Titel: | De voorproefster van Hitler |
Schrijver: | Rosella Postorino |
Uitgever: | Xander |
Uitgebracht: | 2018 |
Pagina's: | 344 |
ISBN: | 9789401609173 |
Omschrijving: | De hoofdpersoon Rosa Sauers in de roman ‘De voorproefster van Hitler’ is gebaseerd op Margot Wölk. Wölk was een getrouwde secretaresse in Berlijn die, door de aanhoudende bombardementen, naar haar schoonmoeder in Gross-Partsch (Oost-Pruissen) verhuisde. Haar man Karl vocht als soldaat aan het Oostfront. Hitlers tijdelijke hoofdkwartier voor het Oostfront (de Wolfsschanze) lag slechts op enkele kilometers van het huis van haar schoonouders. Al snel werd Rosa (Margot) min of meer verplicht gerekruteerd om met 14 andere vrouwen te gaan werken als voorproefster in het nabijgelegen Krausendorf, alwaar het eten van Adolf Hitler werd bereid. De voorproefsters werden gedwongen om het eten van de Führer te proeven vooraleer dat aan Hitler werd voorgezet. Dit werd niet gedaan om de kwaliteit van het eten te controleren, maar om te kijken of er gif in het eten zat. In het boek krijgt de lezer een beeld van de psychologische belasting die dat voor de dames met zich mee bracht. Postorino beschrijft dat het strenge regime en de hardheid van de bewakers voor veel dames eigenlijk veel te zwaar was. Met allerlei mentale en fysieke problematieken tot gevolg. Natuurlijk, in een tijd van oorlog, waarbij in Duitsland heel veel voedsel schaars was geworden, was het eten dat Rosa en haar collega’s werd voorgezet buitengewoon goed en veelzijdig (behalve dan dat er geen vlees bij zat, aangezien Hitler vegetariër was). Postorino beschrijft verder hoe Rosa zwaar te lijden heeft onder het gedrag van haar schoonmoeder en hoofdzakelijk door het gegeven dat haar man Gregor (gebaseerd op de man van Margot, Karl) vermist wordt aan het Oostfront. Dit vormt een zware psychische belasting voor Rosa, die zelfs een affaire begint met een van haar kwelgeesten, SS-luitenant Ziegler. In de tijd dat zij werkzaam was als voorproefster heeft zij Hitler nooit gezien. Wanneer de Russen steeds dichterbij komen helpt een soldaat haar, per trein, te ontsnappen. Zij hoort later dat zij de enige van de 15 vrouwen is die het overleefd heeft. De rest van de vrouwen is door de Russen vermoord. Aangenomen wordt dat Rosa’s echtgenoot Gregor (Karl) in Rusland is gesneuveld. |
Conclusie: |
Wölk heeft zelfs met haar man die in 1980 overleed niet over deze traumatische geschiedenis gesproken. Pas in 2012 (zij was toen 95!) is zij in de openbaarheid getreden met haar verhaal. Postorino had de intentie om met Margot Wölk te praten over haar ervaringen. Helaas was ze net te laat, Margot was al overleden. Voor haar boek heeft Postorino met andere personen over de geschiedenis van Wölk gesproken. Het probleem met dit boek is dat de lezer zich steeds afvraagt of wat Postorino vertelt nu wel of niet in het écht gebeurd is. Zo ontmoet de hoofdpersoon Rosa zelfs Claus Schenk Graf von Stauffenberg en is ook haar affaire met de SS-officier nooit door Wölk zelf bevestigd. Postorino verzandt hier en daar in literaire overpeinzingen die er ook voor zorgen dat de lezer niet weet of zij nu de hoofdpersoon een droom laat beschrijven of dat het daadwerkelijk gebeurt. De dichterlijke vrijheden die Postorino zich heeft veroorloofd geven de indruk dat zij voor de makkelijkste weg gekozen heeft door een waargebeurd verhaal losjes als basis te nemen voor een roman, zonder bang te hoeven zijn voor vragen van historici. Zo verhaalt Postorino ook niet over het feit dat Rosa (Margot) wekenlang door Russen meermaals is verkracht, hetgeen er voor gezorgd heeft dat zij en Karl nooit kinderen hebben kunnen krijgen. Wanneer het boek puur als fictieve roman was geschreven dan had het veel meer indruk gemaakt. Door te stellen dat het gebaseerd is op een waargebeurd verhaal blijft de lezer met ambivalente gevoelens zitten. Samenvattend kan gesteld worden dat dit boek een gemiste kans is. Het ongelofelijk indrukwekkende verhaal van Wölk had een beter lot verdiend. |
Beoordeling: | Redelijk |