TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Generaal Reynders, een miskend bevelhebber

Titel: Generaal Reynders, een miskend bevelhebber 1939 - 1940
Auteur: Luitenant-kolonel b.d. E.H. Brongers
Uitgever: Aspekt
Uitgebracht: 2007
Pagina's: 166
ISBN: 9059116038
Omschrijving:

Het boek belicht de laatste maanden van de carrière van de militair I.H. Reynders die benoemd werd tot Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht op 28 augustus, 1939. Zoals de titel van het boek al aangeeft, was deze aanstelling, die gevolgd werd door zijn bevordering tot Generaal, van korte duur. In februari 1940 werd hij gedwongen zijn ontslag aan te bieden aan Hare Majesteit Koningin Wilhelmina.

De redenen achter de beëindiging van een dermate belangrijke functie in tijden waarin de oorlogsdreiging sterk voelbaar was, worden toegelicht in dit prettig leesbare en goed gedocumenteerde verhaal van een schrijver, die een van de bekendste historici op het terrein van de Tweede Wereldoorlog mag worden genoemd. Zijn boek “Grebbelinie 1940” werd maar liefst 11 maal herdrukt. In zijn nieuwste boek beschrijft Brongers de opleidingen van een beroepsmilitair in die jaren. Hij gaat uitgebreid in op de verantwoordelijkheden van de Opperbevelhebber van het gehele militaire apparaat in Nederland in een tijd waarop een zware economische malaise haar stempel drukte en die nog alle nasleep vertoonde van de jaren dertig waarin de pacifistische beweging “het gebroken geweertje” de meeste militaire ontwikkelingen had gefrustreerd.

Een chronisch geldgebrek ging gepaard aan snel wisselende kabinetten zodat de burgerij weinig houvast had aan een regering die zich vooral verschool achter een politiek die erop gericht was neutraal te blijven in een dreigend conflict zoals dat ook tijdens de Eerste Wereldoorlog was gelukt. Desondanks slaagde Generaal Reynders erin een verdedigingsplan te ontwerpen, dat erop gericht was de opmars van de Duitsers lang genoeg te vertragen totdat er geallieerde hulp gearriveerd zou zijn. Een van de elementen die aan de orde komen, is het gebrek aan geld om de schootsvelden in de Grebbelinie vrij te maken door boomgaarden te kappen waarvoor de tuinders financieel gecompenseerd dienden te worden.

Het wordt duidelijk, dat een van de grootste verdiensten van Generaal Reynders is geweest, dat hij het gigantische karwei van de algemene mobilisatie in september 1939 zo goed georganiseerd heeft laten verlopen. De gebrekkige uitrusting van het leger en de veelal ondermaatse training van de manschappen hebben minder gewicht in de schaal gelegd dan het politieke gekonkel van met name de Minister van Defensie A.Q.H. Dijxhoorn onder Premier De Geer. Dijxhoorn werd benoemd tot minister terwijl hij in het leger de rang van luitenant-kolonel bekleedde. Deze Dijxhoorn zou voortdurend in conflict raken met Reynders en uiteindelijk op zijn ontslag aandringen. Als Minister van Defensie hield hij bijvoorbeeld onaangekondigde inspecties van militaire objecten zonder Reynders daarvan in kennis te stellen.

Het boek geeft gedetailleerd aan welke strategische afwegingen door Reynders werden gemaakt, welk inzicht hem daartoe bracht en ook hoe die door zijn opvolger Generaal Winkelman werden gehanteerd. Twee elementen van een Duitse aanval werden niet onderkend en dat waren het bombardement op Rotterdam en het feit dat de Duitsers in staat waren de grootste luchtlandingsoperatie in de geschiedenis tot op dat moment op touw te zetten. Het Nederlandse Leger kan niet genoeg geprezen worden voor de weerstand die geboden is aan de Duitse invallers, ondanks slechte training en minderwaardige uitrusting.

De gehele affaire rond de vervanging van Reynders werd na de oorlog onderhevig aan een Enquête Commissie Regeringsbeleid die een ongekend gedetailleerde bron van informatie voor de schrijver van dit boek was. Hij bedient zich van een uitgebreid notensysteem, geeft vier heldere kaarten, een register van bronnen en literatuur en tot slot een appendix met rangen bij de Koninklijke Landmacht in 1940.

Het boek is geschreven in een duidelijke stijl met een ietwat stijf taalgebruik. Het is rijk geïllustreerd met originele foto’s van de meeste betrokkenen en reproducties van officiële uitnodigingen en dergelijke. Voor geïnteresseerden in de gevoerde strategie in de meidagen van 1940 is het een historisch waardevolle aanvulling op bestaande literatuur. Regelmatig corrigeert Brongers het beeld dat opgeroepen wordt van het functioneren van Generaal Reynders in de delen 1 en 2 van Dr. L. de Jong.

Beoordeling: Goed

Informatie

Artikel door:
Fred Bolle
Geplaatst op:
09-12-2007
Laatst gewijzigd:
02-09-2009
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen