De toenmalige gemeentebesturen van Goeree-Overflakkee hebben tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog geen Joods vastgoed aangekocht. Maar ze waren wel betrokken bij het leeghalen van Joodse huizen, het beheren van deze panden en het uitvoeren van verschillende anti-Joodse maatregelen. Zo gaven burgemeesters gedwee en punctueel informatie over hun Joodse inwoners door aan de bezetter.
Dat staat te lezen in het onderzoek van historica drs. Betsy Biemond-Boer naar de rol van de gemeenten van Goeree-Overflakkee bij de ontrechting en het rechtsherstel van Joodse burgers en hun bezittingen tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Ontrechting is het stelselmatig ontnemen van rechten van een bepaalde groep mensen. De toenmalige gemeenten op Goeree-Overflakkee telden toen de oorlog uitbrak 63 Joodse inwoners, waarvan slechts 6 de naziterreur overleefden.
Het onderzoek is uitgevoerd op verzoek van de gemeenteraad van Goeree-Overflakkee. Drs. Biemond presenteert het onderzoeksrapport aan de raad op 26 september. Daarbij zijn ook nabestaanden van Joodse families aanwezig.
‘Ik kon dat niet begrijpen’
Het rapport heeft als titel ‘Ik kon dat niet begrijpen.’ Het is een citaat van overlevende Debora Rood. Zij gaf in een brief aan niet te begrijpen dat Joodse overlevenden zo weinig steun en aandacht kregen. Ook na de oorlog. Dat was ook op Goeree-Overflakkee zo. Er was geen speciaal beleid of aandacht voor de enkele overlevenden.
Via een overeenkomst kregen overlevenden eigendommen wel terug. Maar het was een langdurig en kostbaar proces met een ingewikkelde administratie. De overlevenden moesten bijvoorbeeld zelf de kosten van de opslag betalen. De onderzoekster omschrijft de houding van de gemeenten als ‘kil, tragisch en bureaucratisch’.
‘Grondig en zorgvuldig onderzoek’
In veel gemeenten vinden momenteel soortgelijke onderzoeken plaats. Het beeld dat uit het onderzoek komt verschilt niet veel van andere gemeenten. Dat maakt het echter niet minder schokkend. “Op systematische wijze heeft de bezetter onze Joodse inwoners hun rechten en bezittingen ontnomen. Het is pijnlijk dat gemeentebesturen bij de uitvoering van die maatregelen direct betrokken waren”, reageert wethouder Berend Jan Bruggeman.
Lees meer