De eenheden uit de Schotse hooglanden waren vertegenwoordigd in vrijwel iedere grote slag tijdens de Tweede Wereldoorlog. Bovendien waren sommige van deze soldaten, gehuld in een kilt of met een doedelzak, vaak een bijzondere gewaarwording voor de vijand op het slagveld. Het is dan ook niet verwonderlijk dat er onder hen die geïnteresseerd zijn in militaire historie aanzienlijke aandacht is voor de inzet van de Highlanders. Sinds kort kan er een nieuwe publicatie aan de historiografie van de Highlandeenheden worden toegevoegd: Black Watch. Veteraan Tom Renouf heeft de ervaringen die hij als jonge soldaat heeft opgedaan op papier gezet en op deze manier geprobeerd een verslag te maken van de strijd, die hem door een groot deel van West-Europa voerde.

Tom Renouf werd in maart 1925 geboren in Musselburgh, in de buurt van Edinburgh. Zijn vader had in de Eerste Wereldoorlog gevochten en was later de persoonlijke chauffeur geweest van Earl Haig, de Britse opperbevelhebber tijdens de Grote Oorlog. Direct na zijn achttiende verjaardag meldde Renouf zich aan voor het leger. Na zijn training werd hij ingedeeld bij het Toronto Scottish Regiment, alvorens hij in augustus 1944 werd overgeplaatst naar de Black Watch. Na de oorlog werkte hij als docent en onderzoekswetenschapper aan de Edinburgh University en was hij één van de oprichters van de 51st Highland Division Veterans Association. In 2011 werd zijn boek ‘Black Watch’ in het Verenigd Koninkrijk gepubliceerd.

Renouf heeft ervoor gekozen om zijn verhaal te laten beginnen tijdens de meidagen van 1940. Hij zet de verrichtingen van de Highland regimenten uiteen, die hij als middelbare schooljongen via de media en verhalen van bekenden volgde. Hij besteedt hierbij ruimschoots aandacht aan de slag bij Saint-Valéry-en-Caux, één van de grote nederlagen van de Britse strijdkrachten tijdens het begin van de oorlog. Vanaf dit punt beschijft hij de wedergeboorte van de Highlanders, waar hij later in het boek zelf ook deel van uit ging maken. Hij maakt hierbij veelvuldig gebruik van citaten van anderen, aangezien hij hier zelf niet bij was. Toch weet hij een helder verhaal uiteen te zetten. Op die manier geeft het boek een beknopte en algemene, maar duidelijke beschrijving van de wapenfeiten van de Highland regimenten.

Ondanks dat Renouf een helder verhaal op papier heeft gezet, is dit wellicht niet helemaal wat de lezer verwacht na het bekijken en lezen van de kaft van het boek. Zo is de titel ‘Black Watch’ en suggereert de ondertitel dat de lezer via de stranden van Normandië, door Nederland, de opmars naar Duitsland beschreven krijgt en dat alles door de ogen van de jonge Black Watch soldaat Renouf. Ook wordt de ontdekking van de concentratiekampen op de achterkant genoemd. De werkelijkheid is echter anders. Eerst komen dus de hoofdstukken over de meidagen in Frankrijk, de wederopbouw van de Highlanddivisie en de strijd in Afrika, waarin Renouf zelf geen enkele rol speelt. Vervolgens beschrijft hij zijn training, maar zijn echte vuurdoop volgt pas na de honderste bladzijde. Bovendien dient hij dan niet bij de Black Watch, maar bij het Toronto Scottish en komt hij pas in actie na D-Day. De strijd in Nederland gaat vrijwel geheel aan Renouf voorbij, doordat hij tijdens het laatste gedeelte van de gevechten in Frankrijk gewond raakt. De campagne in Holland wordt dan ook beschreven aan de hand van memoires van anderen. Hij is dan inmiddels wel overgeplaatst naar de Black Watch. Daarnaast is Renouf zelf ook nooit aanwezig geweest bij de ontdekking van een concentratiekamp, aangezien hij op dat moment met verlof was. Hij schrijft dan ook “Ik zou nooit dichter bij een vernietigingskamp komen dan deze blik vanuit de achterkant van een truck.”

Al met al is het verhaal van Renouf een beknopte en algemene beschrijving van de wapenfeiten van de Highlanders. Zo wordt bijvoorbeeld ook steeds geschreven over de verrichtingen van de Seaforth’s en de Gordon’s. Anders dan de titel doet vermoeden is dit dus geen beschrijving van de campagne van de Black Watch en verschilt de verhaallijn nogal van de beschrijving op de achterkant van het boek. Maar voor degenen die op zoek zijn naar een algemene beschrijving van de opmars van één van de beroemdste divisies van het Britse leger, de 51st Highland Division, is dit een begrijpelijk en goed te volgen verhaal.