TracesOfWar heeft uw hulp nodig! Elke euro die u bijdraagt steunt enorm in het voortbestaan van deze website. Ga naar stiwot.nl en doneer!

Lapplandschild

Het Lapplandschild is de laatste Wehrmachtonderscheiding in de vorm van een armschild. Voor zover op dit moment bekend is het ook de laatst geproduceerde Duitse onderscheiding uit de Tweede Wereldoorlog. De officiële instellingsgegevens zijn helaas verloren gegaan. Hierdoor zijn de exacte verleningscriteria en de datum van instelling niet geheel bekend. Naar verluid zou General der Gebirgstruppen Franz Böhme, in februari 1945 bij het Oberkommando der Wehrmacht hebben verzocht om de instelling van een dergelijke onderscheiding. Ergens voor 1 mei 1945 moet de instelling hebben plaatsgevonden. In ieder geval staat vast dat het schild nog voor het einde van de Tweede Wereldoorlog, nl. op 20 april 1945 al bij de Kriegsmarine is uitgereikt.

Dat de onderscheiding ook werkelijk formeel is ingesteld, is op te maken uit de uitgereikte oorkonden waar teksten op te lezen zijn als:
"Im Namen und im Auftrag des Marinekommandos in Norwegen Admiral Kranke" of "Im Namen und Auftrag des Oberbefehlshaber der 20. (GEB) Armee General der Gebirgstruppe Boemer". Opvallend is hierbij dat de opdracht is uitgegaan van de Oberbefehlshaber des Heeres en de Oberbefehlshaber der Kriegsmarine, aangezien de hiervoor ingestelde armschilden altijd op het document de tekst "Im Namen des Führes" bevatten. Het betekent overigens dat de verlening van deze onderscheiding ook daadwerkelijk was overgedragen aan de bevelhebbers van deze twee legeronderdelen, iets wat we aan het einde van de oorlog wel bij meer Duitse onderscheidingen tegenkomen.

Er was duidelijk haast bij het instellen van het Lapplanschild. Dit kan zowel aan de grote diversiteit van de bijbehorende oorkonden als aan de vele verschillende versies van het Lapplanschild zelf worden afgelezen. Er zijn vele verschillende oorkonden bekend. Sommige met geschreven lettertypen, andere met drukletters. De meeste oorkonden droegen een afbeelding van het Lapplandschild. Alle oorkonden gingen vergezeld van een dun vel papier met daarop een grote afbeelding van het schild. Nagenoeg alle oorkonden die bekend zijn dragen een datum betreffende de maanden juli tot en met september 1945. Een ander opvallend feit met betrekking tot de oorkonden is dat de meeste officiële zegelstempels die er op zijn aangebracht een afbeelding bevatten van de Duitse adelaar zonder het hakenkruis of waarvan het hakenkruis later is weggewist. Een feit wat ook weer terugkomt op het schild zelf, waar evenmin een hakenkruis op terug te vinden is. De Lapplandschilden zelf zijn ook nooit ergens als fabricage geproduceerd. Zoals vermeld kreeg de verkrijger bij de oorkonde een afbeelding van het schild. Het was de bedoeling dat men vervolgens zelf een manier zocht om een schil te maken of te laten maken. Dit is vervolgens ook de reden waarom de schilden vaak een amateuristisch uiterlijk hebben en er zoveel varianten bestaan, gemaakt van even zovele metaalsoorten. Hierdoor is het ook moeilijk om valse schilden te ontdekken. Alleen schilden met een zeer scherpe tekening erop, alsof ze machinaal zijn vervaardigd, zijn vrijwel zeker naoorlogse productie.

Doordat er geen formele instellingsbesluiten bekend zijn, is het ook moeilijk vast te stellen welke criteria werden gehanteerd om het schild uit te reiken. Voor de Kriegsmarine kan er vanuit worden gegaan dat het handelt om uitreiking na operaties langs de Scandinavische poolkusten. Voor Heeres- en Luftwaffenfeld eenheden wordt er van uit gegaan dat het handelt om operaties binnen het operatiegebied van het 20.Gebirgsarmee, aangezien dit gebied op het schild is afgebeeld. Diverse plaatsen worden op de afbeelding aangeduid, wat ook een indicatie geeft. Het gaat hierbij om de gevechten om de Vesting Salla, tussen 07-07-1941 en 08-07-1941, de strijd in het achterhoedegebied van het 20.Gebirgsarmee tussen 03-09-1944 en 03-10-1944, de veldslagen bij Petsamo en Kirkenes tussen 14-10-1944 en 23-10-1944 en de veldslagen in Noord-Finland tussen 24-10-1944 en 07-11-1944.

Degen, Hans* 18 februari 1899
† 18 november 1971

meer
Dittmar, Kurt (Generalleutnant)* 5 januari 1891
† 26 april 1959

meer
Gider, Otto* 18 februari 1917

meer

Bronnen