Tot in de jaren 1920, werd door de Japanse Keizerlijke Marine voornamelijk gebruik gemaakt van mijnenleggers en hulpmijnenvegers (schepen die tijdelijk de functie van mijnenveger kregen) voor het vegen van mijnen. Nadat begin jaren 1920 de Japanse Keizerlijke Marine mijnenvegers speciaal voor het vegen van mijnen ging produceren, bleef men ook gebruik maken van hulpmijnenvegers.
De Japanse Keizerlijke Marine was in 1938 op zoek naar een kleine, lichte mijnenveger die kon worden ingezet op met name de Yangtze rivier. In toenemende mate had men daar last van drijvende contactmijnen van het Chinese Revolutionaire Leger. Hiertoe werd op basis van een ontwerp voor visserijschepen de Wa 1-klasse hulpmijnenveger ontworpen als project I5. Totaal werden 22 schepen in deze klasse gebouwd in de jaren 1941-1943, die uiteindelijk voornamelijk in de Pacific werden ingezet. Van deze 22 schepen gingen er zeven verloren tijdens de Tweede Wereldoorlog.[1]
Wa 1-klasse (1941) Dai Ichi Go-gata Sokai-Tokumutei (1941) |
||
Wa 1 (1941) Dai Ichi Go Sokai-Tokumutei (1941) |
Osaka Tekkosho, Osaka (Osaka IJzerwerken) |
|
Wa 2 (1941) Dai Ni Go Sokai-Tokumutei (1941) |
Osaka Tekkosho, Osaka (Osaka IJzerwerken) |
|
Wa 3 (1942) Dai San Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Osaka Tekkosho, Osaka (Osaka IJzerwerken) |
|
Wa 4 (1942) Dai Yon Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Naniwa Senkyo Kabushiki Kaisha,
Naniwa (Naniwa Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 5 (1942) Dai Go Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Osaka Tekkosho, Osaka (Osaka IJzerwerken) |
|
Wa 6 (1942) Dai Roku Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Naniwa Senkyo Kabushiki Kaisha,
Naniwa (Naniwa Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 7 (1942) Dai Nana Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Osaka Tekkosho, Osaka (Osaka IJzerwerken) |
|
Wa 8 (1942) Dai Hachi Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Osaka Tekkosho, Osaka (Osaka IJzerwerken) |
|
Wa 9 (1942) Dai Kyu Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Namura Zosen, Namura (Namura Scheepswerf) |
|
Wa 10 (1942) Dai Ju Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Sanoyasu Senkyo Kabushiki
Kaisha, Naniwa (Sanoyasu Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 11 (1942) Dai Jyuichi Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Naniwa Senkyo Kabushiki Kaisha,
Naniwa (Naniwa Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 12 (1942) Dai Juni Go Sokai-Tokumutei (1942) |
Naniwa Senkyo Kabushiki Kaisha,
Naniwa (Naniwa Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 13 (1943) Dai Jyuhachi Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Hitachi Zosen, Osaka (Hitachi Scheepswerf) |
|
Wa 14 (1943) Dai Jyuyon Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Hitachi Zosen, Osaka (Hitachi Scheepswerf) |
|
Wa 15 (1943) Dai Jyugo Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Namura Zosen, Namura (Namura Scheepswerf) |
|
Wa 16 (1943) Dai Jyuroku Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Sanoyasu Senkyo Kabushiki
Kaisha, Naniwa (Sanoyasu Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 17 (1943) Dai Junana Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Naniwa Senkyo Kabushiki Kaisha,
Naniwa (Naniwa Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 18 (1943) Dai Jyuhachi Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Namura Zosen, Namura (Namura Scheepswerf) |
|
Wa 19 (1943) Dai Jyukyu Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Sanoyasu Senkyo Kabushiki
Kaisha, Naniwa (Sanoyasu Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 20 (1943) Dai Nijyu Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Naniwa Senkyo Kabushiki Kaisha,
Naniwa (Naniwa Droogdokmaatschappij) |
|
Wa 21 (1943) Dai Nijuichi Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Hitachi Zosen, Osaka (Hitachi Scheepswerf) |
|
Wa 22 (1943) Dai Nijuni Go Sokai-Tokumutei (1943) |
Namura Zosen, Namura (Namura Scheepswerf) |
In Nederlands Indië waren een reeks hulpmijnenvegers in gebruik of in aanbouw die van oorsprong bedoeld waren als politiekruisers, vaartuigen voor politietaken van de Dienst der Gewestelijke Vaartuigen. Deze schepen waren gebaseerd op de ABC-klasse (1938) hulpmijnenvegers en konden ook als zodanig worden ingericht. De al in gebruik zijnde schepen waren ingedeeld bij de Koninklijke Marine in Nederlands-Indië als hulpijnenveger. Zeven schepen uit deze klasse vielen, al dan niet afgebouwd, in handen van de Japanse Keizerlijke Marine die ze na reparatie of afbouw in dienst nam als hulpmijnenveger in de Wa 101-klasse (1942). Drie van deze schepen gingen tijdens de Tweede Wereldoorlog verloren terwijl de overigen weer in Nederlandse handen vielen. Een aantal hiervan gingen later over naar de Indonesische Marine.[2]
Wa 101-klasse hulpmijnenvegers
(1942) ex-DEFG-klasse hulpmijnenvegers (1940) |
||
Wa 101 (1942) ex-Hr. Ms. Flores (1942) |
Droogdokmaatschappij Tandjong
Priok |
|
Wa 102 (1942) ex-Hr. Ms. Fakfak (1942) |
Droogdokmaatschappij Tandjong
Priok |
|
Wa 103 (1942) ex-Hr. Ms. Garoet (1942) |
Droogdokmaatschappij Tandjong
Priok |
|
Wa 104 (1943) ex-Hr. Ms. Djember (HMV 19) |
Droogdokmaatschappij Soerabaja |
|
Wa 105 (1943) ex-Hr. Ms. Grissee (1942) |
Droogdokmaatschappij Tandjong
Priok |
|
Wa 106 (1943) ex-Hr. Ms. Djombang (HMV 20) |
Droogdokmaatschappij Soerabaja |
|
Wa 107 (1944) (ook wel m.s. Hino Maru (1944) of m.s. Hiro Maru(1944)) ex-Hr. Ms. Enggano (HMV 21) |
Droogdokmaatschappij Tandjong
Priok |
Tijdens de 2e Chinees-Japanse oorlog en Tweede Wereldoorlog werden een groot aantal visserijschepen, walvisjagers, kleine vrachtschepen en enkele kleine passagiersschepen door de Japanse Keizerlijke Marine gevorderd en ingericht als hulpmijnenveger. Soms waren dit individuele schepen, maar soms ook een aantal van eenzelfde type of klasse.
Hulpmijnenvegers (1937-1945) Tokusetsu Sokaitei (1937-1945) |
||
m.s. Aoi Maru (1935) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
m.s. Asahi Maru 2-go (1934) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
s.s. Ataka Maru (1921) |
Kobe Seikosho Toba Zosensho, Kobe |
|
m.s. Atsu Maru (1934) |
Endo Tekkosho, Endo (Endo IJzerwerken) |
|
s.s. Banshu Maru 18-go (1922) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Banshu Maru 51-go (1921) |
Mitsubishi Zosen Kobe Zosensho,
Kobe (Mitsubishi Scheepswerf Kobe) |
|
s.s. Banshu Maru 52-go (1921) |
Mitsubishi Zosen Kobe Zosensho,
Kobe (Mitsubishi Scheepswerf Kobe) |
|
s.s. Banshu Maru 56-go (1936) |
Teikoku Kisen Toba Zosensho, Toba (Teikoku Scheepswerf Toba) |
|
s.s. Bisan Maru (1922) |
Sanoyasu Senkyo Kabushiki
Kaisha, Naniwa (Sanoyasu Droogdokmaatschappij) |
|
s.s. Chikushi Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Innoshima Kojo,
Osaka |
|
m.s. Chitose Maru (1937) |
Mitsubishi Zosen Nagasaki
Zosensho, Nagasaki (Mitsubishi Scheespwerf Nagasaki) |
|
s.s. Choun Maru 6-go (1932) |
Mitsubishi Zosen Nagasaki
Zosensho, Nagasaki |
|
s.s. Choun Maru 7-go (1934) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Choun Maru 8-go (1933) |
Mitsubishi Zosen Nagasaki
Zosensho, Nagasaki (Mitsubishi Scheespwerf Nagasaki) |
|
s.s. Choun Maru 18-go (1935) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Choun Maru 21-go (1935) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Choyo Maru (1937) |
Yatsushiro, Kumamoto? |
|
s.s. Choyo Maru 2-go (1937) |
Yatsushiro, Kumamoto? | |
s.s. Eguchi Maru 3-go (1925) |
Kanauchi Zosensho |
|
s.s. Fuji Maru (1929) |
Goshi Kaisha Kanasashi Zosensho |
|
m.s. Fukuei Maru 7-go (1934) |
Mihara Zosen Tekkosho |
|
m.s. Fumi Maru 2-go (1939) |
Moss Værft & Dokk, Jeløya,
Moss, Noorwegen |
|
s.s. Hagoromo Maru (1920) |
Tokyo Ishikawajima Zosensho |
|
s.s. Hakata Maru 1-go (1920) |
Kobeseikosho Harima Zosen Kojo |
|
s.s. Hakata Maru 2-go (1920) |
Kobeseikosho Harima Zosen Kojo |
|
s.s. Hakata Maru 3-go (1920) |
Kobeseikosho Harima Zosen Kojo |
|
s.s. Hakata Maru 6-go (1922) |
Kobeseikosho Harima Zosen Kojo |
|
s.s. Hakata Maru 7-go (1923) |
Kobeseikosho Harima Zosen Kojo |
|
s.s. Haraji Maru (1927) |
Dublin Dockyard, Dublin |
|
s.s. Himeshima Maru (1927) |
Mitsubishi Zosen Nagasaki
Zosensho, Nagasaki (Mitsubishi Scheespwerf Nagasaki) |
|
s.s. Hinode Maru 17-go (1919) |
Tokyo Ishikawajima Zosensho |
|
s.s. Hinode Maru 18-go (1920) |
Tokyo Ishikawajima Zosensho |
|
s.s. Hinode Maru 20-go (1930) |
Harima Zosensho |
|
s.s. Hoei Maru (1919) |
Osaka Tekkosho Innoshima Kojo |
|
s.s. Kaiyo Maru (1911) |
? |
|
s.s. Kaiyo Maru 1-go (1923) |
? |
|
s.s. Kaiyo Maru 3-go (1923) |
? |
|
m.s. Keijin Maru 1-go (1937) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
m.s. Keijin Maru 2-go (1937) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
m.s. Keijin Maru 3-go (1937) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
m.s.Keijin Maru 5-go (1937) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
s.s. Keinan Maru (1928) |
Kobeseikosho Harima Zosen Kojo |
|
m.s. Kiri Maru 5-go (1937) |
Sanoyasu Droogdokmaatschappij |
|
s.s. Koho Maru 1-go (1936) |
Shanghai Dock & Engineering
Co, Shanghai |
|
s.s. Koho Maru 2-go (1934) |
Osaka Iron Works, Osaka |
|
s.s. Kongo Maru 2-go (1922) |
Osaka Tekkosho Innoshima Kojo |
|
m.s. Kozan Maru (1934) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
m.s. Kyo Maru 1-go (1937) |
Tsurumi Seitetsu Zosen |
|
m.s. Kyo Maru 3-go (1938) |
Tsurumi Seitetsu Zosen |
|
s.s. Meshima Maru (1928) |
Namura Zosen Tekkosho |
|
s.s. Misago Maru 1-go (1920) |
Harima Zosensho |
|
s.s. Misago Maru 3-go (1921) |
Kobe Seikosho Toba Zosensho |
|
s.s. Misago Maru 8-go (1922) |
Kobe Seikosho Toba Zosensho |
|
s.s. Misago Maru 11-go (1928) |
Kobeseikosho Harima Zosen Kojo |
|
m.s. Miyo Maru (1937) |
Sanoyasu Dock |
|
s.s. Musashi Maru (1920) |
Uchida Zosen |
|
s.s. Naruo Maru (1922) |
Osaka Tekkosho Innoshima Kojo |
|
s.s. Noshiro Maru 2-go (1923) |
Tekkosho Innoshima Kojo |
|
m.s. Oi Maru (1939) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Otowa Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Sakurajima Kojo |
|
s.s. Ranzan Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Bingo Kojo |
|
s.s. Reisui Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Innoshima Kojo |
|
s.s. Rikuzen Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Bingo Kojo |
|
s.s. Rokko Maru (1919) |
Mitsubishi Zosen Kobe Zosensho,
Kobe (Mitsubishi Scheepswerf Kobe) |
|
s.s. Rumoi Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Sakurajima Kojo |
|
s.s. Saishu Maru 1-go (1922) |
? |
|
s.s. Saishu Maru 2-go (1922) |
? |
|
s.s. Saishu Maru 6-go (1923) |
? |
|
s.s. Saishu Maru 7-go (1923) |
? |
|
s.s. Sakaki Maru (1934) |
Namura Zosensho |
|
s.s. Seki Maru (1937) |
Hayashikane Shoten Tekko Zosensho |
|
s.s. Seki Maru 3-go (1939) |
Moss Værft & Dokk, Jeløya,
Moss, Norway |
|
s.s. Senyu Maru 2-go (1934) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
s.s. Senyu Maru 3-go (1936) |
Goshi Kaisha Urabe Zosen
Tekkosho, Urabe (Goshi Kaisha Sheepswerf en IJzerwerken Urabe) |
|
s.s. Shimpo Maru (1936) |
? |
|
s.s. Shin Tohoku Maru (1925) |
Endo Tekkosho |
|
s.s. Shinura Maru (1936) |
Matsuo Tekkosho |
|
s.s. Shonan Maru 16-go (1940) |
Osaka Tekkosho Honsha Kojo |
|
s.s. Showa Maru 7-go (1936) |
Osaka Tekkosho Honsha Kojo |
|
s.s. Showa Maru 8-go (1936) |
Osaka Tekkosho Honsha Kojo |
|
s.s. Showa Maru 10-go (1936) |
Osaka Tekkosho Honsha Kojo |
|
s.s. Sonobe Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Innoshima Kojo |
|
s.s. Taian Maru (1930) |
Mukaishima Dock |
|
s.s. Taihei Maru 3-go (1930) |
Mukaishima Dock |
|
s.s. Taisei Maru (1932) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Taito Maru (1932) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
m.s. Takachiho Maru (1937) |
Harada Zosen K.K. |
|
s.s. Takao Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Innoshima Kojo |
|
s.s. Takasago Maru (1921) |
Kobe Seikosho Toba Zosensho |
|
m.s. Takashima Maru 2-go (1933) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
m.s. Takashima Maru 3-go (1933) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Takunan Maru 1-go (1937) |
Osaka Tekkosho Honsha Kojo |
|
s.s. Takunan Maru 3-go (1937) |
Osaka Tekkosho Honsha Kojo |
|
s.s. Takunan Maru 8-go (1937) |
Osaka Tekkosho Honsha Kojo |
|
m.s. Tama Maru (1939) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Tama Maru (1936) |
Mitsubishi Zosen Kobe Zosensho,
Kobe (Mitsubishi Scheepswerf Kobe) |
|
s.s. Tama Maru 2-go (1936) |
Mitsubishi Zosen Kobe Zosensho,
Kobe (Mitsubishi Scheepswerf Kobe) |
|
s.s. Tama Maru 3-go (1936) |
Mitsubishi Zosen Kobe Zosensho,
Kobe (Mitsubishi Scheepswerf Kobe) |
|
s.s. Tama Maru 5-go (1936) |
Mitsubishi Zosen Kobe Zosensho,
Kobe (Mitsubishi Scheepswerf Kobe) |
|
s.s. Tama Maru 6-go (1936) |
Fujinagata Zosensho |
|
s.s. Tama Maru 7-go (1936) |
Fujinagata Zosensho |
|
s.s. Tamasono Maru 1-go (1920) |
Teikoku Kisen Toba Zosensho, Toba (Teikoku Scheepswerf Toba) |
|
s.s. Tamasono Maru 2-go (1920) |
Teikoku Kisen Toba Zosensho, Toba (Teikoku Scheepswerf Toba) |
|
s.s. Tamasono Maru 3-go (1920) |
Teikoku Kisen Toba Zosensho, Toba (Teikoku Scheepswerf Toba) |
|
s.s. Tamura Maru (1920) |
Tokyo Ishikawajima Zosensho |
|
s.s. Teshio Maru (1930) |
Mitsubishi Zosen Hiroshima
Zosensho, Hiroshima (Mitsubishi Scheepswerf, Hiroshima) |
|
s.s. Togo Maru (1923) |
Endo Tekkosho |
|
s.s. Tokuho Maru 5-go (1934) |
Ishihara Zosensho |
|
s.s. Tokuho Maru 10-go (1935) |
Ishihara Zosensho |
|
s.s. Torishima Maru (1922) |
Kobe Seikosho Toba Zosensho |
|
s.s. Toshi Maru (1937) |
Fujinagata Zosensho |
|
s.s. Toshi Maru 2-go (1937) |
Fujinagata Zosensho |
|
s.s. Toshi Maru 5-go (1937) |
Mihara Zosen Tekkosho |
|
s.s. Toshi Maru 7-go (1937) |
Hakodate Dock |
|
s.s. Toshi Maru 8-go (1937) |
Hakodate Dock |
|
s.s. Tsukushi Maru (1920) |
? |
|
s.s. Yachiyo Maru (1937) |
Nakata Zosensho |
|
s.s. Yawata Maru (1922) |
? |
|
s.s. Yoshino Maru (1920) |
Osaka Tekkosho Sakurajima Kojo |
|
s.s. Yoshitomo Maru 12-go (1934) |
Matsuura Tekkosho |
|
s.s. Yuki Maru (1929) |
? |