“Af en toe deed hij de stem en gebaren van oude kameraden na. Hitler was een uitmuntend imitator. Hij imiteerde feilloos het hiklachje van koning Victor Emanuel van Italië en deed behendig voor hoe de koning, die een reus scheen als hij zat, niet groter werd als hij opstond. In deze vooroorlogse tijd kon Hitler vrolijk en humoristisch zijn”. Deze uitspraak is van Christa Schroeder, Zij was één van de persoonlijke secretaresses van Adolf Hitler. Christa Schroeder bekleedde deze functie van 1933 tot aan de capitulatie van Duitsland in mei 1945 en was in deze periode vrijwel dagelijks in de directe nabijheid van haar Führer. “Hij was mijn Führer” is een persoonlijke getuigenis, samengesteld uit haar, in de oorlogsjaren gemaakte aantekeningen, geschreven brieven en naoorlogse herinneringen.

Emilie Christine Schroeder werd op 19 maart 1908 geboren in Hannoversch Münden, in Midden-Duitsland. Ze vertrok naar het plaatsje Nagold, ten zuidwesten van Stuttgart, nadat haar ouders overleden waren. Daar werkte ze voor een advocatenkantoor in 1929 en 1930. Na een opleiding als stenotypiste vertrok de jonge vrouw naar München en werd aangenomen als secretaresse en stenotypiste bij de Sturmabteilung van de SA-Führung, het bestuursorgaan van de paramilitaire organisatie van de NSDAP. Begin 1933 leerde ze Hitler kennen toen hij net tot kanselier benoemd was. In datzelfde jaar werd ze door hem aangesteld als zijn persoonlijke secretaresse. De volgende twaalf jaar bleef ze deel uitmaken van de entourage van de leider van nazi-Duitsland. Hierbij was ze aanwezig in de verschillende hoofdkwartieren van Hitler zoals de Wolfsschanze, bij Rastenburg in Oost-Pruissen, de Obersalzberg, de Führerbunker in Berlijn en de commandowagon van de speciale Führertrein.

Christa Schroeder was geen overtuigd nationaalsocialist. Ze verklaarde zelf: “Als de KPD me in 1930 een baan had aangeboden in plaats van de NSDAP, was ik misschien communist geworden”. In haar aantekeningen schreef ze: “Na drie maanden kreeg ik te horen dat ik lid moest worden van de partij omdat alleen leden van de NSDAP in dienst konden blijven. Omdat ik niets van politiek wist en mijn baan niet wilde verliezen, ondertekende ik het aanmeldingsformulier en daarmee was de kous af. Het veranderde niets aan mijn leven”. Deze houding heeft er waarschijnlijk toe geleid dat Christa Schroeder geen enkele vorm van spijt betuigt in haar memoires. Ze beweert weinig geweten en begrepen te hebben van de vaak spraakmakende politieke gebeurtenissen tijdens het korte bestaan van het Derde Rijk. Haar boek beschrijft wel de belangrijkste politieke hoogtepunten, maar op een zeer oppervlakkige wijze. Christa Schroeders getuigenis biedt vooral een intieme inkijk in het reilen en zeilen van Hitlers huishouding en schetst een onthullend portret van een groot aantal van zijn naaste medewerkers. Ze beschrijft een groot aantal tekortkomingen en eigenaardigheden van Hitlers entourage, maar bijvoorbeeld ook Hitlers moeizame en mysterieuze relaties met verschillende vrouwen.

Omdat Christa Schroeder zo lang in Hitlers directe nabijheid verbleef kende ze hem als geen ander. Ze beschrijft dan ook niet alleen de karaktertrekken van haar chef, zoals ze hem in haar boek steeds noemt, maar ook zijn eigenaardigheden en gewoontes. Zo beschrijft ze zijn burgerlijke manieren, zijn soberheid, zijn stemmingswisselingen en zelfs zijn gevoel voor humor. Haar portret van Hitler is niet die van het monster zoals de meeste lezers de nazileider in gedachten zullen hebben, maar die van een grootmoedige, vaderlijke leider, die zeer hoffelijk is, vrijuit met zijn secretaresses babbelt en dol is op Beiers appelgebak, groenteschotels en zijn Duitse herder Blondi.

Na de oorlog werd Christa Schroeder door de Amerikanen tot "hoofdschuldige" aan oorlogsmisdaden bestempeld. Na drie jaar in de gevangenis gezeten te hebben werd haar denazificatie-aanklacht omgezet naar "meeloper" en werd ze, op 12 mei 1948, op vrije voeten gesteld. Deze ervaring liet haar niet onberoerd. Omdat ze niets van politiek afwist, begreep ze niet dat ze zo zwaar gestraft werd. Haar bitterheid nam nog toe toen ze na de oorlog werd verhoord door de Fransman Albert Zoller, die een functie vervulde in het Amerikaanse 7e leger als verbindingsofficier. Zoller bracht de verhoorresultaten, opgedist met verzonnen details, uit als “Hitler privat” in 1949 en prees het boek aan als de herinneringen van Hitlers geheime secretaresse, maar ging zelf met de eer en de royalty’s aan de haal. Een aanzienlijk deel van haar boek wijdt Christa Schroeder dan ook aan het rechtzetten van onjuiste gegevens die door Zoller beschreven werden.

Christa Schroeders memoires werden in 1985, kort na haar dood, op 28 juni 1984 op 76-jarige leeftijd, in Duitsland uitgegeven. Hoewel de Duitse uitgave van “Er war mein Chef” goed ontvangen en gelezen werd, duurde het bijna 25 jaar voordat het boek in het Engels vertaald werd. Dat is vreemd omdat de herinneringen van een andere secretaresse van Hitler, Traudl Junge, met als titel “Until the Final Hour”, die in 2004 werden uitgebracht, heel goed ontvangen werden. De Duitse versie werd onder de naam “Bis zur letzte Stunde” in 2002 gepubliceerd, een verschil van slechts twee jaar. Waarschijnlijk ligt de verbitterde toon van Schroeders boek en de afwezigheid van enige vorm van berouw in “Er war mein Chef” ten grondslag aan het feit dat het tot april 2009 duurde voor “I was Hitler`s secretary” verscheen.

“Hij was mijn Führer” is als losstaande informatiebron ongeschikt omdat de lezer een te eenzijdig positief beeld van Hitler zou krijgen. Als aanvulling op de vele werken die over de nazileider zijn verschenen is het boek echter uitermate geschikt omdat het helpt het monsterlijke beeld over Hitler te relativeren waardoor een completer portret ontstaat. De vaststelling dat Hitler niet alleen een moorddadige dictator was, die zijn volgelingen heeft aangezet om gruwelijke misdaden te verrichten, maar ook een mens van vlees en bloed met al zijn tekortkomingen, zal voor sommige lezers een teleurstelling zijn of zelfs verontwaardiging oproepen. Na deze emoties zal echter een objectiever beeld van de Führer ontstaan waardoor veel van zijn beslissingen in de Tweede Wereldoorlog beter te begrijpen zijn. Het boek van Christa Schroeder heeft niet de beeldende overtuiging van een film als “Der Untergang”, over de laatste dagen van Hitler in de Führerbunker in Berlijn, maar wel dezelfde relativerende kracht.