Tussen alle boeken over de strijd en het bombardement in de meidagen van 1940, de bezetting en het verzet in Rotterdam biedt dit boek afwisseling. Het gaat over het leven in Rotterdam in de Tweede Wereldoorlog, gezien door de ogen van het jonge meisje Jopie. Na een voorwoord van de directeur van het Rotterdams Museum volgt een kleine inleiding door de schrijfster Jopie Roijé-Hanegraaf (14 augustus 1933). Ze is bijna zeven in de meidagen van 1940 en bijna twaalf bij de bevrijding. Roijé-Hanegraaf is auteur van nog drie eerder verschenen boeken: ‘Nachtlicht’ (2012), ‘Salto’ (2016) en ‘Watergruwel’ (2018) waarin haar passies voor schrijven en reizen gecombineerd zijn.

Na haar inleiding volgt een stuk van medeauteur Joop van der Hor. Deze oud-politieman en verslaggever van de lokale media, beschrijft het hele verhaal over de totstandkoming van het boek. Na een e-mail van Jopie aan hem, waarin ze het kaalscheren van de zogeheten ‘moffenmeiden’ afkeurt, ontstaat contact tussen hen en komt het idee voor een boek tot leven. Geen thematisch boek of een geschiedkundig boek. Nee, het zijn de herinneringen van een jong meisje aan de dagelijkse gang van zaken in Rotterdam in de periode 1940-1945. Jopie woonde in die periode aan de Savornin Lohmanlaan. In diezelfde wijk heb ik ruim drie jaar gewoond.

Alle verhalen, die meestal maar één pagina beslaan, hebben slechts een titel en paginanummering. Verder is er geen opmaak, zoals een inhoudsopgave of hoofdstuknummering. Door de korte verhaallijnen, die overigens erg duidelijk en krachtig zijn verwoord, is het boek prettig leesbaar. Je hoeft niet in een keer een hoofdstuk of het hele boek uit te lezen om niet de draad kwijt te raken.

Verhalen over de gevolgen van de Jodenvervolging, zoals het dragen van de ster en verboden vriendschappen, passeren de revue. Maar ook luchtalarmen, zwarte handel, inkwartiering in scholen, de hongersnood en Hongerwinter komen aan bod. Opvallend is de menselijkheid die toch de boventoon voert in de herinneringen. Het tekent het karakter van Jopie. Ze worstelde met vragen waarom je een Duitse wachtpost die altijd vriendelijk gedag zegt niet mag groeten of waarom je een Duitse kindsoldaat geen water mag geven.

Het kleine boekje met harde kaft op A5-formaat is mooi geïllustreerd met afbeeldingen van pamfletten, affiches en foto’s. Bijna in elk hoofdstuk is een mooi en veelzeggend gedicht opgenomen. Er is een lijst met namen van mensen die hebben meegewerkt of bijgedragen aan het boek. Ook de foto’s worden verantwoord en sommige zelfs toegelicht zoals de foto op de voorzijde van het kaft.

Als afsluiting een gedicht van Jopie over het effect van de oorlog op haar leven:

Kerstmis 1944

Zalig feest van warmte, zalig feest van licht
Wij hebben nog tweeënhalve kaars
De kachel is al dagenlang koud
In de kerstnacht loopt pa buiten te zoeken
Nee, niet naar het kerstkind, maar naar kachelhout.

Vroeger, toen aten we gebraden kip
En pudding en noten en een mandarijn
Nu suikerbieten, een half sneetje brood
Maar eens, als het weer vrede wordt
Met heel veel eten op ons bord
Dan zal Kerstmis weer zalig zijn.