Fokker C.XIVw (C-14w)

De laatste verkenner door Fokker geproduceerd voorafgaand aan de Tweede Wereldoorlog was het voor de Marine Luchtvaartdienst geproduceerde drijvervliegtuig De Fokker C.XIVw. De MLD schafte 24 toestellen aan die werden gebruikt als verkenner en opleidingsvliegtuig. Twaalf toestellen wisten in mei 1940 te ontkomen naar Engeland, waarvan er elf werden doorgezonden naar Nederlands-Indië. Alle exemplaren gingen hier bij oorlogshandelingen verloren.

De F-1 Bron: NIMH 2161_027260

in 1938 werden 24 Fokker C.XIVw toestellen door de Marine Luchtvaartdienst bij Fokker besteld. Dit toestel was een typisch Fokker ontwerp met een gelast buizenframe, bekleed met linnen en houten vleugels. De toestellen werden door de Marine Luchtvaartdienst besteld als opvolger voor de Fokker C.VIIw lestoestellen. Qua ontwerp waren het verkenners die geschikt waren gemaakt om als lestoestel dienst te doen. De 24 toestellen werden ontvingen bij de MLD de registratie F-1 tot en met F-24. Bij de aflevering werden de toestellen nogal door elkaar gehaald waardoor de constructienummers en registratienummers niet opvolgend werden.^[1][2]

Op 11 mei 1940 werden de F-2 (constr.nr. 5588), F-7 (constr.nr. 5587), F-8 (constr.nr. 5600) en F-18 (constr.nr. 5610) vernield bij een Duits bombardement op Vliegkamp de Mok, Texel. De volgende dag gingen aldaar bij een volgende aanval de F-4 (constr.nr. 5590), F-9 (costr.nr. 5601), F-14 (constr.nr. 5606), F-16 (costr.nr. 5608), F-17 (constr.nr. 5609) en F-19 (constr.nr. 5594) verloren. Op diezelfde 12e mei gingen op Vliegkamp Veere, waar vier toestellen gestationeerd waren, de F-21 (constr.nr. 5596) en F-24 (constr.nr. 5599) door Duitse aanvallen verloren. Op 13 mei ging nogmaals op de Mok de F-20 (constr.nr. 5595) verloren toen een hangar waar het stond opgesteld geraakt werd.

Vliegkamp de Mok na de aanval op 11 mei 1940 op de voorgrond de beschadigde F-7 Bron: NIMH 2158_062932

Toen op 14 mei het marinepersoneel opdracht kreeg met zoveel mogelijk materieel het land te ontvluchten, vertrokken de twee overgebleven C.XIVw toestellen van Veere en tien toestellen die gestationeerd waren op het Alkmaardermeer, eerst naar Frankrijk en van daaruit naar Engeland. De F-3 (constr.nr. 5589) werd in Engeland in gebruik genomen als doelsleper en in maart 1941 afgeschreven. De overige tien toestellen werden naar Nederlands-Indië gezonden.^[3]

In Nederland-Indië werden de Fokker C.XIVw toestellen gestationeerd te Morokrembangan en werden van daaruit ingezet als verkenners ten tijde van de Japanse invasie. Bij oorlogshandelingen en door eigen vernieling gingen alle toestellen te Morokrembangan verloren. De F-1 (constr.nr. 5593), F-5 (constr.nr. 5592), F-6 (constr.nr. 5592) F-10 (constr.nr. 5602), F-11 (constr.nr. 5603), F-12 (constr.nr. 5604), F-13 (constr.nr. 5605), F-15 (constr.nr. 5607), F-22 (constr.nr. 5597) en F-23 (constr.nr. 5598) in maart 1942

Noten

1. Alting, 1988, pag. 37
2. Womack, 2015, pag. 68
3. Womack, 2015, pag. 68