Ongeveer een jaar geleden, kreeg ik de brieven van Gerard Schampers in handen. Een student in oorlogstijd, wonend in Helmond en studerend in Tilburg. In 1943 werd hij, met nog 21 andere studenten, tewerkgesteld te Dassel in Duitsland. In Dassel werkte ook een aantal Limburgers, die opgepakt waren tijdens de Kerkrazzia's in oktober 1944. Na vele verhalen over hen te hebben gehoord en gelezen, wilde ik de omgeving waar ze die tijd doormaakten graag met eigen ogen zien. Dus reed ik vier uur richting het oosten. In deze serie beschrijf ik mijn indrukken aan Dassel tijdens die dagen.
De kapel op de begraafplaats van Dassel.
Piet van Maris bezocht na de oorlog Dassel nog ruim vijftig keer. Elke keer ging hij op bezoek bij de familie Geese, het echtpaar waarbij hij in de oorlog tewerkgesteld werd en bij wie hij een aantal maanden inwoonde.
Na het overlijden van Hanne en Willie bezoekt hij ook beider begrafenis in Dassel. De begraafplaats is niet ver gelegen van de Ruwo-fabriek waar de studenten verbleven en ligt pal tegen over het oude station.
Ik loop met een oude foto van het graf over de begraafplaats. Het is een enorm terrein, maar veel graven zijn weg. Ik probeer aan de hand van de trap op de foto de plek te achterhalen. De ene trap is te hoog, de andere te laag. Het graf moet ergens achteraan op de begraafplaats liggen, hier hebben de trappen het juiste aantal treden.
Het graf van Hanne juli 1963. Bron: Familie Van Maris.
Het graf van Hanne en Willie Geese in 1973. Bron: Familie Van Maris.
Het graf kom ik niet tegen, wel een ander van een familie Geese, maar dat is een latere generatie. Ik loop naar de kapel, die helaas gesloten blijkt. Een man spreekt me aan en vraagt me wat ik kom doen. Gelukkig spreekt hij een aardig woordje Engels en kan ik uitleggen dat ik een oud graf zoek; en wat het verhaal er achter is. Zeer behulpzaam legt hij uit dat graven na dertig jaar geruimd worden. Stenen worden nog wel een tijdje bewaard op een centrale plek. Samen lopen we er heen, helaas ligt de steen hier ook niet tussen. We kunnen niet anders dan concluderen dat het graf verdwenen is.
De geschiedenis houdt hier op, maar we hebben de oude foto van het graf nog. Maar vooral, de verhalen van Piet van Maris en zijn eeuwige dankbaarheid voor de liefde van een familie bij wie hij als dwangarbeider tewerkgesteld werd. Het kan raar lopen in tijden van oorlog...
Lees ook de andere delen in deze serie:
-
Dasselse dwangarbeiders: Dassel (1/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Ilme (2/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Rotenkirchen (3/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Rabbathge (4/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Bahnhofstrasse 145 (5/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Begraafplaats (6/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Markoldendorf (7/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Spoorlijn (8/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Eisenhütte Dassel (9/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Burgstrasse Dassel (10/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Eisengiesserei Gattermann (11/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Einbeck ziekenhuis (12/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Katholieke Kerk (13/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Terug naar huis (14/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Terug naar Dassel (15/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: De Sint Michael Kerk (16/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Begraafplaats Einbeck (17/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: De Burgberg (18/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: De Bierberg (19/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Salzderhelden (20/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Stadtoldendorf (21/22)
-
Dasselse dwangarbeiders: Ratskeller (22/22)