Helden en schurken IV

De vierde reeks van 'Helden en schurken' bestaat uit vijf bijeenkomsten over de bezetting in het Verzetsmuseum in Amsterdam. De serie begint op donderdag 17 januari met als onderwerp Nederlands-Indië en eindigt op 4 mei met de VPRO-documentaire Vastberaden, maar soepel en met mate.

17 Januari, 15.30 uur: Nederlands-Indië

De koloniale oorlog die Nederland tussen 1945 en 1949 in Indonesië voerde, is nog altijd stof voor emotionele debatten over oorlogsmisdaden en schadevergoeding. Wat moet er gebeuren voordat dit hoofdstuk kan worden gesloten? Hierover discussiëren historicus Cees Fasseur, die in 1969 de zogenoemde Excessennota schreef, en Hans Goedkoop, Andere Tijden-presentator en schrijver van het boek De laatste man over zijn opa die bij het KNIL vocht. De discussie wordt geleid door Ad van Liempt. NIOD-beeldspecialist Rene Kok verzorgt een visuele introductie.

21 februari, 15.30 uur: Hitlers zetbazen

Twee doorgewinterde nazi’s oefenden in het bezette Nederland het gezag uit: rijkscommissaris Arthur Seyss-Inquart en Hanns Albin Rauter, de Höhere SS- und Polizeiführer. Beiden zijn momenteel onderwerp van biografische studie. De biografie van Seyss-Inquart wordt geschreven door de Oostenrijkse historicus Johannes Koll, die van Rauter door de Nederlandse promovendus Theo Gerritse. Onder leiding van Bas Kromhout (Historisch Nieuwsblad) spreken zij over de karakters van deze twee nazi-kopstukken, hun onderlinge verhouding, de wijze waarop zij macht uitoefenden en hun plannen voor Nederland.

21 maart, 15.30 uur: W.F. Hermans en de oorlog

Onder leiding van VPRO-radiopresentator Anton de Goede discussiëren twee kenners van leven en werk van schrijver Willem Frederik Hermans, Ewoud Kieft en Willem Otterspeer, over oorlogsmythen. Hermans staat bekend als ontmaskeraar van het verzet. Hoe terecht was zijn sceptische houding ten opzichte van het Nederlandse verzet, en waar kwam die houding vandaan? Wat is er na alle ontmaskeringen overgebleven van de oorlog, die in Nederland toch nog altijd een belangrijk moreel referentiekader vormt?

18 april, 15.30 uur: Verzetsheldinnen

De zussen Truus Menger-Oversteegen en Freddie Oversteegen waren actief in dezelfde verzetsgroep als Nederlands bekendste verzetsheldin, Hannie Schaft. Als drie jonge meisjes pleegden ze de meest extreme – en omstreden – vorm van verzet: het liquideren van verraders. Hoe hebben ze dit ervaren en hoe kijken ze erop terug? Pauline Broekema (NOS) praat met hen.

2 mei, 15.30 uur: Vastberaden, maar soepel en met mate

De VPRO-documentaire Vastberaden, maar soepel en met matevan Henk Hofland, Hans Keller en Hans Verhagen uit 1974 wordt beschouwd als het eerste kritische geluid over de rol van de gemiddelde Nederlander tijdens en rond de Tweede Wereldoorlog. Aan de hand van interviews met vooral gewone mensen over de crisisjaren, de bezetting en de dekolonisatie van Nederlands-Indië – afgewisseld met speelfilm- en geluidsfragmenten – schetsten zij een nieuw beeld van de Nederlandse geschiedenis tussen 1938 en 1948. Rene Kok (Beeldspecialist NIOD) praat met de makers over deze invloedrijke film.

Meer informatie over deelname vindt u op www.verzetsmuseum.nl