TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Death March Escape

Titel:Death March Escape - The Remarkable Story of a Man Who Twice Escaped the Nazi Holocaust
Schrijver:Hersch, J.J.
Uitgever:Frontline Books
Uitgebracht:2018
Pagina's:283
ISBN:9781526740229
Omschrijving:

Eind 1944 werd nazi-Duitsland steeds verder in het nauw gedreven. Vanuit het oosten en westen rukten de geallieerden steeds verder op. Een van de gevolgen hiervan was dat de geallieerden steeds dichter bij de concentratiekampen kwamen. De Duitsers wilden de gevangenen niet zomaar opgeven en ook wilden ze zoveel mogelijk bewijzen van de Holocaust laten verdwijnen. Hierdoor werden o.a. vernietigingskampen ontmanteld (denk aan het opblazen van de gaskamers en crematoria van Auschwitz-Birkenau) en werden gevangenen op Dodenmarsen gestuurd, richting andere concentratiekampen die centraler in Duitsland lagen. Dit waren vele kilometers lange marsen onder afschuwelijke omstandigheden waarbij vele gevangenen doodvroren of niet konden volgen en door een nekschot werden gedood.

Een half jaar eerder, in juni 1944, werd Dave Hersch, een 18-jarige Jood, vanuit Dej in Hongarije via Auschwitz-Birkenau naar Mauthausen getransporteerd. Dit gebeurde op het hoogtepunt van de vernietiging van de Joodse Hongaren. Hersch ontsnapte aan de mogelijke vergassing in Birkenau, maar kwam terecht in Mauthausen, dat tot één van de gruwelijkste kampen van nazi-Duitsland gerekend kon worden. De granietgroeve en de Dodentrap van Mauthausen waren berucht. Dave werd te werk gesteld in de groeve en overleefde met veel kunst en vliegwerk. Uiteindelijk werd hij naar het nabijgelegen KZ Gusen vervoerd alwaar de gruwel van de Holocaust onverminderd doorging.

Bij het naderen van de geallieerden ging ook Dave mee met een Dodenmars. Ook hierbij kruipt hij een aantal malen door het oog van de naald en weet hij zelfs een keer te ontsnappen door zich in een vluchtelingencolonne, die de Dodenmars kruiste, als ‘vluchteling’ voor te doen. Uiteindelijk bereikt hij een huis alwaar de eigenaresse hem wat te eten geeft, maar hem daarna toch aangeeft bij een aantal SS-ers die hem weer terug naar het concentratiekamp brengen. Meer dood dan levend gaat Hersch een aantal dagen later opnieuw met een Dodenmars mee en hieruit weet hij dan definitief te ontsnappen en onder te duiken bij de familie Friedman, die met gevaar voor eigen leven hem het leven redde. De schrijver van dit boek, Jack Hersch, is de zoon van Dave en komt op het idee om een boek te schrijven over zijn vaders belevenissen nadat hij in 2007 een foto van zijn vader als gevangene had gezien op de website van het Mauthausen Memorial.

Jack had slechts eenmaal indringend met zijn vader gesproken over zijn belevenissen. Dat was in 2001. Op basis van dit gesprek probeert Jack het verhaal van zijn vader te reconstrueren in dit boek. Hij combineert dit met een reis naar Europa, alwaar hij de plekken bezoekt waar zijn vader geweest is. Hij bezoekt Mauthausen en de locatie van KZ Gusen en reconstrueert de ontsnappingen van zijn vader.

Conclusie:

Jack Hersch schrijft het verhaal over zijn vader op prettig leesbare wijze. Dit boek is een weergave van de zoektocht naar het deel van het verhaal van zijn vader dat hij niet volledig kende. Hij neemt de lezer mee op zijn zoektocht. Hij beschrijft zijn ontdekkingen in Oostenrijk en combineert dat met flashbacks uit het gesprek dat hij in 2001 met zijn vader voerde. De meer ervaren kenner van de Tweede Wereldoorlog merkt dat Jack Hersch een leek is op dit onderwerp, maar dat is over het geheel genomen niet zo storend. Hier en daar zijn er omissies of vult Hersch zaken met zijn beperkte kennis verkeerd in. Wat ook erg opvalt is dat dit boek vanuit een sterke Amerikaanse optiek beschreven is. De Amerikaanse lezer zal de connectie kunnen maken met een aantal anekdotes, maar de doorsnee Europeaan zal het hier een stuk moeilijker mee hebben.

Doordat Hersch in 2001 nauwelijks kennis en referentiekader had toen hij met zijn vader sprak, blijven een heleboel zaken onduidelijk of onzeker. Bij zijn zoektocht en onderzoek, ná de dood van zijn vader, komen veel vragen bij Jack op. De meeste vragen blijven onbeantwoord of worden door Jack ‘ingevuld’. Het gebrek aan hoor-wederhoor maakt dat het verhaal weliswaar erg boeiend om te lezen is, maar dat de historische waarde ervan hier en daar met een korrel zout moet worden genomen.

Beoordeling: Zeer goed

Informatie

Artikel door:
John Smeets
Geplaatst op:
06-03-2019
Feedback?
Stuur het in!

Afbeeldingen