholieke priester ingezegend. Volgens enkele bronnen gaat het om 12 gedode Franse soldaten, maar op 8 mei 1945 werden er in de realiteit elf Fransen omgebracht.

Nadat de oorlog in Europa voorbij was, kreeg Leclerc het opperbevel over de Franse troepen in het gebied rond de Grote Oceaan en ondertekende hij in naam van Frankrijk op 2 september de capitulatie van Japan aan boord van het slagschip USS Missouri. In mei 1945 werd hij tot ridder van het erelegioen benoemd en veranderde hij zijn naam naar Jacques-Philippe Leclerc de Hauteclocque. Ook zijn nakomelingen dragen deze naam.

Eerste Indochinese Oorlog
Als bevelshebber in Frans-Indochina nam Leclerc vanaf oktober 1945 deel aan de gevechten aldaar. Daarbij brak het Franse expeditiekorps eerst een blokkade van Saigon door de Viêt Minh door, voordat zij verder door het Mekongdelta naar het Vietnamese hoogland doorstootte. In januari 1946 had Leclerc de soevereiniteit van Frankrijk over Cochincina en Zuid-Annam weer hersteld, waarbij Leclerc wist dat een politieke oplossing nodig zou zijn. Leclerc, toen hoogste-commissaris accepteerde het voorstel van Jean Saintenys om met Vietnam te onderhandelen van. Hij was eerder voor vergaderingen naar Saigon was gevlogen. Admiraal d’Argenlieu verklaarde dat hij "verbaasd – ja dat was het woord - verbaasd [was], dat Frankrijks beste expeditiekorps in Indochina de opdracht van officiers krijgt liever te onderhandelen dan te vechten."

Op 26 mei ontving Ho Chi Minh Leclerc in Hanoi, maar de onderhandelingen mislukten. Nadat generaal Leclerc door Jean-Étienne Valluy vervangen werd en Leclerc weer in Frankrijk geland was, waarschuwde hij dat "[het] anticommunisme een ongebruikt instrument zou zijn zolang het probleem van het nationalisme niet is opgelost". Zijn waarschuwingen bleven ongehoord. De Franse communisten veroorzaakten na hun breuk met Paul Ramadier een serie van demonstraties die Frankrijk in onrust stortten.

Leclerc stierf bij een vliegtuigongeluk in de buurt van Colomb-Béchar in Algarije op 28 november 1947. Hij werd bijgezet in de Dôme des Invalides.

Leclercs aandenken
Er zijn in Frankrijk verschillende monumenten en straatnamen aan Leclerc gewijd. Ook de modernste tank van Frankrijk draagt de naam van Leclerc. In Parijs werd in 1994 het Mémorial Leclerc, een museum over de militaire geschiedenis van de bevrijding in 1944 geopend.