Mobilisatie-Oorlogskruis (MOK)

Het Mobilisatie-Oorlogskruis (MOK) werd ingesteld bij Koninklijk Besluit op 11 augustus 1948. Het Kruis kan worden verkregen door militairen en oud militairen die na 6 april 1939 en voor 20 mei 1940 ten minste zes maanden in werkelijke Nederlandse Dienst zijn geweest of door hen die na 9 mei 1940 en voor 19 mei 1940 in werkelijke Nederlandse Dienst geweest zijn buiten vijandelijk of door de vijand bezet gebied. Ook in aanmerking konden komen militairen en oud militairen die na 30 augustus 1939 en voor 3 september 1945 ten minste zes maanden dienst hebben gedaan aan boord van een onder Nederlandse vlag varend zeeschip of aan boord van een vliegtuig, indien hierbij het belang van de Nederlandse staat werd gediend. Tot slot konden zij die niet hieronder vielen, maar die wel gedurende de oorlog in het belang van het Koninkrijk militaire werkzaamheden verrichtten, hiervoor in aanmerking komen. Indien men het Oorlogsherinneringskruis al had ontvangen kan men niet in aanmerking komen voor het MOK. Om in aanmerking te komen voor de onderscheiding, diende men deze zelf aan te vragen en te betalen voor de prijs van 7 gulden vijftig.

Op 1 december 1992 werd het instellingsbesluit, onder intrekking van het oude, vernieuwd. Het Kruis kan vanaf deze datum worden toegekend door de Minister van Defensie. Het kan nu worden toegekend aan oud militairen die in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden behoord hebben tot de Koninklijke Marine, Koninklijke Landmacht, Koninklijke Luchtmacht, het voormalig Koninklijk Nederlands-Indisch leger en Troepen in de Nederlandse Antillen en Aruba, alsmede in Suriname in werkelijke dienst zijn geweest. Voor Nederland werden de perioden tussen 6 april 1939 en 20 mei 1940 voor ten minste zes maanden gehandhaafd.

Het tweede criterium werd aangepast tot hen die in het tijdvak na 9 mei 1940 en voor 19 mei 1940, dan wel na 5 september 1944 en voor 5 mei 1945 buiten het vijandelijke of door de vijand bezette gebied hadden gediend. Toegevoegd werd ook voor Nederlands-Indië het tijdvak na 9 mei 1940 en voor 9 maart 1942. Hier diende men ten minste zes maanden te hebben gediend of in het tijdvak tussen 7 december 1941 en 9 maart 1942 buiten het vijandelijke of door de vijand bezette gebied te hebben gediend. In Suriname diende men zes maanden te hebben gediend in de periode na 9 mei 1940 en voor 5 mei 1945. Voor de Nederlandse-Antillen en Aruba geldt zes maanden diensttijd na 30 augustus 1939 en voor 5 mei 1945. Elders ter wereld dient men minstens zes maanden te hebben gediend na 30 augustus 1939 en voor 5 mei 1945.

Ook de criteria voor de scheepvaart en vliegtuigbemanningen werden aangepast. Nederlanders die na 30 augustus 1939 en voor 3 september 1945 ten minste zes maanden dienden aan boord van een zeeschip onder Nederlandse vlag, zich bevindend buiten de feitelijke macht van een vijandelijke mogendheid of van een mogendheid daaraan door de staat gelijk gesteld, konden indien zij het Nederlands Belang hebben gediend in aanmerking komen. Voor vliegtuigbemanningen gaat het om Nederlanders bij de Nederlandse Burgerluchtvaart onder Nederlands of Geallieerd bevel voor de periode na 30 augustus 1939 en voor 3 september 1945 voor een tijd van tenminste zes maanden aan boord van een vliegtuig buiten de feitelijke macht van een vijandelijke mogendheid of een door de Staat daaraan gelijkgestelde mogendheid. Eveneens voor zover zij het Nederlandse belang hebben gediend.

Nederlanders die niet tot al deze categorieën behoren, maar wel gedurende de oorlog militaire werkzaamheden in het belang van het Koninkrijk hebben verricht komen ook in aanmerking voor verlening, mits zij niet al het Verzetsherdenkingskruis (VHK) hebben ontvangen. Dragers van het Oorlogsherinneringskruis (OHK) zijn wederom uitgesloten van het verkrijgen. De genoemde diensttijden behoeven niet aansluitend te hebben plaatsgevonden en gelden niet voor mensen die tijdens gevechthandelingen om het leven zijn gekomen. De onderscheiding kan postuum worden verleend.

Het door Frans Smits ontworpen kruis is van brons en telt vier armen. De doorsnede over de armen bedraagt 42 millimeter. De armen zijn uitgevoerd in de vorm van gefacetteerde punten van een zwaard. Tussen de armen zijn twee Nederlandse stormdolken afgebeeld op een stralenbundel. In het midden ervan bevindt zich een Nederlandse helm, getooid met lauwertak. De achterzijde is vlak met in het midden een cirkelvorm. Hierbinnen staat in reliëf de tekst "DEN VADERLANT GHETROUWE". Het lint is uitgevoerd in de kleur paars met in het midden een smalle oranje baan.