Er zullen onder de lezers ongetwijfeld mensen zijn die Pieter Hans Hoets kennen, of ooit van hem gehoord hebben. In 1990 haalde hij nog volgens eigen zeggen de voorpagina’s van alle kranten. De aanleiding voor deze aandacht was de uitgave van het boek ‘Englandspiel ontmaskerd: schijnstoot op Nederland en België 1942-1944’. Verschillende verhalen en passages komen ook in zijn eerste boek ‘Vrijgevaren’ voor.

Buitengaats! begint met een voorwoord dat in eerste instantie een beetje overdreven overkomt. De auteur wordt hierin door zijn vriend Leon de Winter opgeworpen als iemand met een volmaakt Nederlandse persoonlijkheid, toch is dit geen ongepast voorwoord. Lees bijvoorbeeld onderstaand citaat van De Winter eens:

Dit is een avonturenboek genoteerd door een jonge stem met een lichaam dat vele decennia heeft doorstaan. Sommige avonturen zijn ‘too good to be true’, en dus waar en waarachtig. Hoets heeft als de hoofdpersoon van een echt jongensboek het leven geleefd, en hij is altijd de dans ontsprongen, heeft altijd op het laatste moment de juiste afslag genomen. Natuurlijk, mazzel speelt daarbij een rol, maar bij Hoets is het ook afgedwongen door zijn ijzeren wil en zijn aangeboren gevoel voor verhoudingen, en vooral het Goede en het Redelijke.

Dit is slechts een summier voorbeeld waarin de positieve eigenschappen van Hoets naar voren komen. Het zegt wel wat over zijn belevenissen en het boek. Al lezende in dit boek gaat men het voorwoord begrijpen: de eigenschappen die in het voorwoord omschreven worden kunnen worden teruggevonden in het boek.

In de korte inleiding van eigen hand vermeldt Hoets dat het verhaal gericht is aan zijn kleinkinderen, familie en vrienden. Het is volgens de auteur ook niet echt een boek over ‘de oorlog van 65 jaar geleden.’ Het boek is een autobiografie over het leven van Hoets tijdens en na de Tweede Wereldoorlog. Het onderschrift bij de titel ‘Met een Engelandvaarder de wereld in’ bevestigt dat. Hoets kijkt in zijn boek vaak verder dan zijn eigen leefomgeving, duikt soms zelfs de geschiedenis van een bepaalde streek in om een verklaring te geven. Ook haalt hij in zijn voorwoord de film ‘Soldaat van Oranje’ aan, de bekende film over de oorlogsgeschiedenis van Erik Hazelhoff Roelfzema. Enkele passages uit deze film komen volgens Hoets uit zijn boek ‘Vrijgevaren!’ (Uitgeverij Donker 1976). Jammer is wel dat er in het verhaal zelf niet diep meer op deze passages wordt ingegaan.

Het levensverhaal van Hoets is beschreven in drie delen, die respectievelijk de periode van de Tweede Wereldoorlog, het Amerika van 1945-1985 zoals Hoets dat beleefde en het Amerika van nu en zijn toekomstverwachtingen gebaseerd op zijn ervaring en meningen van vooraanstaande personen in de Verenigde Staten, behandelen.

De eerste twee hoofdstukken zijn passages uit zijn jeugdjaren. Vooral de wil om het avontuur van de zee te ontdekken komt aan bod. Zonder dit lokkende avontuur wat zich tijdens zijn kinderjaren heeft gevormd was Hoets naar eigen zeggen geen Engelandvaarder geworden.

Het stuk over zijn tocht naar Engeland komt eigenlijk vrij vlot naar voren in dit deel, andere periodes worden een beetje onderbelicht gelaten waardoor het stuk vrij abrupt begint. Soms worden er behoorlijk tijdsprongen gemaakt. Vooral de periode dat hij in het studentenverzet zat, wordt niet echt uitgewerkt. De werkelijke tocht naar Engeland, via Zweden, wordt daarentegen wel goed uitgewerkt. Hoewel het boek ongetwijfeld de meeste gebeurtenissen uit de oorlog van Hoets vermeldt, zullen de lezers toch vlot door dit gedeelte heen lezen. Dit doet echter niets af aan zijn verhaal over deze periode. Zijn anekdotes uit die tijd, zijn belevenissen, zijn werk en zijn visie: dit alles komt aan de orde in dit gedeelte.

Het tweede deel sluit goed aan op het eerste deel. Na kort het einde van de Tweede Wereldoorlog te hebben omschreven, keert Hoets terug naar zijn studententijd. Het verhaal boeit vanaf het begin. Het is erg interessant om te lezen hoe Hoets zelf vrijwel direct aansluitend aan de Tweede Wereldoorlog naar Amerika vertrekt en daar een pittige studie weet te voltooien. Hij keerde terug naar Nederland om dan weer te emigreren naar Amerika met zijn ondertussen gevormde gezinnetje. De moeilijkheden in de begintijd, het doorzettingsvermogen van Hoets en zijn tips die hij doorlopend geeft, maken van dit gedeelte een prettig leesbaar onderdeel van zijn boek. Het is leerzaam om de tips van Hoets te lezen, op welke manier hij moeilijkheden overwon en dat op anderen probeert over te dragen. Het zijn geen tips van iemand zonder levenservaring. Toen hij met zijn kleine gezin naar Amerika vertrok had hij bijna niets, maar zijn sterke wil bracht hem tot een van de meest vooraanstaande juristen van de internationale Coca-Cola Company.

Het derde gedeelte richt zich op het huidige Amerika en zijn verwachtingen voor de toekomst. De ontwikkelingen in Amerika na de Tweede Wereldoorlog worden op een boeiende manier besproken. Dit gedeelte bevat ook een eerlijke verklaring van Hoets. In 1990 is het boek ‘Englandspiel ontmaskerd’ van dezelfde auteur op de markt gekomen. In 2006, op 84-jarige leeftijd, geeft de auteur ruiterlijk toe dat hij in dat boek fouten heeft gemaakt en dat hij hoopt dat het hem vergeven wordt. Hoets probeerde in dit boek de indruk te wekken dat de Engelsen met een misleidingoperatie de Nederlandse agenten hebben opgeofferd. Nadat er in 2000 een nieuw boek op de markt was gekomen ging Hoets een gesprek aan met de auteur, omdat er diverse tegenstrijdigheden in het boek van Michael Foot en het boek van Hoets zaten. Tijdens dit gesprek is Hoets erachter gekomen dat de Engelsen niet bewust een misleidingoperatie hebben uitgevoerd. De veronderstelling van Hoets is in dat boek dus onjuist.

De auteur heeft zeker de gave om bepaalde voorvallen boeiend op papier neer te zetten. Kort en bondig is de schrijfstijl van de auteur, nergens in het boek wordt het verhaal saai of onnodig verlengd. Dit doet zeker niets af aan de kwaliteit van dit boek: het is een autobiografie bij uitstek. Ook het taalgebruik is bewust gekozen, denk aan het woord ‘mond’ dat in het boek vaak vervangen wordt door ‘bek’, en aan het woord ‘zeuren’ wat vervangen wordt door ‘kankeren’. Toch is deze grove taal niet storend, het past geheel in de schrijfstijl van Hoets. Het boek is prettig leesbaar en boeiend vanaf het begin tot het einde. Nergens treffen we onnodig lange stukken aan die geen verband houden met zijn boodschap.

Voor mensen die de geschiedenis willen lezen van een Engelandvaarder, die iets willen lezen van de moeilijke jaren na de Tweede Wereldoorlog, en die benieuwd zijn naar de geschiedenis van een persoon die buitengaats ging, is dit een absolute aanrader!