Amerikaanse U.S. Army Small Ships Section

Tussen 1942 en 1947 opereerde in ze Zuidelijke Pacific een eenheid, de U.S. Army Small Ships Section, die met diverse kleinere en grotere schepen de bevoorrading en het transport van materieel, munitie en manschappen voor de U.S. Army op zich nam. De eenheid nam een grote variatie aan schepen in dienst die werden bemenst door koopvaardij opvarenden afkomstig uit veel verschillende landen.

U.S. Army Small Ships Section in actie bij Hariko, Papua Nieuw Guinea, 1943 Bron: Australian War Memorial P0485-065

De U.S. Army Small Ships Section gebruikte in de jaren 1942 tot 1947 een grote variatie aan koopvaardijschepen van diverse landen. Veelal bleven deze schepen varen met de oorspronkelijke bemanning. Sommige schepen werden geleverd door de U.S. Army Transportation Service (USATS) welke later bekend werd onder de naam U.S. Army Transportation Corps (USATC). Functioneel viel de U.S. Army Small Ships Section dan ook onder het U.S. Army Transportation Corps welke viel onder de U.S. Army Service Forces (zie ook U.S. Army Service Commands, Corps en Forces).

De eenheid verzorgde het transport van materieel, voorraden, munitie en personeel voor de U.S. Army in de Zuidelijke Pacific. De eerste operatie waar de sectie aan deelnam waren de landingen in Nieuw Guinea in 1942, waar ze de "Attack Fleet" vormden^[1]

Het idee voor de eenheid ontstond tijdens het Japanse offensief in de Filippijnen. Toen het Amerikaanse leger vast kwam te zitten op Bataan, kwamen de broers John Sheridan Fahnestock en Adam Bruce Fahnestock op het idee om een vloot van civiele schepen in te zetten voor de bevoorrading van de Amerikaanse troepen. Dit idee werd uitgewerkt onder de codenaam "Mission X"^[2]. Beide broers waren ervaren zeelieden, bekend van onderzoek expedities tussen 1934 en 1940 met de schoener Director II. Zij waren overtuigd dat in de Pacific, met de vele kleine eilandjes, het noodzakelijk was om bevoorrading van militaire eenheden met kleine bootjes te laten plaatsvinden. Boten die zonder problemen de mangrove bossen en riffen konden passeren om vaste land te bereiken. Met de kleine bootjes zouden bevoorradingen kunnen plaatsvinden zonder dat deze werden opgemerkt door Japanse troepen. Vanwege de minder strakke structuur van de U.S. Army zochten zij hiervoor contact met hen in plaats van de U.S. Navy. Nog voordat de strijd in de Filippijnen was afgelopen, haalden de broers Fahnestock voormalige bemanningsleden van de Director II naar hun groeiende organisatie. Zo kwamen Phillip W. "Phil" Farley, Bob Wilson, Dawson C. "Gubby" Glover en 2nd Lieutenant Ladislaw "Laddie" Reday, binnen^[3]. John Fahnestock werd door de U.S. Army aangesteld als Captain, zijn broer als 1st Lieutenant en de overigen als 2nd Lieutenant^[4].

Nadat de strijd in de Filippijnen verslechterde, vestigde de eenheid onder leiding van de broers zich in maart 1942 in Melbourne en kregen formalisering onder de vlag van de Transport Service als een eigen U.S. Army Small Ships Section. Hierbij werd hen taak de bevoorrading van de belegerde troepen op het schiereiland van Bataan. Doordat de strijd op 9 april 1942 eindigde kon de sectie hier niet meer aan toe komen. Hierdoor werd de sectie onder bevel gebracht van de Transportation Service of the U.S. Army Forces in Australia (USAFIA)^[5]. De opdracht die aan de sectie werd verschaft was het leveren van munitie, medische voorraden en voedsel aan bases gelegen op locaties die niet door schepen met een grotere diepgang bereikt konden worden en het assisteren bij tactische operaties indien dit werd verzocht^[6]. De U.S. Army Small Ships Section werd hierbij op 29 mei 1942 formeel onder bevel gebracht van de Water Branch van de Transportation Service en haar bevelhebber Colonel Thomas G. Plant. Deze werd opgevolgd door Colonel Thomas B. Wilson als Chief of Transportation Division (later de Transportation Service) en Deputy Chief Quartermaster was van de U.S. Army Forces in Australia (USAFIA). De USAFIA zou later worden omgevormd tot U.S. Army Service of Supply (USASOS), in Southwest Pacific Area (SWPA). De Water Branch werd verder ingevuld met Major Jack McKinstry, Colonel Harry Cullens, Major Reford P. Shea en Major Gordon Evans. Stuk voor stuk geen mensen met een maritieme achtergrond maar met heel veel kennis en ervaring binnen de U.S. Army en de transportlogistiek.

Het hoofkwartier van de U.S. Army Small Ships Section werd gevestigd in Melbourne, maar verplaatste zich in september 1942 naar het Grace Building in Sydney^[7]. In Sydney kreeg Major George P. Bradford het bevel over de Small Ships Section. Major Reford P. Shea werd aangesteld als Executive Officer en Captain John Sheridan Fahnestock werd de Operations Officer. Medewerkers van de sectie werden uitgestuurd naar uithoeken van Australië en naar Nieuw Zeeland om geschikte schepen te vinden en cntacten werden aangeknoopt met de Australische Landmacht en Marine. Verschillende schepen werden aangekocht, geleend en gecharterd. Civiele schepen werden soms met bemanning en al ingelijfd. Visserijschepen waren zeer gewenst vanwege de geringe diepgang en aanwezigheid van een lier voor de netten. De thuisbasis van de samengeraapte vloot werd No. 10 [Pier] Walsh Bay in Sydney.

Doordat er geen personen mochten worden aangenomen die geschikt waren voor militaire dienst, werden veelal Australische ouderen, tieners en afgekeurden in dienst genomen. Ze werden hierbij als burger in dienst genomen en kregen het insigne van de Army Transportation Service op hun kleding. Ze werden betaald in Amerikaanse lonen en kregen een contract voor zes maanden dat nog een keer met zes maanden mocht worden verlengd. Het eerste gebied waar zij zouden worden ingezet was Nieuw Guinea, waar men hoopte de Japanse opmars tegen te kunnen houden.

De voornaamste aanvoerhaven op Nieuw Guinea werd Milne Bay, wad de Advance Base van de Australische en Amerikaanse troepen was geworden. Dit werd dan ook de operationele haven voor de Small Ships Section. Omdat de kusten van Nieuw Guinea nog nauwelijks in kaart waren gebracht, werden lokale inwoners, "Fuzzy Wuzzies" genoemd, ingehuurd als gidsen. Om luchtaanvallen te vermijden werden de meeste bevoorradingen 's nachts uitgevoerd. Op 24 augustus 1942 werd door Japanse troepen een landing uitgevoerd bij Milne Bay in een poging de Geallieerden te verdrijven. Australische troepen wisten de aanvallen af te slaan en op 5 september trokken de Japanners zich terug.

Met Milne Bay veilig, besloot McArthur dat het tijd was de Japanners aan te vallen. Hij koos hiervoor de Japanse stellingen bij Buna. Op 18 oktober 1942 namen schepen van de Small Ships Section deel aan het aan land brengen van Amerikaanse troepen bij Pogani, nabij Buna. Hiermee werd dit de eerste amfibische landing waar de Small Ships Section bij betrokken was. Tijdens alle operaties met als doel Buna in te nemen, maakte de Small Ships Section deel uit van de bevoorradings- en landingsvloten. De havens, zoals Milne Bay, werden langzaam maar zeker geschikt gemaakt voor grotere schepen. De Small Boats Section verlegde haar operatiegebied naar het afzetten van en bevoorraden van vooruitgeschoven posten die achter de vijandelijke linies werden afgezet. Vanaf mei 1943 begon de vers aangekomen 2nd Engineer Special Brigade (ESB) met haar landingsvaartuigen en amfibie voertuigen de taak van het afzetten van troepen over te nemen van de Small Ships Section en ging deze zich weer op de bevoorradingstaak richten. In december 1943 nam se Small Ships Section nog een keer deel aan amfibische landingen en wel dei bij Cape Gloucester, New Britain.

Australische troepen bij Buna, schepen van de Small Ships Section op de achtergrond Bron: Australian War Memorial

Eind 1943 ontving ook de Small Ships Section steeds betere en moderner schepen van de op volle toeren draaiende Australische scheepswerven en vanuit de Verenigde Staten. In 1944 werd de Small Ships Section formeel ingelijfd bij de U.S. Army Transportation Service. De bemanningen konden een contract van een jaar tekenen en ook verzoeken dienst te doen op één van de grotere USAT schepen. Met de landingen bij Hollandia, waar de Small Ships Section andermaal werd ingezet, werd de verovering van Nieuw Guinea afgesloten en werd alles in gereedheid gebracht voor de bevrijding van de Filippijnen. De landingen bij Hollandia zouden tevens de laatste landingen van de zogenaamde Beach Landing Section van de Small Ships Section/Division worden. Het was de bedoeling dat de schepen van de section vanaf dan alleen nog maar door Amerikanen bemant zouden worden. Het bleek echter al snel dat dit onvoldoende gekwalificeerd personeel zou opleveren en van dit voornemen werd dan ook afgezien.

Zodoende vertrok op 10 oktober 1944 een eerste konvooi van de Small Ships Section, bestaande uit 13 sleepboten en 40 "barges" uit Hollandia in de richting van Tacloban op Leyte. De vloot stond onder bevel van Lieutenant Commander Leon J. Lancaster. Op 20 oktober volgde een tweede konvooi met 14 sleepboten en "barges". De Small Sips Section ondersteunde op deze manier alle landingen op de Filippijnen en bevoorrade guerrilla strijders achter vijandelijke linies. Tot aan het einde van de strijd in de Pacific zou de U.S. Army Small Ships Section de Amerikaanse troepen ondersteunen en bevoorraden. Langzaam maar zeker werden de meeste taken overgenomen door nieuwere, moderner en groter schepen van de U.S. Navy en USATC. Vele leden van de Small Ships Section stapten over naar die schepen en bleven hun taak elders uitvoeren tot de Japanse overgave.

De eenheid werd formeel in januari 1947 opgeheven.

Doordat na de Tweede Wereldoorlog de activiteiten van deze organisatie nagenoeg onbekend bleven, werd eveneens weinig bekend over de schepen die hieraan deelnamen. Langzaam maar zeker komt hierover meer naar buiten. De onderstaande lijst zal dan ook zeker in de loop der tijd worden uitgebreid. Hulp van lezers is daarbij zeer gewenst.

Naast de schepen met een S-nummer, gebruikte de U.S. Small Ships Section een groot aantal 'barges' die de classificering SB- met een nummer droegen. Daarnaast werden met regelmaat schepen van de USATS ingezet voor de sectie.

Hokitika (S-130), met de 'barges' SB46 en SB74, januari 1943, Oro Bay. Bron: United States Army Signal Corps photo

Noten

1. U.S. Army Small Ships Association Inc.
2. Killblane, pag. 1
3. Killblane, pag. 2
4. Flint, 2005
5. Bykofsky, 1957
6. Bykofsky, 1957
7. Bykofsky, 1957