Japanse Lichte-kruiser Naka (1925) - 那珂

De tussen 1922 en 1925 gebouwde lichte kruiser Naka opereerde tijdens de Tweede Wereldoorlog als vlaggenschip voor de 4e Torpedobootjager Flottielje. Het schip nam deel aan de Slag in de Javazee. Op 18 februari 1944 werd tijdens Operatie Hailstone, de Naka op 65 km ten Westen van Truk door Amerikaanse bommenwerpers tot zinken gebracht.

De Naka werd gebouwd als derde schip in de Sendai-klasse. Aanvankelijk was het schip als tweede van haar klasse bedoeld. De kiel werd gelegd op 10 juni 1922 bij de Mitsubishi scheepswerf in Yokohama. Op 1 september 1923 werd de in aanbouw zijnde romp op de helling vernield tijdens een aardbeving. Op 24 mei 1924 werd een nieuwe romp gelegd en op 24 maart 1925 werd het te water gelaten. Bij de herbouw had het schip gelijk een nieuwe S-vormige boeg gekregen die later standaard zou worden bij Japanse kruisers. Het schip werd op 30 november 1925 afgeleverd. Het schip was vernoemd naar de rivier Naka in de regio Ibaraki.^[1][2]

Naka, Yokohama november 1925 Bron: Wilco Vermeer collection

Tijdens onderhoudswerkzaamheden in de jaren 1934 en 1935 werd het gewicht van de bovenbouw van het schip gereduceerd en ontving het schip 200 ton extra ballast.^[3]

In 1941 werden de vier dubbele torpedolanceerinstallaties vervangen door twee viervoudige torpedolanceerinstallaties. In hetzelfde jaar ontving het schip twee extra 7,7 mm machinegeweren. Op 26 november 1941 werd de Naka ingedeeld als vlaggenschip van de 4e Torpedobootjagerflottielje. Hiermee nam het schip in december 1941 deel aan de invasie van het Zuiden van de Filippijnen. Bij deze operatie raakte het schip licht beschadigd door Boeing B-17 bommenwerpers.^[4]

In januari 1942 was het schip betrokken bij de invasie van Nederlands-Indië bij Tarakan en Balikpapan. Hierbij werd de Naka op 24 januari aangevallen door de onderzeeboot Hr. Ms. K XVIII. Hoewel de torpedo's hun doel misten, werd de Naka met haar begeleidende schepen achter de onderzeeboot aan gestuurd. Hierdoor konden torpedobootjagers van het US Navy Task Force 5 de transportschepen aanvallen en schade toebrengen. Op 27 februari 1942 nam de Naka deel aan de Slag in de Javazee. Met haar torpedobootjager eenheid lanceerde de Naka om 16.03 uur een reeks torpedo's waarbij de Hr. Ms. Kortenaer tot zinken werd gebracht. Op 31 maart 1942 nam het schip deel aan de invasie van Christmas Island. Bij deze operatie werd de Naka op 1 april geraakt door een torpedo van de USS Seawolf (SS-197). De beschadigde Naka werd door de Natori (1923) naar Bantam Bay gesleept, waarna het zelfstandig via Singapore naar Japan ging voor reparaties. Hier zou het schip tot april 1943 in reserve blijven.^[5][6]

Tijdens de reparatiewerkzaamheden werd het No. 5 geschut verwijderd, evenals de vierling 13,2 mm machinegeweeropstelling. Hiervoor in de plaats ontving het schip een dubbel 127 mm / 40 kaliber Type 89 geschut, twee drievoudige 25 mm / 60 kaliber Type 96 luchtafweergeschut , een dubbele 13,2 mm machinegeweerinstallatie en twee dieptebommenwerpers met 36 dieptebommen. Op 1 april 1943 werd de Naka ingedeeld bij de 14e Kruiserdivisie. Op 30 april arriveerde het schip te Truk, de thuisbasis. Van hieruit opereerde het schip voornamelijk als escorteschip voor transportvloten. Hierbij werd het op 3 november licht beschadigd door een naast het schip ontploffende bom tijdens een aanval door Consolidated B-24 bommenwerpers van 13th Air Force. Op 5 november kwam het schip aan in Rabaul. Dezelfde dag raakte het schip wederom licht beschadigd door vlakbij exploderende bommen bij een aanval door vliegtuigen van de USS Saratoga (CV-3) en USS Princeton (CVL-23).^[7][8][9]

Bron: Wilco Vermeer collection

Op 18 februari 1944 viel tijdens Operatie Hailstone, Task Force 58 de basis in Truk aan. Naka werd deze dag op 65 kilometer ten Westen van Truk aangevallen door Curtiss SB2C Helldivers en Grumman TBF Anvengers van de USS Bunker Hill (CV-17) en door TBF toestellen van USS Cowpens (CVL-25) aangevallen. Bij de derde aanval werd de Naka geraakt door een torpedo en een bom, waarop het schip door midden brak. De Naka zonk hierop op 07.15N 151.12E waarbij ongeveer 240 bemanningsleden om het leven kwamen. Patrouilleboten wisten 210 opvarenden te redden. Op 31 maart 1944 werd het schip van de marine lijst geschrapt.^[10]

Noten

1. Gogin, 2021, pag. 77
2. Stille, 2014, pag. 215
3. Gogin, 2021, pag. 77
4. Stille, 2014, pag. 219
5. Gogin, 2021, pag. 77
6. Bertke, 2014, pag. 70-76
7. Gogin, 2021, pag. 77
8. Smith, 2016, pag. 155-156, 432-438
9. Stille, 2014, pag. 218
10. Gogin, 2021, pag. 77