In 2002 publiceerden René Kok en Erik Somers, beiden als historici verbonden aan het NIOD, het "40-45 Boek". Daarvoor hadden zij uit de toenmalige collectie van maar liefst 150.000 foto's van erkende fotografen, grote fotopersbureaus, legerfotografen en amateurfotografen een indrukwekkende keuze gemaakt van 500 zwart-wit foto's. Van het boek werden meer dan 25.000 exemplaar verkocht, wat de beide historici er toe bracht in 2011 uit de inmiddels met 30.000 foto's uitgebreide collectie een nieuwe keuze te maken van kleurenfoto's die in het "Grote 40-45 Boek" werden opgenomen. Blijkbaar is ook deze publicatie succesvol geweest, want inmiddels is onder redactie van Kok en Somers een hele serie 40-45 fotoboeken op de markt gebracht. Nadat in de serie eerst Rotterdam, Noord-Brabant, Zeeland, Drenthe, Dordrecht en Zwolle waren uitgegeven (de logica van deze keuze is niet erg duidelijk of in elk geval niet voor de hand liggend, wat overigens allesbehalve bezwaarlijk hoeft te zijn), is nu een editie over Arnhem op de markt gebracht. De neerlandica Ingrid Jacobs is verantwoordelijk voor deze uitgave.

In vergelijking met de 368 pagina's die "Het Grote 40-45 Boek" omvat, is de omvang van het boek over Arnhem met 112 pagina's erg aan de magere kant. De samenstelster en schrijfster besteedt binnen dat beperkte aantal pagina's ook nog aandacht aan het vooroorlogse Arnhem, de mobilisatie vlak voor de Duitse inval in mei 1940 en tot slot aan de wederopbouw van de vernielde stad. Dat heeft als beoogd effect dat in woord en beeld een iets completer verhaal over Arnhem kan worden verteld. Het heeft echter als nadeel dat binnen het toch al niet erg grote aantal pagina's de daadwerkelijke oorlogsperiode, toch overduidelijk het thema van het boek, behoorlijk wordt ingeperkt. En binnen die oorlogsjaren kiest Jacobs er voor om de Slag om Arnhem, inclusief de evacuatie van de Gelderse hoofdstad, als belangrijkste onderdeel van haar verhaal te maken. Terecht merkt ze in de inleiding op dat dit de meest cruciale periode in de geschiedenis van de stad is geweest.

Operation Market Garden trof de stad diep in het hart en veranderde haar voor eens en altijd ('eens en voor altijd' maakt de schrijfster er van, die voor een neerlandica meer van dit soort opvallende missers heeft). De complete binnenstad werd verwoest, de voltallige bevolking werd door de bezetters geëvacueerd en die laatsten hadden daardoor maandenlang de gelegenheid de stad compleet te plunderen. Het wordt allemaal met mooi fotowerk inzichtelijk gemaakt. Fotowerk overigens dat vanwege de grote aandacht die de mislukte geallieerde operatie al jarenlang krijgt, voor het merendeel bekend is of anders zeker niet erg verrassend meer is. Het accent op deze overbekende periode is eigenlijk iets te gemakzuchtig en voor de hand liggend. Hoe mooi de vormgeving en het fotowerk ook is, het voegt zo weinig toe aan wat in vele eerdere publicaties over Arnhem al naar buiten is gebracht. Jacobs merkt zelf op dat ze het betreurt dat de meeste aandacht in de duizenden (sic) boeken die al over Arnhem en de oorlog zijn verschenen altijd uitging naar het laatste oorlogsjaar en dat zij met haar selectie probeert het verhaal van Arnhem gedurende alle vijf oorlogsjaren te vertellen. Daar is ze dus niet in geslaagd.

Het meest interessante deel van het boek zou eigenlijk het fotowerk moeten zijn dat de periode mei 1940 tot september 1944 behandelt, een periode die in de drie hoofdstukken "Dagelijks leven", "Duits militair vertoon" en "Joods Arnhem" wordt behandeld. Van die drie onderwerpen krijgt vooral dat militaire Duitse vertoon de meeste aandacht, daar was om begrijpelijke redenen ook voldoende materiaal makkelijk voorhanden. Een specifieke zaak krijgt daarbij met vier pagina's een onevenredig grote aandacht: de begrafenis van Richard Singenstreu, de zestigjarige directeur van het opleidingsinstituut voor de Hitlerjugend die op 30 mei 1944 door het verzet werd doorgeschoten en met veel vertoon enkele dagen later op de begraafplaats Zijpendaal werd begraven - in aanwezigheid van Arthur Seyss-Inquart en nog wat Duitse kopstukken. De twee andere onderwerpen komen er zeer bekaaid af, zodat het eindresultaat een onevenwichtig beeld van de Arnhemse oorlogsjaren geeft.

Over die onderwerpen en periode wordt opgemerkt dat de samenstellers bij het geschikt beeldmateriaal op problemen stuitten, waarbij opvallend genoeg wordt verwezen naar problemen in vooral de laatste oorlogsjaren: weinig fotomateriaal, dat bovendien van zeer slechte kwaliteit was, strenge censuur en een verbod op buitenshuis fotograferen na 20 november 1944. Op dat tijdstip viel er al weinig 'dagelijks leven' meer te fotograferen, want vanaf maandag 25 september 1944 was de stad vanaf acht uur 's avonds ontruimd. De negentigduizend Arnhemmers waren onvrijwillig vertrokken. Op 15 april 1945 trokken Britse troepen de spookstad binnen en vanaf die dag kon de bevolking weer terugkeren naar wat resteerde van hun huizen. Slechts 145 woningen waren onbeschadigd de oorlog doorgekomen; bij de andere 23.360 woningen varieerde de schade van lichte beschadiging tot totale verwoesting. In het Gelders Archief is een omvangrijke collectie foto's over Arnhem in de jaren 1940-1945 beschikbaar, die zoals valt te verwachten ook veel materiaal over de periode vanaf september 1944 omvat plus officieel Duits propagandamateriaal, maar toch ook wel materiaal bevat dat hier voor een belangrijke aanvulling kan zorgen.

Dat gemis van een evenwichtige verdeling van het fotomateriaal over de vijf oorlogsjaren is spijtig, maar als verzachtende omstandigheid mag worden opgemerkt dat de beschikbaarheid van goed fotomateriaal over het dagelijks leven in de eerste oorlogsjaren inderdaad een lastig, zij het niet persé onoverkomelijk probleem is. Zoals gebruikelijk in deze reeks boeken ligt de lat verder erg hoog. De foto's die in het boekwerk zijn opgenomen, zijn allemaal van uitzonderlijk goede kwaliteit, de lay-out is schitterend, de verduidelijkende teksten zijn to-the-point en het drukwerk is ook goed verzorgd.