Bernie Mestriz, een orthodox Joodse jongen uit Terborg, was nog maar 15 jaar toen de oorlog begon. Om te ontsnappen aan de vervolging zwierf hij door de Achterhoek als boerenknecht met een vals persoonsbewijs. Hij werkte op verschillende boerderijen en in ruil daarvoor kreeg hij een onderduikplek. Het dagboek dat hij in die periode bijhield is nu gepubliceerd onder de naam ‘Bernie’s oorlog’.

Op 13 april 1942 kreeg Bernie op 17-jarige leeftijd een vals persoonsbewijs. Het was de dag dat hij veranderde van de orthodoxe Jood Bernie Mestriz in boerenknecht Michiel Johan Schuurman. Het was dit persoonsbewijs dat ervoor zou zorgen dat hij als enige van zijn gezin de jodenvervolging zou overleven. Als boerenknecht zwierf hij over het Nederlandse platteland, keihard werkend op het land in ruil voor een slaapplek en eten. Af en toe werd een gezin verraden en moest hij weer verder vluchten.

Om alles vast te leggen, van oorlogsverslaggeving tot de dagelijkse werkzaamheden en vrijetijdsbesteding en ook om zelf op de been te blijven, hield hij een dagboek bij. Hierin schreef hij: de internationale en nationale ontwikkelingen, familienieuws, dagelijkse werkzaamheden, informatie die belangrijk was voor het boerenleven, zijn vrije tijdsbestedingen maar ook wat hij meemaakte, verraad en angst. Tussen de regels door is veel verdriet te lezen. Nog lange tijd wisselde hij brieven met zijn moeder, tot ook dat stopte.

Dagelijkse werkzaamheden, het weer en oorlogsontwikkelingen werden direct achter elkaar, of soms door elkaar, beschreven met weinig directe emotie.

"Verder nog wat koeienhopen geslagen. ’s Middags de laatste aardappels aangebouwd. S ’Avonds had ik een brief van Beppy. Uiterlijk woensdagmiddag moeten de Joden hun fietsen inleveren op de gemeentehuizen. Voorts is het ook aan Joden verboden voertuigen te lenen of te berijden. Slechts van bussen of trams mag gebruik gemaakt worden onder bepaalde omstandigheden. De oorlog met Rusland duurt vandaag al een jaar."

In zijn vrije tijd leerde Bernie Hebreeuws. Hij was hiermee begonnen tijdens de oorlog terwijl hij rondzwierf als boerenknecht. Een opvallende keuze die zijn sterke karakter duidelijk laat zien. Hij was tevens goed op de hoogte van de nationale en internationale ontwikkelingen. Hij schreef dagelijks het belangrijkste nieuws op. Zo schreef hij in mei 1943:

"De kampen in Vught zijn leeg, zodat alle Joden doorgestuurd zijn. Ook in Amsterdam zijn de meeste Joden nu weg. Overal wordt nu spoedig de invasie verwacht. ’t Is uitstekend weer geworden. Barometerstand 73. S’ Avonds met Albert een maaltje erwten uitgezocht."

Bernie schreef ook regelmatig korte, schokkende zinnen neer die bijna niet opvallen maar die het verdwijnen van zijn gezin presenteren.

"s ’Morgens het gewone werk gedaan. Middags wat gelezen. In Amsterdam is bijna alle familie weg; kreeg gisteren bericht. Barometerstand 60. Regenachtig." (2 juni 1943)

"Twee jaar geleden werden papa en de anderen door de Duitse bandieten opgehaald." (8 oktober 1943)

"Volgens de Duitse berichten is het vandaag twee jaar geleden dat papa in Mauthausen overleden is en nadien zijn helaas zovelen deze weg gevolgd."(11 oktober 1943)

Bernie overleefde als enige van zijn gezin de oorlog en emigreerde op 31 mei 1951 naar Israël waar hij nog lang leefde.

"Bernard Mestriz overleed in 1999 in Jeruzalem als Issachar Mestriz. Na zijn aankomst in Israël gebruikte hij nog uitsluitend zijn Hebreeuwse voornaam, zijn verleden achter zich latend. Hij liet een groot gezin met elf kinderen na. Dat was zijn antwoord op Hitler."

Bernie’s oorlog is een belangrijk dagboek dat het verhaal vertelt van een overlevende van de holocaust. Bernie heeft niet in werk- of concentratiekampen gezeten waardoor zijn verhaal anders is dan van sommige andere overlevenden. Maar desalniettemin is het een indrukwekkend verhaal dat veel interessante informatie bevat. Het lezen van zijn dagboek geeft de lezer een persoonlijke connectie met Bernie en je leeft van het begin tot het eind mee.