24nov
Grote vliegtuigbom opgegraven in drukke straat Koksijde
In de drukke Zeelaan in Sint-Idesbald bij Koksijde werd bij werken even voor 16 uur een grote vliegtuigbom gevonden. De buurtbewoners werden geëvacueerd, maar mogen intussen terugkeren. De bom werd verplaatst naar een veilige plaats en zal daar tot ontploffing gebracht worden.
24nov
Ondergrondse bunkers uit Koude Oorlog blootgelegd op Vrijdagmarkt in Antwerpen
In Antwerpen zijn 2 ondergrondse bunkers blootgelegd bij graafwerken aan de Vrijdagmarkt. Ze dateren uit de Koude Oorlog en moesten dienen als schuilplaats bij nucleaire rampen of bombardementen. De bunkers worden de komende weken ontmanteld want op het plein komen bomen die de ondergrond nodig hebben om te kunnen groeien.
24nov
Onderwijs en indoctrinatie in Hitlers Duitsland
In zijn nieuwe boek ‘Van kinderwieg tot soldatengraf’ beschrijft Kevin Prenger, die ook geregeld op Historiek en TracesOfWar publiceert, hoe kinderen en jongeren vanaf hun vroege kinderjaren werden beïnvloed door nazi-propaganda. Dit begon vaak met relatief onschuldig ogende activiteiten in de Hitlerjugend, maar mondde later geregeld uit tot actieve deelname aan de oorlog. Jongeren werden vanaf jonge leeftijd voorbereid om soldaat te worden, zowel mentaal als fysiek, en velen van hen vochten uiteindelijk aan het front of in de Volkssturm. Online geschiedenismagazine Historiek stelde Prenger enkele vragen over zijn boek.
23nov
2700 bloembollen eren verzetsheld 'Dr. Max' op Maliebaan
Utrecht - 2700 gele narcissen zullen in het voorjaar 'Dr. Max' spellen op de Maliebaan in Utrecht.
22nov
Harde klappen en keien door de ruiten: Willem II-NAC was 1943 een oorlog in een oorlog
TILBURG - Talloze wedstrijden van Willem II heeft Peter Année (91) gezien. Zondag is hij bij Willem II-NAC weer van de partij. Zijn allereerste derby staat hem nog voor de geest. 17 januari 1943 werd er een oorlog in een oorlog uitgevochten.
22nov
Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkten ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel. Nu was het tijd voor een derde bezoek en een nieuwe serie aan artikelen.
Met een klein woordje op een hele grote handgetekende kaart van Dassel staat aangegeven: “Bioscoop!”. De kaart werd getekend door Frans Linders, een van de studenten in Dassel. Blijkbaar zat er bij café Klenke een bioscoop.
Heel af en toe schreven de studenten over een bioscoop in Dassel. Gerard Schampers schreef in een van zijn eerste brieven naar huis: “Vanmiddag ben ik naar de bioscoop geweest. Er komt hier om de vier weken een film. Het was zowat de slechtste film in de slechtste bioscoop die [ik] ooit gezien heb. In het vervolg gaan we naar Einbeck.” [note]Brief Gerard Schampers, 06-06-1943.[/note] Echter, we hadden enkel de kaart om de locatie te bepalen. Verder was er geen spoor van een bioscoop bij Klenke te vinden.
Café Klenke bestaat nog steeds in Dassel. Nu is het alleen een hotel, nog steeds in bezit van dezelfde familie Klenke. Aangekomen in Dassel bellen we aan, een van de medewerkers doet open en we vragen haar of ze kan bevestigen dat er ooit een bioscoop in het pand gezeten heeft. Ze denkt van niet, er was wel een grote zaal, maar die zou nooit gebruikt zijn als bioscoop. De bioscoop in Dassel zat in een groot pand aan de Erholungsheimstraße 15, even ten westen van het hotel.
Ze loopt met ons mee naar de beheerders van het locale museum in Dassel. Ook zij weten niks van een bioscoop bij Klenke en verwijzen naar dezelfde plek als de hotelmedewerkster. Zou Frans Linders het dan verkeerd getekend hebben?
De volgende dag gaan we op bezoek bij de dochter van Frau Kolle. Ze heeft haar 92-jarige levenspartner ook uitgenodigd. Hij heeft zijn hele leven in Dassel gewoond en zelfs na de oorlog als tiener bij de Ruwowerk-fabriek gewerkt. Hij weet zich nog wel het een en ander van oud-Dassel te herinneren.
We vragen waar in de oorlog de bioscoop in Dassel was en er komt direct én zonder twijfel een antwoord: “Bij Klenke, op de hoek. Het gebouw staat er nog steeds.” De kaart klopt toch! Het zijn de kleine feitjes, maar het is toch fijn als ze bevestigd worden.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
22nov
Lichamen Armeens bataljon geïdentificeerd op Sovjet Ereveld Leusden
Op het Sovjet Ereveld in Leusden zijn de lichamen van drie leden van een Armeens Wehrmacht-bataljon geïdentificeerd die in 1944 in Nederland door de Duitsers zijn geëxecuteerd.
22nov
Toch niet vernietigd: 500.000 ‘spookmunten’ gevonden in Japan
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog produceerde Japan miljoenen keramische munten. Ze werden echter nooit gebruikt en experts waren ervan overtuigd dat het merendeel was vernietigd – tot nu.
22nov
'Nazi-oma' Ursula Haverbeck (96) overleden
In Duitsland is de prominente rechtsextremist Ursula Haverbeck op 96-jarige leeftijd overleden. Ze kwam bekend te staan als 'nazi-oma' omdat ze op hoge leeftijd nog regelmatig werd gestraft voor het ontkennen van de Holocaust, wat verboden is in Duitsland.
22nov
Stephanie stuit per toeval op inktzwart familiegeheim, met haar boek doorbreekt ze de stilte en het
DEN BOSCH / AMSTERDAM - Door stom toeval stuitte de Bossche schrijfster Stephanie Biesheuvel op een inktzwart familiegeheim. Ze ging op onderzoek uit en trok daarmee een beerput open. De giftige familietraditie van zwijgen zorgde drie generaties lang voor een diep trauma. Met haar boek doorbreekt ze de stilte én het trauma.
21nov
Bekende Holocaustontkenner Haverbeck (96) overleden
HAMBURG (ANP/DPA) - De Duitse Holocaustontkenner Ursula Haverbeck is op 96-jarige leeftijd overleden.
20nov
Britse veteraan Raymond Whitwell overleden
Op woensdag 20 november is de Britse Tweede Wereldoorlog veteraan Raymond Whitwell op de leeftijd van 105 jaar overleden. Ray deed de gehele oorlog dienst en was een van de laatste paar nog in leven zijnde veteranen van de Slag om Arnhem. Hij is vaak naar Nederland terug geweest voor de herdenkingen rond 4 en 5 mei en in september.
19nov
Verzetsbuurvrouw van Sicherheitsdienst krijgt monument
Utrecht - Er komt opnieuw een bloemenmonument voor een Utrechtse verzetsvrouw. Na Truus en Trui van Lier krijgt Dr. Max een eerbetoon. Vrijdag gaan de bollen aan de Maliebaan de grond in.
19nov
Ton ontdekt een unieke verzameling brieven uit de Tweede Wereldoorlog
Na het overlijden van zijn vader en moeder ontdekte Ton Bastings (70) een kist op de zolder van het ouderlijk huis in Boxtel. De inhoud zag hij aan voor oude administratie maar bleek later een unieke verzameling van ruim tweehonderd liefdesbrieven uit de Tweede Wereldoorlog, geschreven door zijn ouders. Daarnaast vond hij brieven van geallieerden, dagboeken en zelfs een wapen. “Ik ging bijna iedere avond naar zolder om in de kist te kijken”, zegt Ton.
17nov
Tekeningen van Britse soldaat uit WOII zijn terug in Herzele
Herzele - Drie tekeningen die de Britse soldaat Jim Lightfoot tijdens de Tweede Wereldoorlog in Herzele maakte en naar zijn familie in zijn thuisland stuurde, zijn tachtig jaar later terug in Herzele. Per toeval, dankzij nabestaanden van de soldaat.
17nov
‘Opa Wiel’ was fout in de oorlog, en daar maakt zijn familie zeker geen geheim meer van
OSS - De een is geschiedenisleraar, de ander kunsthistoricus. Maar ondanks hun gedeelde interesse in het verleden, stuitten Kai en Iris Bloemers op een verborgen historie die ze nooit hadden durven vermoeden. Hun overgrootvader ‘Opa Wiel’ was een NSB’er. Met een podcast doorbreken ze het taboe daarover.
17nov
WO2-bommen bij Moordrecht onschadelijk gemaakt, wegen weer vrij
Langs de A20 bij Moordrecht zijn twee bommen uit de Tweede Wereldoorlog onschadelijk gemaakt. De explosieven, Britse 500-ponders, werden in de zomer gevonden bij werkzaamheden. Ze lagen in een stuk grond waar Rijkswaterstaat de snelweg wil verbreden.
17nov
Hoe Gerard (86) met zijn buurjongen de door Duitsers in beslag genomen fiets van zijn vader
BRABANT BEVRIJDHELVOIRT - Er was een vergunning, voor een fiets met luchtbanden. Toch werd die bij een huiszoeking op ruwe wijze ingenomen. Met een list kreeg de familie Veltman de fiets weer terug, waardoor de fiets de oorlog overleefde. Die wel.
16nov
Fotoreportage Veterans Day op Flanders Field American Cemetery in Waregem
Het Flanders Field American Cemetery is de enige Amerikaanse begraafplaats van de Eerste Wereldoorlog in België (West-Vlaanderen). In totaal vonden 368 soldaten in Waregem hun laatste rustplaats, daarnaast staan nog 43 Amerikaanse soldaten vermeld op de Muur van de Vermisten.
11 november, de datum van de Wapenstilstand, wordt elk jaar door de Amerikaanse president uitgeroepen tot ‘Veterans Day’. Elk jaar is er op die dag een plechtigheid op de begraafplaats. Door het “adopt-a-grave” programma zijn praktisch alle graven op Flanders Field geadopteerd. Op de plechtigheden zijn dan ook veel adoptanten aanwezig, meestal met een bloemenruiker om hun soldaat te eren. De ceremonie wordt jaarlijks verzorgd door diverse groepen Amerikaanse scouts die in België wonen.
Op 11 november 2024 begon de ceremonie met een vlaggenparade door de scouts, gevolgd door de nationale hymnen. De proclamatie van President Joe Biden die 11 november uitriep tot ‘Veterans Day’ werd voorgelezen. Daarna volgden enkele teksten en gedichten waaronder ‘For the fallen’, een gedicht geschreven in 1914 door Laurence Binyon, en ‘In Flanders Fields’, een oorlogsgedicht geschreven tijdens de Eerste Wereldoorlog door de Canadese militaire arts en dichter John McCrae. Er was telkens een Engelse en Nederlandse versie. De voordrachten werden voor een groot deel door de scouts gedaan, maar ook door Patrick Boone en Damon Joyce.
Na een stiltemoment eindigde de plechtigheid met een bloemenhulde. De scouts legden eerst een witte en rode roos bij de soldaten die sneuvelden op 11 november 1918, duidelijk te herkennen aan het Belgische en Amerikaanse vlaggetje voor de gedenksteen. Bij elke onbekende soldaat werd voor de plechtigheid een witte roos gelegd.
Ook in 2024 werden zij niet vergeten…
16nov
Bijzondere schenking voor museumcollectie Nationaal Monument Kamp Vught
Nationaal Monument Kamp Vught kreeg onlangs een schenking van voorwerpen die gevangene Roel Bleeker in Kamp Vught maakte. Zijn kleinzonen George en Roel Borgman hebben een vliegtuigje, gemaakt van restmateriaal, de stof met zijn kampnummer en servetringen geschonken, naast enkele documenten.
Roel Bleeker (1898) is in de Tweede Wereldoorlog vertegenwoordiger voor de Verenigde Verffabriek in Groningen en amateurbokser. Hij is geen bange man; hij verspreidt illegale krantjes en trekt er ’s nachts op uit om huizen van NSB’ers te bekladden. Begin 1943 wordt Bleeker in Groningen voor zijn verzetswerk gearresteerd. Na gevangenschap in het beruchte Scholtenhuis en het Huis van Bewaring in Groningen komt hij op 30 maart 1943 in Kamp Vught.
Philips-Kommando
Bleeker krijgt kampnummer 5847 en wordt tewerkgesteld in het Philips-Kommando. Hij krijgt er een soldeercursus en gaat aan de slag aan de radioband. In gestolen uurtjes maakt hij van ‘georganiseerd’ materiaal drie vliegtuigmodellen van ijzerdraad voor zijn zoontje Johnny. Ook maakt hij in het kamp voor zijn gezin twee servetringen, gedecoreerd met een bestekje. De servetringen zijn vakkundig gemaakt, met gevoel voor vorm en zijn nog mooi intact. Op 29 maart 1944 mag Roel vanwege gezondheidsredenen het kamp verlaten. Hij neemt de vliegtuigjes mee naar huis. Ze hangen jarenlang bij Johnny in zijn slaapkamer. Later geeft deze de vliegtuigjes aan zijn neefje George. Ook daar hebben ze de slaapkamer versierd. Helaas heeft maar één exemplaar het overleefd; deze is geschonken aan NM Kamp Vught.
Behouden voor de toekomst
Brigitte de Kok, medewerker collectie en presentatie: ‘Elk object heeft een eigen verhaal. Nog steeds hebben nabestaanden veel persoonlijke voorwerpen bij mensen thuis, die waardevol kunnen zijn voor musea. We willen voorwerpen en documenten uit Kamp Vught behouden voor de toekomst. Oude documenten blijven niet behouden in een gewone kast thuis, maar in een geklimatiseerd collectiedepot. We scannen de documenten voor het digitale archief en voor de schenker in hoge kwaliteit. Het materiaal wordt bijvoorbeeld gebruikt voor onderzoek, educatief materiaal en exposities. Wie materiaal in huis heeft, kan een bericht naar info@nmkampvught.nl sturen..'
15nov
Tweede Wereldoorlog vormt inspiratie voor deze elektrische motor
De Tweede Wereldoorlog was allesbehalve een fijne tijd, maar er zijn wel een paar iconische innovaties uit voortgekomen.
15nov
Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
Het is nu ruim twee jaar geleden dat ik de brieven van Gerard Schampers in handen kreeg. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkten ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. In juni en augustus 2023 bezocht ik Dassel. Nu was het tijd voor een derde bezoek en een nieuwe serie aan artikelen.
Het is de tweede dag van mijn derde bezoek aan Dassel. Deze ochtend hebben we een afspraak bij de Paul Gerhardt school in Dassel. Dit is de locatie van de oude Ruwowerk-fabriek waar de 22 studenten uit Nederland tewerkgesteld werden. Dit is dus historische grond, al zijn meeste scholieren op deze school zich daar niet van bewust.
Ik heb begrepen dat er nog oude kelders onder de school liggen, die vermoedelijk over zijn gebleven van de Ruwowerk-fabriek. Volgens de overleden stadsarchievaris hebben de Nederlanders in één van deze kelders gewoond. We ontmoeten de docente die ons een rondleiding geeft. De eerste kelder is direct onder het administratiegebouw. We dalen een donker oud trappetje af...
Eenmaal beneden staan we in een grote grijze ruimte. Nu huist hier het archief van de school. Sommige muren lijken ouder dan andere. Op de oudste buitenmuren staan nummers genoteerd. Ze lopen tot ergens in de vijftig. Wat zou het geweest kunnen zijn? De docente weet het ook niet. Misschien zijn het wel de bed-nummers van de dwangarbeiders geweest, maar dat is speculeren.
De andere kelder ligt onder een van de gebouwen met leslokalen. Deze is veel lager en met een rond gewelf. Je kunt er net niet staan en er zijn maar weinig ramen. De school gebruikt het af en toe voor exposities, maar nu staat het leeg.
De eerste, grotere kelder, ligt onder een pand dat er in de oorlog nog niet was. Ook stond er geen ander pand op die locatie. Dat is met de kleinere kelder wél het geval, maar die ligt haaks op het gebouw waar de studenten sliepen. Daarnaast bleek uit brieven en dagboeken van de studenten, dat ze niet in de kelder sliepen. Gerard Schampers schreef: “'t Onderdak is hier goed. We hebben twee grote vertrekken. Op 't ene slapen we allemaal. Op 't andere zitten en eten we. We hebben de eerste etage van 'n oud boerenhuis. Beneden ons zitten Russen. We hebben 'n aparte ingang. We moeten dan twee trappen op en komen op 'n portaal. Daar is ons pissoir en de w.c. Verder twee vertrekken waar de wasgelegenheid gemaakt wordt. Alles is nieuw. Van 't portaal komen we in de conversatiezaal en daardoor in de slaapzalen.” [note]TracesOfWar.nl - Gerard Schampers, de eerste maanden in Dassel, geraadpleegd op 24-10-2024.[/note] Theo Bakkeren schreef over dezelfde locatie: “Samen in één Stube, slaapruimte en ’n verblijfsruimte ernaast. Eén trap op in een verbouwde schuur.” [note]Dagboek Theo Bakkeren, 26-05-1944.[/note]
De Stube is het gebouw aan de rechterkant op bovenstaande ansichtkaart. Deze foto is genomen uit de richting van Einbeck. De lage kelder zou gelegen kunnen hebben onder het hoge gebouw in het midden.
Het lijkt er dus op dat geen van de kelders gebruikt werd als slaapvertrekken. De Russen sliepen op de begane grond. De kelders werden misschien wel gebruikt als schuilkelder, maar niets wijst er tot nu toe op dat er permanent geslapen werd.
Vanuit de kelders gaat de rondleiding verder over het schoolterrein. Waar in de Ruwowerk-fabriek al gebruik werd gemaakt van een waterturbine, is dat nu in de school nog steeds het geval. Het omleidingskanaal van de Ilme wordt nog altijd naar een waterkrachtcentrale gestuurd om een deel van de elektriciteit voor de school op te wekken.[note]Paul-Gerhardt-Schule Dassel, Erneuerbare Energie, geraadpleegd op 25-10-2024.[/note]
Verder op op het terrein is het kanaal zichtbaar en stroomt het verder stroomafwaarts, langs het sportveld weer terug naar de Ilme.
Lees ook de andere delen in deze serie:
- Dasselse dwangarbeiders: Herfst (1/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Terug naar school (2/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Bioscoop Klenke (3/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Frau Kolle (4/5)
- Dasselse dwangarbeiders: Herzberg am Harz (5/5)
15nov
'Schnellboot-bunker IJmuiden moet rijksmonument worden'
De Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed (RCE) wil dat de door de Duitsers gebouwde Schnellboot-bunker in de haven van IJmuiden een rijksmonument wordt. De grootste bunker van Nederland krijgt dan een beschermde status waardoor hij voor de toekomst behouden blijft.
![[video] Nieuwe documentaire uitgebracht over De Slag om de Grebbeberg](https://www.tracesofwar.com/upload/4474161002163308.jpg)
Op zoek naar objectieve informatie of actualiteiten over WOII? Wil je je eigen battlefieldtour maken naar de locaties van oorlogen uit het verleden? Of ben je geïnteresseerd in oorlogsonderscheidingen en hun ontvangers? TracesOfWar.nl vertelt u meer!
© STIWOT, 1999-2024. Alle rechten voorbehouden. Privacyverklaring, cookies, disclaimer en copyright